Grimkovskaya/Ukrayna Davası |2011

Otoyolun yol açtığı hava kirliliğinin aile yaşamına zarar vermesi, daha iyi çevre koruması sağlanmasına neden oldu

Yoğun trafik nedeniyle duvarlarda çatlaklar meydana geldi, evler çöktü. Şehirlerdeki gıdalar zehirli hale geldi. İnsanlar hastalanmaya başladı…

Natalya Grimkovskaya’nın annesi Klara Grishchenko’nun Deutsche Welle’ye verdiği mülakattan (Ukraynaca) alıntı, 2011

Konunun arka planı

Yerel yönetimler 1998 yılında otoyolun güzergahını, Natalya Grimkovskaya’nın ebeveyni ve küçük yaştaki oğluyla birlikte yaşadığı sessiz caddeden geçecek şekilde değiştirdiler. 

Aile evi kısa sürede yaşanmaz hale geldi. Günün her saatinde evin yanından yüzlerce kamyon  geçiyordu. Hava motorlu araçların egzoz dumanlarıyla ağırlaştı. Araçların neden olduğu sarsıntı evdeki mobilyaları sarsıyordu. Tavandan ve duvarlardan sıvalar dökülüyordu. 

Yolda çukurlar meydana gelmeye başladı, yerel yönetimler bu çukurları kömür tozu ile dolduruyor, bu tozlar da yoldan geçen araçlar nedeniyle havaya yükseliyordu.

Natalya’nın küçük oğlu sık sık nefes alma sorunları yaşıyordu. Çocuğun vücudunda yüksek düzeyde bakır ve kurşun kalıntıları bulundu. Doktorlar çocuğun başka bir yerde yaşamasını önerdiler.

Yerel bölge halkının şikayetleri yetkilileri caddedeki hava kirliliği düzeylerini ölçmeye sevk etti. Uzmanlar araç salınımlarının standartların üzerinde olduğunu belirledi. 

Mahkeme, hükümetin aileyi başka bir yere yerleştirmesini ve evlerine ve sağlıklarına yönelik hasarı tazmin etmesini isteyen Natalya’nın annesi Klara’nın açtığı hukuk davasını reddederken pek bir gerekçe göstermedi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Ukrayna hükümetinin Natalya ve ailesinin yaşadığı caddeyi otoyola dönüştürmeden önce bir çevre etki çalışması yapmadığına, yolun zararlı etkilerini azaltmaya yönelik bir çaba göstermediğine hükmetti. Natalya karar verme sürecinin dışında bırakılmıştı. Bu da Natalya’nın haklarının ihlali anlamına geliyordu.

Müteakip gelişmeler

Natalya ve ailesinin yaşadığı cadde artık bir otoyol değil. Hava kalitesi normale döndüğü gibi yol da onarılmış durumda. 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin belirlediği tazminata ilaveten, Ukrayna mahkemeleri de Natalya’ya bir miktar tazminat ödenmesine karar verdi.

2017 yılında Ukrayna’da Çevre Etki Değerlendirmesi Yasası yürürlüğe girdi. Bu yasa planlı faaliyetlerle ilgili çevre etki değerlendirmesi yapma konusunda bölgesel yönetimlere yeni yetki ve sorumluluklar getirirken, halkın da karar verme sürecine erken bir safhada katılmasına olanak verdi. 

Themes: