Yaşam hakkı

  • Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi uyarınca herkesin yaşam hakkı yasalarca koruma altına alınmıştır.
  • Bu, yasalara aykırı olarak insan öldürülemeyeceği ancak aynı zamanda yaşamları tehlikede olan insanların da korunacağı anlamına gelmektedir.
  • Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, polisin aşırı şiddet uygulaması konusunun ele alınması, yetkililerin cinayetleri gereken biçimde soruşturmaya zorlanması ve hükümetin terör saldırılarına karşı başarısızlıklarının vurgulanması amacıyla kullanılmıştır.

 

 

Örnekler

Hırvatistan çatışmasındaki savaş suçu mağdurlarının ve kayıpların aileleri için adalet

Josipa Skendžić kocasına ne olduğunu öğrenmek için on yıllarca bekledi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Hırvat yetkili makamlarının 1991’de “İç Savaş” sırasında kocasının polis gözaltısında kaybolmasını gerektiği gibi soruşturamadığına hühükmetti. Karardan bu yana Hırvatistan, savaş suçu iddialarının gerektiği gibi soruşturulmasını sağlamak için adımlar attı ve kayıp kişilerin aranmasını...

Read more

Bir babanın adalet mücadelesi polisin daha iyi denetlenmesini sağladı

Maigonis Emars’ın kızının ölümüyle ilgili yapılan polis soruşturmasına dair ciddi kaygıları vardı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de onunla aynı görüşte oldu, cinayet soruşturmasının ne uygun ne de bağımsız olduğuna hükmetti. Letonya mahkeme kararına karşılık olarak aynı şeyin bir daha yaşanmasını engellemeye çalışmak üzere soruşturmaların bağımsızlığını artıracak adımlar attı.

Read more

Hamile bir kadının hayatını kurtaracak sağlık hizmetinin sunulmamasının ardından yapılan sağlık reformları

Hamile anne Menekşe Şentürk, hayatının kurtulmasını sağlayacak bir tedavinin yapılmamasının ardından öldü. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Menekşe’nin tıbbi ihmal kurbanı olduğuna karar verdi. Bu ve diğer kararlar Türkiye’nin sağlık sistemini iyileştirmesine ve acil bakım hizmetini karşılayamayan insanlar için sağlık sistemine erişimi daha kolay hale getirmesine yol açtı.

Read more

Kadınlara yönelik şiddetle mücadele konusunda Avrupa’ya ilham veren sembolik karar

Nahide Opuz yıllarca kocası tarafından taciz edildi. Bu şiddet trajik bir şekilde annesinin ölümüne yol açtı. Avrupa Mahkemesi Türkiye’nin Nahide ve annesini korumak için gerekenleri yapmadığına ve ilk defa toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bir ayrımcılık biçimi olduğuna hükmetti. Bu karar, kadınlara yönelik şiddeti önleme ve bununla mücadeleye dair uluslararası çabalara ilham verdi.

Read more

Ebeveynin, oğullarının ölümü üzerine adalet arayışını kazanmaları

Gregor Šilih 20 yaşındayken hastanede öldü. Gregor Šilih’in anne babası olaya hastanenin ihmalinin neden olduğuna inanıyordu. Gerçeği öğrenmek üzere yasal girişimde bulundular. Aradan onaltı yıl geçtikten sonra girişimleri hala bir sonuç vermemişti. AİHM, yetkililerin gerçeği ortaya çıkarmak için etkili adımlar atmadıklarına hükmetti. Dava sonucunda aynı olayın bir daha tekrarlanmasını...

Read more

Öldürülen anne ve kızın ailesi için adalet

M.T. ve kız bebeği V.T kendilerine şiddete dayalı tehditler yönelten adam tarafından, adam cezaevinden salınır salınmaz vurularak öldürüldü. M.T. ve V.T.’nin ailesi yetkili makamların onları korumak için yeterli önlemleri almadıklarına inandılar. Avrupa Mahkemesi de aynı görüşteydi. Avrupa mahkemesinin bu davadaki kararı Hırvatistan’ın aile içi şiddet mağdurlarını koruma önlemlerini artırmasına...

Read more

Bir kadına ve oğluna yönelik ölümcül saldırı sonucunda aile içi şiddete yönelik halen süregelen reformların yapılması

Kocası Elisaveta Talpis’i yıllarca fiziksel şiddete maruz bıraktı. Elisaveta Talpis polise şikayetçi oldu ancak polis aylarca herhangi bir girişimde bulunmadı. Kocası bir gece Elisaveta Talpis’e bıçakla saldırdı ve yaraladı, müdahale etmek isteyen oğlunu da öldürdü. AİHM polisin pasifliğini kınadı, bunun sonucunda İtalya’da aile içi şiddete yönelik reformlar yapıldı.

Read more

Cinayete kurban gitmiş iki çocuğun annesi için adaletin yerini bulması

Dana Kontrová kocasının şiddet uyguladığı ve dengesiz olduğu konusunda polisi pek çok kez uyarmıştı. Bir gün bu şahsın kendi ailesini av tüfeğiyle tehdit ettiğini polise bildirmesine rağmen polis her hangi bir girişimde bulunmadı. Şahıs iki gün sonra çocuklarını öldürdü ve intihar etti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yetkililerin çocukların yaşamını koruma yükümlülüğünü yerine getirmediğini ve...

Read more

Beslan okulundaki terör saldırısı mağdurlarının davayı kazanmaları

2004 yılında Beslan rehine krizinde 330’u aşkın insan ölmüş (180’i aşkını çocuk olmak üzere) ve 750 kişi de yaralanmıştı. Yetkililerin elinde yakında bir terör saldırısı olacağına dair yeterli bilgi olmasına rağmen emniyet tedbirleri artırılmamış ve halk uyarılmamıştı. Bu ve diğer noksanlıklar nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yetkililerin halkı gerektiği gibi koruyamadığına hükmetmiştir.

Read more

İnsan trafiği mağduru olduğu iddia edilen bir şahsın ölümü

İddiaya göre Oxana Rantseva 20 yaşındayken cinsel istismar amacıyla Rusya’dan Kıbrıs’a kaçırılmıştı. İki hafta sonra kaçmaya çalışırken düştüğü beşinci kattaki bir balkonun altında ölü bulunmuştu. Strazburg Mahkemesi yetkililerin Rantseva’yı koruyamadığına ve aynı zamanda ölümüyle ilgili gerekli soruşturmayı yapmadıklarına hükmetti. Olaylardan sonra insan ticaretiyle mücadele için bir dizi...

Read more

Polisin silahsız insanları vurarak öldürmesi üzerine silah yasalarında reform yapılması

21 yaşında iki genç askerden kaçarak büyükannelerini görmeye gelirler. Askeri inzibat geldiğinde silahsızdırlar ve şiddete başvurmazlar – ve kaçarlar. Ancak vurularak öldürülürler. Strazburg Mahkemesi askeri inzibatın son derece aşırı güç kullandığına hükmeder. Bu ve diğer davalar sonucunda yetkililerin ateşli silahlar kullanmalarına dair kurallarda değişiklikler yapıldı.

Read more

Polis gözetimindeyken ölen engelli bir şahsın ölümüyle ilgili soruşturma yapılmaması üzerine reformların gerçekleştirilmesi

Valdis Jasinskis sağır ve dilsizdi. Dışarıda bir öğrenci partisindeyken merdivenlerden düşerek başını çarptı. Polise şahsın yaralandığı ve engelli olduğu anlatıldı ancak polis şahsı bir hücreye kapattı ve şahsın iletişim kurma çabalarını görmezden geldi. Bay Jasinskis daha sonra hastanede öldü. Polis olay yerine geldiğinde kendilerine şahsın engelli olduğu, başını yere çarptıktan sonra...

Read more

15 yaşında bir erkek çocuğunun yetkililerin harekete geçmemesi nedeniyle okulunun önünde öldürülmesi

Gençler arasındaki önemli sorunlar nedeniyle bir okul müdürü okul giriş kapısının önünde polis bulundurulmasını istemiştir. Bu konuda kendisine yardımcı olunmamıştır. 15 yaşındaki Sedat Kayak okulun hemen dışında başka bir öğrenci tarafından bıçaklanarak öldürülmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yetkililerin çocukları koruma görevini yerine getirmediğine hükmetmiştir. Dava sonucunda...

Read more

Gözaltındaki bir şahsın ölümü cezaevindeki tıbbi uygulamalarda değişik yapılmasını sağladı

Psikoz ve depresyon rahatsızlığı olan bir genç adam hırsızlık suçundan cezaevine konulmuştu. Şahıs cezaevindeyken intihar etti. Strazburg Mahkemesi yetkililerin şahsın yaşamını korumak için yeterli çaba sarfetmediğine hükmetti. Cezaevi personelinin mahkumların intihar etmesini önlemeleri için yeni kurallar oluşturuldu.

Read more

Şüpheli bir ölümle ilgili olarak yapılan “tümüyle yetersiz” bir soruşturma ve ceza soruşturmalarında reform yapılması

Tatiana Trufin’in erkek kardeşi kuşkulu bir ölüm sonucunda hayatını kaybetmişti. Saldırı olduğuna dair kanıtlar olmasına rağmen, yetkililer aradan geçen on iki yıl boyunca olayı soruşturmak için pek fazla çaba göstermedi. Strazburg Mahkemesi yetkililerin çabalarının hiçbir şekilde yeterli olmadığına hükmetti. Bu karar Romanya’da ceza soruşturmalarının daha etkili yapılmasına yönelik reformlar...

Read more

Yararlı ‘link’ler

 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatlarıyla ilgili bilgilendirme metinleri

 Ölüm cezasının kaldırılması (İngilizce olarak) PDF (235 Ko)