“Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Çözüm (AUÇ) Yollarının Geliştirilmesi” Avrupa Birliği-Avrupa Konseyi Ortak Projesi kapsamında Avrupa Konseyi, uzlaştırma alanında bir ihtiyaç analizi yapmakta ve mevcut uluslararası uzlaştırma modellerinin en iyi uygulamalarının karşılaştırmalı bir analizini hazırlamaktadır. Bu çalışmalar, onarıcı adalet ve çocuk adaletine yönelik uluslararası standartlara ve Avrupa standartlarına uygun olarak Türkiye’deki ceza davalarında uzlaştırmaya ilişkin yasal çerçevenin geliştirilmesi için kullanılmak üzere bir dizi tavsiye ve örnek sağlayacaktır.
Söz konusu analiz, küçüklerin haklarının ve çocuklara özgü prosedürlerin korunmasının güçlendirilmesine yönelik yeni model ve mekanizmaların geliştirilmesine ve uzlaştırma sürecinde çocuklara yönelik eylem türlerinin belirlenmesine katkıda bulunacaktır. Ayrıca bu faaliyetin çıktıları, kullanıcılarına etkin bir uzlaştırma şeması sağlamak için Türkiye’de yeni uzlaştırma modellerinin test edilmesini ve mevcut ulusal mevzuatta uygulanmasının teşvik edilmesini destekleyecektir.
Birinci saha değerlendirme ziyareti, 26-27 Ekim 2021 tarihinde Ankara adliyesinde gerçekleştirilmiştir. Toplantılar, Avrupa Konseyi ulusal ve uluslararası uzmanları ile Avrupa Konseyi personelinin yanı sıra, Adalet Bakanlığı temsilcileri, Ankara adliyesi, Elmadağ adliyesi ve Gölbaşı adliyesi hakim ve savcıları, Ankara Barosu, Eskişehir Uzlaştırmacılar Derneği temsilcileri, STK’lar, uzlaştırmacılar ve akademisyenler ile gerçekleştirilmiştir. Ceza adaleti ve çocuk hukukunda uzlaştırmanın boyutları ile uzlaştırmacıların sorumluluk ve görevlerinin işlevsel ve kavramsal boyutlarıyla ilgili görüşmeler yapılmıştır.
İkinci ziyaret, 2-3 Kasım 2021 tarihlerinde İstanbul Çağlayan adliyesinde gerçekleştirilmiş ve burada Adalet Bakanlığı temsilcileri, İstanbul Çağlayan, Bakırköy, Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Gaziosmanpaşa adliyeleri hakim ve savcıları, uzlaştırmacılar, akademisyenler ve Tüm Uzlaştırmacılar Derneği de dahil olmak üzere STK’lar ile uzlaştırmanın yasal kapsamı, suç kategorileri, uzlaştırma hizmetlerinin izlenmesi, küçüklerin haklarının korunmasını güçlendirmeye yönelik yeni modeller ve mekanizmalar tartışılmıştır.
Üçüncü ziyaret, 4-5 Kasım 2021 tarihlerinde İstanbul Anadolu adliyesinde yapılmıştır. Uzlaştırmaya ilişkin farkındalık faaliyetleri, uzlaştırmacılar için etik kurallar, uzmanlaşma ve beceri geliştirme gibi konulara odaklanılmıştır. Bu hususlar, İstanbul Anadolu, Şile, Beykoz adliyeleri savcı ve hakimleri, uzlaştırmacılar, akademisyenler ve Onarıcı Adalet Platformu dahil olmak üzere STK’lar ile görüşülmüştür.
Dördüncü ziyaret ise, 8-9 Kasım 2021 tarihlerinde Ankara Batı adliyesinde gerçekleştirilmiştir. Ankara Batı, Beypazarı, Kahramankazan, Kızılcahamam adliyelerinden savcı ve hakimler, uzlaştırmacılar, Türkiye Barolar Birliği’nin temsilcileri ve akademisyenlerin katılımıyla uzlaştırma süreci için verilen süre, uzlaştırma sürecinde kullanılan belgeler, uzlaştırmaya ilişkin ulusal sistematik veri toplama teknikleri, uzlaştırma hizmetlerinin izlenmesi ve mevcut denetim prosedürleri gözden geçirilmiştir.
Her ziyaret, yeni uzlaştırma görüşme odalarının oluşturulmasında standartların geliştirilmesi amacıyla adliyelerin ve uzlaştırma görüşme odalarının fiziki koşullarını da gözlemleme fırsatı sunmuştur.
Uluslararası ve yerel uzmanlar Sn. Helena Soleto, Sn. Mjriana Visentin ve Sn. Mustafa Serdar Özbek’ten oluşan Avrupa Konseyi heyetine, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü temsilcileri ve Avrupa Konseyi proje ekibi eşlik etmiştir.
“Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Çözüm (AUÇ) Yollarının Geliştirilmesi” Ortak Projesi, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi tarafından birlikte finanse edilmekte ve Avrupa Konseyi tarafından uygulanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı – Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ve Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü, Projenin son yararlanıcı kurumudur. Merkezi Finans ve İhale Birimi, sözleşme makamıdır.
