“Aile Mahkemelerinin Etkinliğinin Artırılması: Aile Üyelerinin Haklarının Daha İyi Korunması” AB-AK Ortak Projesi kapsamında Aile Hukuku Prosedürlerinde Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (AUÇ) Mekanizmalarının Değerlendirilmesi Çalıştayı, 9-10 Aralık 2021 tarihinde Ankara’da düzenlendi.
Bu faaliyet kapsamında, özellikle boşanma yargılamasının etkililiği ile ilgili ihtiyaçlar çerçevesinde, aile hukuku uyuşmazlıklarının dostane ve ekonomik bir şekilde çözüme kavuşturulması bağlamında alternatifler olarak, tüm ilgili AUÇ mekanizmaları ve özel olarak aile arabuluculuğunun faydaları ve riskleri değerlendirdi.
Türkiye Adalet Akademisi Başkanı Sn. Muhittin Özdemir ve Avrupa Konseyi İşbirliği Programları Bölümü Türkiye Birimi Başkanı Sn. Könül Gasimova’nın açılış konuşmaları ile başlayan çalıştayda ilk gün, uluslararası en iyi uygulamalar ve standartlara odaklanılarak boşanma yargılamasının genel sorunları ekseninde tartışma gerçekleştirildi. Avrupa Konseyi danışmanları Sn. Doç. Dr. Gamze Turan Başara’nın “Türk boşanma yargılamasında etkililiğe ilişkin sorunlar ve AUÇ mekanizmalarına dahil edilebilecek uyuşmazlıkların tespiti”, Sn. Av. Arb. Cinthia Lévy’nin “İsviçre boşanma hukuku ve İsviçre’de dostane uyuşmazlık çözüm mekanizmaları (uzlaştırma, müzakere, katılımcı hukuk, arabuluculuk) ve aile arabuluculuğu uygulaması” ve Sn. Av. Arb. Maria Oliveira’nın “Aile hukukunda AUÇ mekanizmaları hakkında Avrupa standartları ve Avrupa uygulamasından iyi örnekler” konulu sunumları ile tartışmalar derinleştirildi.
İkinci gün ise, aile arabuluculuğuna ilişkin kurumsal yapı olasılıkları ve başta kadın ve çocuklar olmak üzere dezavantajlı gruplar bakımından aile arabuluculuğunun olası etkileri konuşuldu. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü temsilcileri Sn. Nurdan Şahin ve Abdurrahim Taş, Aile arabuluculuğuna dair Bakanlık çalışmalarını katılımcılarla paylaştı. Son olarak, “Boşanmada ebeveynler ve çocuklar açısından travmanın ve ikincil mağduriyetlerin önlenmesi açısından aile arabuluculuğunun değerlendirilmesi” konulu sunumu ile farklı bir perspektif sunan Avrupa Konseyi danışmanı Çift-Aile Terapisti Sn. Dr. Öğr. Üyesi Selenga Gürmen’in sunumuna yer verildi.
Toplantıya katılan paydaşlar arasında proje kapsamında pilot mahkeme olarak seçilen Ankara ve İzmir Adliyelerinden aile mahkemesi hâkimleri, Ankara, İzmir, Sakarya, Mardin, Hatay, Ordu ve Denizli’den uzmanlar (pedagog, psikolog ve sosyal çalışmacı) ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, Adalet Bakanlığı Mevzuat Genel Müdürlüğü, Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü ve Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Türkiye Barolar Birliği Çocuk Hakları Komisyonu, Ankara Barosu Gelincik Merkezi ve KADEM temsilcileri yer aldı.
Çalıştayın sonuçlarına göre, faaliyet kapsamında görev alan uluslararası ve ulusal danışmanlar ekibi tarafından bir “Kapsamlı Değerlendirme Raporu” hazırlanacaktır. Rapor, AUÇ mekanizmalarının uygun düştüğü ölçüde, aile mahkemelerinde, çocuğun yüksek yararı ile kadın haklarına ilişkin uluslararası standartlara uygun olarak, karşılaştırmalı bir bakış açısıyla kullanılması için pratik öneriler sunacaktır.
“Aile Mahkemelerinin Etkinliğinin Artırılması: Aile Bireylerinin Haklarının Daha İyi Korunması” Projesi, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi tarafından birlikte finanse edilmekte ve Avrupa Konseyi ve Türkiye Adalet Akademisi tarafından yürütülmektedir. Proje, Türkiye’de hukukun üstünlüğünün ve temel hakların, uluslararası standartlarla ve Avrupa standartlarıyla tam uyumlu hâle getirilmesini sağlamayı ve aile mahkemelerinin özellikle kadınların, çocukların ve diğer aile üyelerinin haklarını korumadaki etkinliğini artırmayı amaçlamaktadır.
