Jugheli ve diğerleri v. Gürcistan |2017

Elektrik santralinin yol açtığı kirlilikten etkilenen Tiflis sakinleri sembolik önemi olan davayı kazandılar

Güvenli bir çevrede yaşamak insanların hayattan özgürce keyif almaları için hayati bir önkoşuldur.

Avrupa İnsan Haklarını Savunma Merkezi (EHRAC) avukatlarıyla birlikte başvuru sahiplerini temsil eden  Georgian Young Lawyers’ Association (GYLA) (Gürcistan Genç Avukatlar Birliği) avukatlarının sözcüsü

Davaya ilişkin genel bilgiler

Tislis’in merkezinde bulunan bir apartmanın sakinleri evlerinden birkaç metre ötedeki termik santralden çıkan zehirli dumanlar hakkında yerel yöneticilere şikayet etmeye başladılar. 

Ivane Jugheli, Otar Gureshidze, ve Liana Alavidze o dönem çevre kurallarına tabi olmayan santralin faaliyetlerinden zarar görenler arasındaydı.

Tiflis Belediyesi santrale, hava kirliliğini azaltmak üzere bacalara filtre takmasını söyledi – ancak bu talep yerine getirilmedi. 

Apartman sakinleri santrale ve yetkililere karşı hukuk davası açmaya ve sağlık  ve refah bakımından uğradıkları zarar için tazminat talep etmeye karar verdiler.

Santralin yol açtığı çevre kirliliğini değerlendirmek üzere bir Tiflis mahkemesi tarafından görevlendirilen eksperler  “emisyonun olduğu gibi” sakinlerin evlerine ulaştığını tespit ettiler. 

Santral ile apartman arasında bir tampon bölge yoktu. Bacalarda filtre olmaması benzer sağlık şikayetlerine maruz kaldıkları ortaya çıkan sakinlere yönelik riski artırıyordu. Doktorlar sakinlerin hastalıklarının dumandan ileri gelebileceğini düşünüyorlardı. 

Gürcistan mahkemeleri bu kanıtı yeterli bulmadılar ve Ivane, Otar, ve Liana’nın talepleri reddedildi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Kararı

Avrupa mahkemesi çevre kurallarının olmamasının, santralin  hava kirliliğini ve hava kirliliğinin Otar ve Liana’nın sağlığı ve esenliği üzerindeki etkilerini önlemek ya da bunları azaltmak üzere gerekli önlemleri almadan potansiyel olarak tehlikeli faaliyetleri yürütebildiği anlamına geldiği sonucuna vardı. 

Bu durum, Gürcistan Hükümeti’nin santralin yaydığı kirliliğe karşı takındığı “pasif tutum” ile birlikte sakinlerin haklarını ihlal etti. 

Maalesef Ivane Jugheli 2016’da, Avrupa mahkemesi kararını bildirmeden önce vefat etti. 

. . . böyle tehlikeli sanayi faaliyetleri söz konusu olan dönemde fiilen yasal bir boşlukta bırakılmıştı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Kararı, Temmuz 2017

Takip 

Avrupa mahkemesi kararının ardından Gürcistan yasa değişiklikleri de dahil olmak üzere çevre korumayı geliştirecek adımlar attı: 

  • Çevre Koruma Kanunu’nda 2017’de yapılan bir değişiklik çevre değerlendirmesi zorunluluğunu ve konuyla ilgili usûl düzenlemesi getirdi. 
  • 2017’de hem özel hem de kamu kuruluşlarına konuyla ilgili faaliyetler ve projeler için çevresel etki değerlendirmesi yapma zorunluluğu getiren bir Çevre Değerlendirme Yasası da çıkarıldı. Yeni yasa konuyla ilgili bilgilere kamusal erişim izni ve  karar alma sürecine ve düzenli olarak yapılan kamusal incelemelere katılma hakkı sağladı. 
  • 2018’de hava kalite standartlarına yönelik yeni kurallar getirildi.

Gürcistan Hükümeti santralin artık çalışmadığını teyit etti.

Themes:

İlgili örnekler

Otoyolun yol açtığı hava kirliliğinin aile yaşamına zarar vermesi, daha iyi çevre koruması sağlanmasına neden oldu

Yerel yönetimin, yoğun trafiği olan bir otoyolun güzergahını evlerinin önündeki caddeden geçecek şekilde değiştirmesi üzerine, Natalya Grimkovskaya’nın ailesiyle birlikte yaşadığı ev neredeyse yaşanmaz hale geldi. Doktorlar Natalya’nın küçük oğluna, Natalya’ya göre araç salınımlarından kaynaklanan, kronik kurşun ve bakır zehirlenmesi teşhisi koydular. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yetkililerin...

Read more

Çevresel hasar bölgesindeki evin çökmesi üzerine sahibine tazminat ödenmesi

Devletin Dimitar Yordanov’u ve ailesini yeni bir eve yerleştirememesini müteakiben, açık işletme türü bir kömür madeninde uygulanan dinamit patlamaları Dimitar Yordanov’un evini temelinden sarsmıştır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi evin bir çevresel hasar bölgesinde kalmasına devam edilerek Dimitar’ın mülkiyet hakkının ihlal edilmesinden Bulgaristan’ı sorumlu bulmuştur. Mahkeme sonunda...

Read more

Bir doğa koruma alanında yapılacak demiryolu inşaatı planlarına itiraz edemeyen evsahipleri için adalet

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, özel bir doğa koruma alanında yaşayan insanların devletin evlerinin yakınında bir demiryolu inşa etme planlarına tam yasal inceleme yaptırma haklarının olması gerektiğine karar verdi. İsveç yüksek mahkemesi artık yaklaşımını değiştirdi, hükümet benzer kararlar aldığında insanların yasal inceleme yaptırma haklarını güçlendirdi.

Read more