Emekli çiftin telefonlarının dinlenmesi üzerine özel yaşam konusunda reform yapılması

… Hangi kategorideki insanların mahkeme emriyle telefonlarının dinlenebileceği ve böyle bir emre neden olabilecek suçların mahiyeti hiçbir yerde tarif edilmemiştir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Nisan 1990 tarihli kararı

Ön bilgiler

Jacques ve Janine Huvig daha önceleri manav dükkanı çalıştırmış olan emekli bir çift idi. Polis, yaptıkları satışlara ilişkin hatalı mali işlemlerle ilgili olarak çiftin telefon hatlarına girmiş ve konuşmalarını dinlemişti.

Polisin bu tür telefon dinlemesi yapabilmek için elinde neredeyse sınırsız yetki mevcuttu. Yasal sınırlama olmayışı, polisin hemen hemen herhangi bir nedenle, telefon dinlemesi için sınırsız bir süreyle izin almasını – ve daha sonra da bu kayıtları ilelebet muhafaza etmesini mümkün kılıyordu.

Bay ve Bayan Huvig polise konuşmalarını izlemek üzere verilen çok geniş yetkilerin özel hayatı koruma haklarını ihlal ettiğini iddia ettiler.

AİHM Kararı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Fransız yasalarının polisin, vatandaşların son derece kapsamlı bir biçimde izlenmesi için, izlemenin neden yapıldığı, ne süreyle yapılacağı ve daha sonra elde edilen malzemeyle ne yapılacağı konusunda her hangi bir sınırlama olmaksızın izin alabilmesini mümkün kıldığına hükmetti. Mahkeme polis izleme ve gözetlemesinin demokratik bir toplumda yapılmasına izin verilebileceğini ve bunun gerekli olduğunu, ancak yapılan izlemenin sınırlarının özel yaşamı koruma amacıyla net bir biçimde belirlenmesi gerektiğini saptadı.

Müteakip gelişmeler

1991 yılında soruşturma hakiminin telefon dinlemesi için ne zaman ve neden emir verebileceğini sınırlamak üzere yasalarda değişiklik yapıldı. Bundan böyle telefon dinlemesi yalnızca yeterince ciddi vakalarda ve sınırlı süreyle yapılabilecektir. Elde edilen kanıtlar gereğine göre belgelenecek ve kovuşturma süresi sona erdikten sonra imha edilecektir.

Linkler

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı (İngilizce olarak)
Bakanlar Komitesi Kararı (İngilizce olarak)

Themes:

İlgili örnekler

Yalnızca başkasının karıştığı bir trafik sorunu yüzünden polis baskınına maruz kalan iş adamına adalet sağlanması

Jürgen Buck’un Frankfurt yakınlarındaki küçük bir kasabada bir iş yeri vardı. Bir akşamüstü polis aniden evine ve işyerine baskın düzenledi. Jürgen olay nedeniyle kasabada kendisiyle ilgili, bir suça karıştığına dair kuşkular doğduğunu ve bunun da iş kaybına neden olduğunu iddia etti. Oysa baskın Jürgen’in oğlunun trafikte aşırı hız yapmasına ilişkin süreçte gereksiz bir adımdı. AİHM baskının...

Themes: Özel hayatın ve aile hayatının korunması

Almanya

Gazetecilere karşı yapılan aşırı ölçüde polis operasyonları sonucunda medya kaynaklarını korumaya yönelik reformlar yapıldı

Polis tarafından devlete ait bilgilerin kimin tarafından sızdırıldığını belirlemeyi amaçlayan çok büyük bir arama ve el koyma operasyonunda dört gazeteci hedef alındı. Strazburg Mahkemesi operasyonun yeterli gerekçeye sahip olmadığına ve orantısız olduğuna hükmetti. Dava gazetecilerin ve haber kaynaklarının korunmasına yönelik yeni yasaların çıkarılmasını tetikledi.

Themes: Özel hayatın ve aile hayatının korunması İfade özgürlüğü

Belçika

Devlet gözetlemesinin sınırlanması ve bilgiye erişim hakkı

R.V. bir posta memuruydu. Diğer 200 kişi ile birlikte – iddiaya göre Barış Hareketine bağlı olmaları nedeniyle güvenlik birimlerince gizli gözetlemeye alındı. Avrupa İnsan Hakları Komiserliği Hollanda yasalarının davacıları gereken biçimde korumadığı ve özel yaşam haklarını ihlal ettiği sonucuna vardı. Gizli gözetlemenin hangi durumlarda ve hangi koşullara bağlı olarak yapılabileceğinin açık...