PROJE TANIMI

Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyinin “Yüksek Yargı Kurumlarının Avrupa Standartları Bakımından Rollerinin Güçlendirilmesi” Ortak Programı (Proje), öncü yargı aktörlerinin insan haklarını koruma standartları hakkındaki farkındalıklarını artırarak ve yasama ve yargı uygulamalarının uyumlu hale getirilmesindeki deneyimlerinden faydalanmak üzere AB yargı kurumları ve üye devletlerin kurumlarıyla daha güçlü ilişkiler kurarak Türk yüksek yargı kurumlarının Avrupa Birliği (AB) üyelik kriterlerine bağlılık düzeyini artırmak amacıyla başlatılmıştır.

Proje tüm çıktıların gerçekleştirilmesi açısından genel olarak başarıya ulaşmış olup bu noktada ortak kurumların tüm uygulama dönemi boyunca işbirliği çabalarındaki önemli rolü bir kez daha vurgulanmalıdır. Projenin başından sonuna dek proje faaliyetlerinde yer alan tüm aktörler adına projenin sahiplenildiği ve somut sonuçların başarıyla elde edilmesine yönelik bir adanmışlığın olduğu görülmüş ve böylelikle de takdire şayan sonuçlar elde edilmiştir.  

2010 yılının Eylül ayında gerçekleştirilen referandum ve onu takip eden yasal değişikliklerle ortak kurumların yapı ve teşkilatlanmasında değişiklik yapılmıştır. Bu nedenlerle, çalışma ziyaretleri, yerleştirmeler, konferanslar ve yuvarlak masa toplantıları gibi yeni üyelere yönelik ek faaliyetlerle birlikte bireysel başvuru sisteminin oluşturulmasında Anayasa Mahkemesini (AYM) desteklemeye yönelik yeni bir bileşen de üç zeyilname ile aşamalı olarak Projeye dâhil edilmiştir. Projenin yoğun çalışma planı çerçevesinde 500’ü aşkın hâkim ve savcıya çalışma ziyaretleri, çeşitli konularda 16 konferans ve 10 yuvarlak masa toplantısının yanı sıra 42 hâkim ve savcı için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) dâhil olmak üzere çeşitli Avrupa kurumlarında yerleştirmeler düzenlenmiştir.

PROJE HAKKINDA

Proje Hakkında Bilgi

Proje Süresi

46 ay, 8 Ocak 2010 - 31 Ekim 2013.

Toplam Bütçe

Toplam bütçe 4 014 000 €: 3 700 000€ AB, 4 000€ Türk Makamları ve 100 000€ is Avrupa Konseyi tarafından sağlanmıştır.

Faydalanıcı Kurumlar

Proje Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi tarafından Yargıtay Başkanlığının koordinasyonunda yürütülmüştür. Anayasa Mahkemesi, Danıştay ve HSYK projenin diğer yararlanıcıları olmuştur.

Proje Faaliyetleri

Faaliyetler

Proje kapsamında şu faaliyetler yürütülmüştür:

  1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Avrupa Sosyal Şartı (ASŞ) konulu Yuvarlak Masa (YM) seminerleri. Toplam 10 YM olup

    • 5 YM tüm yararlanıcıların katılımı için,

    • 5 YM AYM hâkim ve raportörleri için düzenlenmiştir.

  2. Yararlanıcı Kurumlardan 505 kişinin katıldığı AB ve Avrupa Konseyine Çalışma Ziyaretleri:

    • Her yararlanıcı kurum için Brüksel ve Lahey’deki AB Kurumlarına bir ziyaret

    • Lüksemburg’daki Avrupa Birliği Adalet Divanı ve Strazburg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine ziyaretlere HSYK’dan 40, Danıştaydan 80, Yargıtaydan 220 ve AYM’den 65 kişi katılmıştır

    • AYM den 40 kişi için Almanya ve İspanya Anayasa Mahkemelerine 2 ziyaret düzenlenmiştir.

  1. Türkiye’de toplam 16 konferans düzenlenmiştir (AYM için 3; Yargıtay için 4; Danıştay için 4; HSYK için 2 ve Proje açılış ve kapanış konferansları).

  2. Proje ortağı kurumlardan 42 tetkik hâkimi/ raportör çeşitli Avrupa ülkelerindeki muadil kurumlarda görevlendirilmiştir::

    • 20 raportör/ tetkik hâkimi için 6 ay süreyle AİHM’de görevlendirmeler (AYM’den 6 raportör; Yargıtay’dan 5, Danıştaydan 5 ve HSYK’dan 4 tetkik hakimi)

    • 22 tetkik hâkiminin 1 ay süreyle Avrupa Konseyi ve diğer Avrupa kurumlarına yerleştirilmesi (Yarıgtaydan 8, Danıştaydan 8 ve HSYK’dan tetkik hakimi)

  3. BB sistemi için bir web sitesinin oluşturulması

  4. AYM için ihtiyaç analizi çalışması

  5. AYM hakim ve raportörleri için 13 adet YM seminerleri

  6. Tüm hukuk profesyonellerini ve kamuyu projenin çıktıları ve AYM’ye BB hakkı ile ilgili bilgilendirmek bir web sitesinin kurulması ve broşürlerin basım ve dağıtımı  

  7. Temel insan hakları ve özgürlük alanlarına dair bilgilendirme kitapçıkları

  8. BB sistemi ile ilgili 2 adet kamuoyu yoklaması.

Projenin Beklenen Sonuçları

Proje sonunda aşağıdaki hedeflere ulaşılmaya çalışılmıştır:

1. Proje ortağı kurum üyelerinin AB kurumları, karar verme süreçleri ve müktesebatın yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 90. Maddesi ile ilgili çıkarımlar, AİHM içtihadı ve AİHM kararlarının yürütülmesi ve Avrupa Sosyal Şartı ile ilgili farkındalıklarının artırılması.

2. Yüksek yargı makamları olarak Yüksek Mahkemelerin (AYM, Yargıtay ve Danıştay) ve HSYK’nın muadilleri olan Avrupa kurumlarıyla işbirliklerinin artırılması

3. AYM’nin özellikle bireysel başvuru durumunda olmak üzere anayasal inceleme sürecinde AİHS’i uygulama becerisinin geliştirilmesi

4.  Kamudaki Türk yargı sistemine ilişkin farkındalığın artırılması (referandum ve bireysel başvuru uygulamasının yürürlüğe girmesine ilişkin farkındalık dâhil).