“Anayasa Mahkemesinin (AYM) Temel Haklar Alanındaki Kararlarının Etkili Şekilde Uygulanmasının Desteklenmesi” AB-Avrupa Konseyi Ortak Projesi kapsamında ilk meslektaşlar arası yuvarlak masa toplantısı 12-13 Mayıs 2022 tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi. Toplantı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Filtraj Biriminde görevli iki hukukçu ve AYM raportörlerini bir araya getirerek, projenin ana hedeflerinden olan içtihat birliğinin sağlanmasına ilişkin tartışmaların gerçekleştirilmesine olanak sağlamıştır.
Toplantı AİHM’nin Filtraj Biriminin çalışma yöntemlerine ilişkin yapılan sunum ile başlamış, daha sonra AYM raportörleri Mahkemenin yoğun iş yüküyle baş etme yöntemlerini açıklamışlarıdır. Meslektaşlar arası bilgi alışverişine odaklanarak düzenlenen toplantıda, mahpusların ifade özgürlüğü (ör: sloganlar, açlık grevleri) infaz kurumunda özel hayata saygı hakkı (mektupların, ziyaretlerin, hediyelerin denetlenmesi), eğitim hakkı (kitaplara erişim, sınavlara katılım), yayınlara erişim hakkı (bazı kitaplara, süreli ve süreli olmayan yayınlara getirilen kısıtlama ve yasaklar) etkili kanun yoluna erişim hakkı (müdahalelere ilişkin incelemeler) adil yargılanma hakkı ve disiplin cezaları gibi kilit konu başlıkları üzerine, toplumsal cinsiyet eşitliği boyutu da dikkate alınarak, derinlemesine görüş alışverişinde bulunulmuştur.
Toplantının ikinci gününde açıkça gerekçeden yoksun olma, karmaşık, zorlama ve temellendirilmemiş olma gibi hususları gibi, şikayetlerin nitelendirilmesi ve temellendirilmesinden kaynaklanan kabul edilebilirlik konusuna odaklanılmıştır. AYM’nin vermiş olduğu kabul edilemezlik kararlarından örnekler sunulmuş ve AİHM hukukçuları bu kararlara ilişkin yorum ve görüşlerini paylaşmışlardır. Mağdur statüsü ve ifade özgürlüğüne ilişkin başvuruların temellendirilmesi konuları da ele alınmıştır.
Son derece aktif bir katılımla gerçekleşen toplantının sonunda, katılımcılar etkinliği oldukça faydalı bulduklarını, gerçekleştirilmesinden duydukları memnuniyeti ve ileride hak bazlı benzer tematik toplantıların gerçekleştirilmesine ilişkin temennileri dile getirmişlerdir. AİHM hukukçuları da AYM raportörleri tarafından yapılan bilgilendirici sunumlar sayesinde Mahkemenin karar alma sürecine ilişkin yeni bilgi ve bakış açıları kazandıklarını belirtmişlerdir.
“Anayasa Mahkemesinin Temel Haklar Alanındaki Kararlarının Etkili Şekilde Uygulanmasının Desteklenmesi” Ortak Projesi, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi tarafından birlikte finanse edilmekte ve Avrupa Konseyi tarafından uygulanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Projenin nihai faydalanıcı kurumudur.
