Најголемата закана за слободата е недостатокот на критицизам.

Воле Сојинка 

Преглед

Ова е симулација на група новинари кои работат на подготовката на насловната страна од нивниот весник, кој е готов за печатење. Луѓето работат во мали групи, додека ги истражуваат прашањата за:
• предрасуди, стереотипи и објективност во медиумите.
• претставата и улогата на медиумите во третирањето на човековите права.

Поврзани права

• Право на слобода на мисла, мислење и изразување
• Слобода од мешање во приватноста, семејството, домот и кореспонденцијата
• Право на учество во културниот живот на заедницата

Цели

• Да се прошири свесноста за медиумите и нивниот пристап до прашањата за човековите права
• Да се развијат вештини за комуникација и работа по пат на соработка
• Да се култивира чувството на одговорност и обврска за социјална промена

Материјали

• Голема просторија со доволно простор за две или три мали работни групи и пленарно
• 40-45 фотографии од весници или списанија
• Хартија и пенкала за правење забелешки
• Големи листови хартија (А3) или флип-чарт хартија и фломастери
• Ножици и лепило за секоја мала група
• Маси со, доволно голема, површина за работа на групите и поставување на нивните материјали

Подготовка

• Одберете 40-45 слики од списанија или весници. Забелешка: Потребни ви се три комплети од истите 40 слики, по еден комплет за секоја мала работна група. Затоа и треба да купите по три примероци од секој весник, од кој ќе одберете фотографии или, пак, треба да имате пристап до фотокопир.
• Поставете по еден комплет фотографии на секоја маса.

compass-key-date
  • 3 мајСветски ден на слободата на медиумите

Инструкции

1. Претставете ја активноста. Објаснете дека ова е симулација на една вечер во канцеларија каде се подготвува весник и каде група новинари работат на насловната страница од нивниот весник. Иако станува збор за локални весници, тие имаат цел да ги информираат читателите за тековни глобални прашања, вклучувајќи ги и човековите права.
2. Покажете им пример за насловна страница од весник и нагласете ги карактеристиките и нацртот на една типична насловна страница.
3. Покажете им ги фотографиите. Замолете ги да се движат околу, без да зборуваат и без да коментираат. Објаснете дека тие се сликите со кои ќе треба да работат; тие можат да ги користат и да ги интерпретираат онака како што сакаат.
4. Сега, поделете ги учесниците во три работни групи од шест или осум луѓе. Секоја група треба да си замисли дека е уредничка група која работи на различен весник. Нивната задача е да дизајнираат и да уредат насловна страница на утрешното утринско издание.
5. Замолете ја секоја група да избере име за нивниот весник.
6. Сега, подгответе ги уредничките тимови за работа. Дајте им хартија и пенкала, лепило и ножици на секоја група – но, не и фотографиите.
7. Разгледајте ги инструкциите. Тие се за дизајнирање на насловната страница од нивниот весник.
8. Тие имаат еден час да изберат четири или пет нови стории кои сакаат да ги претстават. Тие треба да се фокусираат на влијанието кое ќе го направи насловната страница. Наместо да се раскажуваат целосни стории, доволно е да се одбере слика и да се напише наслов, име на авторот и вовед. Тие не треба да го пишуваат целиот текст на статијата; тие единствено можат да ја назначат неговата позиција на страницата со засенчена рамка.
9. Предложете им да започнат со дискутирање за темите и прашањата кои сакаат да ги вклучат во нивните извештаи. Кажете им, дека по 10 минути, тие ќе ги добијат фотографиите од „одделот за печатење“.
10. Откако групите ќе работат 10 минути, поделете им ги комплетите со фотографии, по еден комплет за секоја група. Дајте им 50 минути да ја комплетираат нивната работа.
11. Кога тимовите ќе завршат, кажете им да ја изложат нивната работа за да можат сите да ја прочитаат. Потоа, продолжете до резимирање и евалуација.

Резимирање и евалуација Goto top

Започнете со преглед на активноста и потоа преминете на дискусија за медиумите, прашањата за човековите права и обврски.

  • Како групите ја организираа работата? Дали тие работеа заедно или се поделија на индивидуалци, парови или тројки кои работат на различни „приказни“? Како тие ги носеа одлуките за тоа како да работат и кои приказни да ги покријат? Дали имаше лидер или заедно носеа одлуки? Дали секој можеше да учествува и придонесува?
  • Како луѓето ги одбраа темите и прашањата на кои работеа? Кое беше прво – прашањето или сликата? Дали прво го идентификуваа проблемот, па наоѓаа соодветна слика и го илустрираа или беа инспирирано од одредена слика така што креираа приказна за неа?
  • Кои теми и прашања беа презентирани? Како се тие поврзани со човековите права? Дали имаше теми кои некои сакаа да ги искористат, но мораше да бидат отфрлени? Зошто беа отфрлени?
  • Како различните насловни страници од различните весници се споредуваат? Дали се искористени исти теми или фотографии?
  • Дали различните групи искористиле иста слика, но на различни начини?
  • Како луѓето ги следат вестите? Во весници, на телевизија, радио или Интернет? Зошто, или зошто не, следат вести?
  • Во оваа симулација дали тие се обидоа да имитираат традиционална насловна страница или креираа различен изглед? Кој е најефективниот начин да се улови вниманието на читателот?
  • Каков вид на вести доминираат во медиумите во реалниот живот?
  • Дали постои добра покриеност на човековите права во вестите?
  • Колку често сториите се презентирани како стории за човекови права?
  • Една од главните точки на дискусијата за медиумите е нивната „објективност“. Дали учесниците мислат дека е можно објективно презентирање на вестите? Дали е можно? Дали е пожелно?
  • Кои човекови права или кршење на човековите права е опишано во различните стории?
  • Дали тие се обидоа да ја поврзат причината и ефектот, северот и југот, развојот и животната средина, богатите и сиромашните, итн., во нивните извештаи? Како овие прашања се претставени во реалните медиуми?
  • Какви претстави имаат учесниците за младите луѓе од другите делови на светот? Од „сиромашните“ земји? Од „богатите“ земји?
  • Дали постојат значајни теми кои недостигаат во комплетот од слики?

Совети за обучувачитеGoto top

Кога одбирате слики за оваа активност, бидете сигурни дека имате добра разновидност на слики и дека ги избегнувате стереотипите. Реалните вести, често, се полни со убиства, војни и други катастрофи и ретко содржат позитивни пораки. (Повеќе работи се случуваат во Африка – не се само војната и гладот!). Дозволете селектираните слики да им дадат можност на учесниците да одберат слики за „добри“ вести, како и за „лоши“ вести. Треба да има мноштво слики кои ќе претставуваат разновидност, почитувајќи ја возраста, полот, расата, културните групи, географската локација итн. Исто, имајте ги во предвид и интересите на младите луѓе и вклучете слики кои се поврзани со жешки вести за настани и луѓе. Листата подолу ќе ви даде неколку идеи.

Презентер на ТВ вести - жена Запалена нафта Девојка од Мароко F16 со бомби
Свет Акција на Greenpeace Државна полиција  Герила
Екипа на камермани во Третиот Свет Огромен индустриски чад Графити Двајца мртви војници
Чистач на чевли од филипинска реклама Реклама: Batida Анти-расистички концерт  Фарми, не оружје
Деца фрлаат камења Колички за коктели полни со кафе Парламент Натрупани вреќи со жито
Жени прават брана Реклама: Кока-кола Дроги Продавање производи во Третиот Свет
Корист од невработеноста Продавач на плажата Познати политичари, на пр., американскиот претседател Состанок на жените
Африкански рудар Пазар во Третиот Свет Мендела Планирање на семејството
Кокошарници Осамена жена Светските лидери се среќаваат на COP15 Превенција на СИДА
Зошто бебињата гладуваат кога има доволно храна? Предградие во Брисел Камп за бегалци Гужва од луѓе
Пестициди Предградија во Третиот Свет Бегалци во амбасадата Јавен превоз
Реклама за ресторан за хамбургери Преполна корпа за отпадоци Ерик Кантона Суд за воени злосторства
Сечење на стебла во прашумите Сортирање на конзерви Деца во центар за азил Изложба на коли
Сува земја Фрижидери на депонија Фудбалер Сообраќаен метеж
Деца играат во вода Црно момче со гитара Акција на Amnesty International Акција на велосипедисти
Наводнување Нинтендо Демонстрации на Филипините Млад човек со микрофон
Миење на кола Рок-ѕвезда Американски трупи во Авганистан Лансирање на вселенски брод
  Улични деца Сомалиски пирати во акција Поплава на Пацифичкиот остров
  Меѓукултурна забава    

 

Кога ја претставувате активноста, нагласете ги карактеристиките и изгледот на една типична насловна страница: атрактивен наслов за да го привлече вниманието на читателот; име на авторот (на пример, „од нашиот дописник за животна средина, Мохамед Шмит”). Потоа, следи краток вовед за сторијата, со содржина на текстот. Дискутирајте како се користат сликите за поддршка на сторијата или за да го задржат вниманието на читателот. Нагласете што не покажуваат сликите! Зборувајте за тоа, како сликите му покажуваат, на оној кој ги гледа, што сакал да каже фотографот или уредникот. Исто така, нагласете го начинот на кој се пишуваат насловите. Може да биде инструктивно да се демонстрира користењето на весник, напишан на странски јазик; полесно е да се пропушти содржината и фокусот да се насочи врз влијанието.  

Поттикнете ги групите да бидат креативни во нивните идеи и во начинот на кој ќе ги презентираат. Тие може да пишуваат, да сечат слики и да цртаат цртежи. Нивните весници можат да бидат сериозни, хумористични или иронични. Во зависност од групата, ќе мора да одлучите колку од ова ќе им кажете или пак, ќе ги оставите сами да се снаоѓаат.

ВаријацииGoto top

Еден алтернативен начин за презентирање на оваа активност е да се презентираат вести од радио или телевизиска програма. Ако одлучите да работите на телевизиски пренос, препорачливо е да ги прикажувате сликите од компјутер или проектор на екран во темна соба за да се добие „чувство“ дека навистина гледаме телевизија. Друга алтернатива е да се креира веб-страница или блог.

Предлози за идни активностиGoto top

Дискутирајте ги аспектите на правата, селектирани од групите за нивните вести. На пример, како тие се решаваат во вашата земја?

Учесниците можат да контактираат со локален весник, радио или телевизиска станица и да разговараат со новинарите за тоа како тие работат и да ги дискутираат темите за објективноста и глобалниот начин како човековите права се презентираат во медиумите.

Ако групата е заинтересирана за сликите и за нивната употреба/злоупотреба во медиумите, тогаш тие, можеби, ќе уживаат во активностите, како што се, „Дел од сликата“ и „Наслови“, кои се опишани во „Повеќе начини за игри со слики“, на крајот од активноста  „Играње со слики“. Ако групата ужива во активности кои вклучуваат брзо размислување, тие можат да ја направат „Само една минута“, која се однесува на врската помеѓу спортот и човековите права.

По избор, ако групата сака да се релаксира и да слуша музика, а во исто време и да учи за другите луѓе, култури, музика и јазик, тогаш погледнете ја „Knysna blue”, во образовниот пакет „Сите еднакви – сите различни“.

Идеи за акцијаGoto top

Многу локални радио станици им даваат можност групите од заедницата да имаат свои радио емисии. Направете проект со групата за истражување и креирање на радио емисија за прашањата кои ги засегаат, на пример, под наслов „Мисли глобално, делувај локално“. Погледнете на www.newtimes.dk за да видите еден пример како барателите на азил во Данска ги користат медиумите. Можеби ќе сакате да им помогнете на оние кои бараат азил (или на некоја друга малцинска група) во вашата земја или ќе направите нешто слично. Искористете ги локалните медиуми (радија, весници) како и глобалните, вклучувајќи ги и социјалните мрежи, како што се Hi5, фејсбук, твитер и блогови за да ги испраќате вашите пораки..

Понатамошни информацииGoto top

Некои од прашањата, кои се јавуваат за време на активноста, вклучуваат:

a) Медиуми
1. Младите луѓе, како и возрасните, постојано се оптоваруваат со мноштво информации преку сите различни медиуми. Некои луѓе го сфаќаат ова, а некои не. Ние можеме да се запрашаме себеси: „Што правиме со овие информации?“ Дали тоа значи дека сме подобро информирани или не е неопходно?
2. Медиумите стануваат сé повеќе и повеќе комерцијализирани и поедноставувањето на пораката, стереотипите и сензационализмот добиваат алармантен развој. Дали станува тешко да се најдат добри вести?
3. Пронаоѓањето квалитетни вести е особено тешко во врска со вестите за прашањата за нееднаквоста, и онаму каде се засегнати земјите во развој. Не-западните вести често се гледаат само низ западните очи. Ова често резултира со негативни и тегобни вести. Едностраноста и негативноста се норма. Дали се сложувате?
4. Подемот на користењето на Интернетот води до пад на новинарството. Нил Хенри, бивш дописник на „Вашингтон пост“, сега професор по новинарство на Универзитетот во Калифорнија, наведува: „Јас гледам свет, во кој потрагата по вистината, во служба на јавниот интерес, опаѓа како културна вредност во нашето општество, заради технолошкиот метеж; свет, каде професионалното новинарство, практикувано согласно широко-прифатените етички вредности, има одлика која се намалува во нашето ширења на вести и информациски системи, додека ние се префрлуваме на Мрежата да го искусиме последното „ново“ нешто. Во меѓувреме, не можам, а да не се плашам за иднината, со недостаток на способни новинари, во чии потраги за „вести“ не се појавуваат вести, туку последните бесмислени теми од подрумски блогери, лажни извештаи на вести од владини службеници, PR служби, кои се кријат под новинарството, а всушност рекламираат и сакаат само да продаваат, продаваат, продаваат.“
5. Блогерите и постовите на веб-страниците нé приближуваат до она што се случува сега во светот. Необработениот материјал е моќен; земете ја во предвид непосредноста и влијанието на блоговите, личните видеа и постови на социјалните мрежи од земјотреси, други катастрофи и воени зони.
6. Интернетот е наменет за луѓето од целиот свет да имаат пристап до вести и информации од извори во секоја земја. Тоа ја отежнува цензурата.
7. Дали објективноста е можна или посакувана? Дали е можно да го избегнеме сопствениот етноцентризам? Може ли балансот – раскажување на „двете“ страни од приказната – да биде форма на информативна пристрасност? На пример, и покрај доследното тврдење на Меѓувладиниот панел за климатските промени (IPCC) дека човековите активности имаат „видливо“ влијание на глобалната клима и дека глобалното затоплување е сериозен проблем, кој мора веднаш да се реши, „тој/таа рече“ дека извештајот овозможи зајакнување на ставовите на една мала група скептици кон глобалното затоплување.

б) Прашања за човековите права
Медиумите се очигледно важни за подигање на јавната свест за човековите права. Но, ние треба да сме свесни за тоа како овие прашања се презентирани како и за мотивите. Секој треба да биде критичен за она што ни е – не ни е – дадено нам и начинот на кој информациите и фактите се презентирани. На пример, во војна, борците можат да бидат опишани или како борци за слобода или како терористи, во различни весници и во зависност од различните политички гледни точки. Луѓето од другите култури можат да бидат претставени на необјективни начини. На пример, Ескимот може да биде претставен како егзотичен човек, кој се бори да го задржи традиционалниот начин на живот во игло, но кога истиот ќе се спомне во дискусија за ловењето китови, тогаш тој е опишан како „убиец“.

Забелешка

Оваа активност е развиена од „Фабрика за вести“, која оригинално беше дизајнирана во Холандија, од Роб Андриансен и тимот Greenwich за NCOS, Платформа на невладини организации за фламански развој. Подоцна беше преведена и адаптирана на англиски од Неле Хирс, за потребите на EFIL – Европската федерација за меѓукултурно учење.

в) Обврска
Некои од сликите, искористени во симулацијата, претставуваат можности на луѓето, особено на младите луѓе, да се обврзат себеси на многу практични начини. Како наставници, младински работници, итн., ние сакаме да ги мотивираме младите луѓе да работат на креирање на подобар свет. Се прашуваме себеси кој е најдобриот начин за охрабрување на младите луѓе да се ангажираат и дали постоечките можности, всушност, се привлечни за младите луѓе. Ние можеме да добиеме некакви показатели за одговорите од слајдовите кои ќе ги одберат младите луѓе.