Jasinskis/Letonya Davası | 2010

Polis gözetimindeyken ölen engelli bir şahsın ölümüyle ilgili soruşturma yapılmaması üzerine reformların gerçekleştirilmesi

Ön bilgiler

Valdis Jasinskis sağır ve dilsizdi. Dışarıda bir öğrenci partisindeyken itilerek merdivenlerden düştü. Polis olay yerine geldiğinde polise şahsın engelli olduğu, başını yere çarptıktan sonra bayıldığı ve ambulansın yolda olduğu söylendi.

Ancak polis Bay Jasinskis’i karakola götürdü. Kendisinin sarhoş olduğunu düşünen polis şahsı ayılması için bir hücreye koydu. Bay Jasinskis bir süre hücresinin duvarlarını ve kapısını yumrukladıktan sonra uyuya kaldı. Polisle iletişim kuramamıştı çünkü polis işaret dilini bilmiyordu ve Jasinskis’in elindeki defteri de almışlardı.

Bay Jasinskis gözaltına alındıktan yedi saat sonra polisler kendisini uyandırmaya çalıştılar ancak uyandıramadılar. Şahıs yedi saat daha geçtikten sonra ambulans çağrılarak hastaneye götürülmek istendi –ancak ambulans personeli şahsın sarhoş “taklidi” yaptığını düşünerek şahsı almayı reddetti.

Valdis Jasinskis sonunda birkaç saat daha geçtikten sonra hastaneye götürüldü ancak kısa bir süre sonra öldü.

Valdis’in babası Aleksandr Jasinskis olayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine götürdü.

AİHM kararı

Bay Jasinskis’in düştüğü ve engelli olduğu kendilerine söylenmiş olmasına rağmen polis Bay Jasinskis’i ilk gözaltına aldığında doktor çağırmadı veya şahsın kendileriyle iletişim kurmasını sağlayacak bir yöntem bulmadı. Ayrıca şahsı kendine getirmeden ve ambulans çağırmadan yedi saat geçmesine izin verdiler. Bu şartlar altında polis, kendilerinin gözetimindeyken Valdis Jasinskis’in hayatını koruma görevini yerine getirmedi.

İlgili makamlar aynı zamanda olayı doğru dürüst soruşturmadılar. İlk soruşturma farklı yetkililer arasında gidip gelirken önemli bir zaman kaybı oldu. Sonunda soruşturma Bay Jasinskis’i gözaltına alan aynı karakol tarafından gerçekleştirildi, bu da soruşturmanın bağımsız bir soruşturma olmadığını ortaya koyuyordu. Daha sonra bağımsız bir büro tarafından bir soruşturma yapıldıysa da, bu soruşturma olaydan 18 ay sonra başlatıldı – yani tanıkların hafızası zayıflamıştı, olay yeri incelemesi yapılamıyordu ve patolog sorgulanamamıştı. Dahası polis memurlarının hareketlerindeki eksiklik ve noksanlıkları soruşturmak için de çaba gösterilmemişti.

Bu şartlar altında, AİHM Bay Jasinskis’in yaşam hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

Müteakip gelişmeler

Letonyalı yetkililer polis eylemlerinin etkili ve bağımsız bir biçimde soruşturulabilmesi için bir dizi tedbir aldılar.

2010 ve 2011’de Başsavcı kararnameler yayınlayarak polis memurlarının işlediği iddia edilen suçların kovuşturulmasının daha iyi denetlenmesini sağladı.
2011 yılında, STK’larla işbirliği yapılarak, polis memurlarının eylemleriyle veya eksiklikleriyle ilgili bir şikayet mekanizmasını izah eden bir kitapçık Devlet Emniyet Polisince yayınlandı.
2012 yılında Bakanlar Kurulu İç Güvenlik Bürosunu Devlet Güvenlik Polisinden kurumsal olarak ayırarak bu birimi İçişleri Bakanlığının denetimine vermeye karar verdi. Bu da polisin eylemlerinin soruşturulmasının daha bağımsız bir biçimde yapılabileceği anlamına geliyordu.

Bu alandaki reformların Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesince izlenmesine devam edilmektedir.

Linkler

Themes:

İlgili örnekler

Ebeveynin, oğullarının ölümü üzerine adalet arayışını kazanmaları

Gregor Šilih 20 yaşındayken hastanede öldü. Gregor Šilih’in anne babası olaya hastanenin ihmalinin neden olduğuna inanıyordu. Gerçeği öğrenmek üzere yasal girişimde bulundular. Aradan onaltı yıl geçtikten sonra girişimleri hala bir sonuç vermemişti. AİHM, yetkililerin gerçeği ortaya çıkarmak için etkili adımlar atmadıklarına hükmetti. Dava sonucunda aynı olayın bir daha tekrarlanmasını...

Themes: Yaşam hakkı İnsan hakları ve sağlık

Slovenya

Bir kadına ve oğluna yönelik ölümcül saldırı sonucunda aile içi şiddete yönelik halen süregelen reformların yapılması

Kocası Elisaveta Talpis’i yıllarca fiziksel şiddete maruz bıraktı. Elisaveta Talpis polise şikayetçi oldu ancak polis aylarca herhangi bir girişimde bulunmadı. Kocası bir gece Elisaveta Talpis’e bıçakla saldırdı ve yaraladı, müdahale etmek isteyen oğlunu da öldürdü. AİHM polisin pasifliğini kınadı, bunun sonucunda İtalya’da aile içi şiddete yönelik reformlar yapıldı.

Themes: Eşitlik Yaşam hakkı Kadınlara karşı şiddetten arınma

İtalya

Cinayete kurban gitmiş iki çocuğun annesi için adaletin yerini bulması

Dana Kontrová kocasının şiddet uyguladığı ve dengesiz olduğu konusunda polisi pek çok kez uyarmıştı. Bir gün bu şahsın kendi ailesini av tüfeğiyle tehdit ettiğini polise bildirmesine rağmen polis her hangi bir girişimde bulunmadı. Şahıs iki gün sonra çocuklarını öldürdü ve intihar etti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yetkililerin çocukların yaşamını koruma yükümlülüğünü yerine getirmediğini ve...

Themes: Yaşam hakkı Kadınlara karşı şiddetten arınma

Slovak Cumhuriyeti

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin etkileri