Y.Y. v. Türkiye | 2015

Avrupa Mahkemesi kararı cinsiyet değiştirme ameliyatı için kısır olma zorunluluğuna son verdi

. . . transseksüel insanların kişisel gelişim ve fiziksel ve manevi güvenlikleri [Sözleşme kapsamında] güvence altına alınmıştır.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Mayıs ayı 2015

Davaya ilişkin genel bilgiler

Transseksüel bir erkek olan Y.Y. toplumsal kimliğiyle uyumlu bir şekilde cinsiyet değiştirme ameliyatı olmak istedi.

Ameliyat olma isteğinin onaylanması için bir mahkemeye başvurdu, doktorların bu ameliyatın onun akıl sağlığı açısından çok yararlı olduğunu söylemelerine rağmen bu talep reddedildi.

Türk mahkemesi 2006 tarihli kararında, Y.Y. kısır olmadığı için ameliyat olmasına izin verilmediğini belirtti.

Y.Y. kısır olma zorunluluğunun adil olmadığını ve konuyla alakasız olduğunu ileri sürerek kararı temyize götürdü. Bu da bir erkek olarak tanımlanma durumunuı değiştirmedi.

Mahkeme Y.Y.’nin temyizini reddetti.

Y.Y. 2013’te mahkemeye yeni bir başvuru yaptı. Bu defa başarılı oldu. Türk mahkemesi yaklaşımını değiştirdi ve Y.Y.’nin kısır olup olmamasını göz önüne almadı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı

Avrupa Mahkemesi kararında cinsiyet değiştirme ameliyatında Türk Devleti’nin ileri sürdüğü gibi kısırlık zorunluluğunun gerekli görülmediğini söyledi.

Türk mahkemesinin Y.Y.’nin ilk başvurusunu reddettikten sonra yaklaşımını değiştirmesi Avrupa Mahkemesi’nin pozisyonunu desteklemiştir.

Avrupa Mahkemesi, Türkiye’nin yıllarca Y.Y.’nin cinsiyet değiştirme ameliyatı olma fırsatını reddederek onun insan haklarını ihlal ettiğine karar verdi.

[Avrupa Mahkemesi] cinsiyet değiştirme ameliyatı olmak isteyen insanların neden fiziksel cinsiyet değişikliği sürecine girmeden önce üreyemeyeceklerini kanıtlamaları gerektiğini anlamakta güçlük çekiyor.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Mayıs ayı 2015

Takip

2017’de Türk Anayasa Mahkemesi cinsiyet değiştirme ameliyatı izni almak için daimî kısırlık zorunluluğunu şart koşan kanunu değiştirdi. İlgili cümle iptal edildi, yani Türk kanununda artık böyle bir zorunluluk yok.

Ameliyattan sonra Y.Y. toplumsal cinsiyetini ve ismini yasal olarak değiştirebildi. Hatta erkek kimlik belgesi dahi alabildi.

Ek bilgi

Themes:

İlgili örnekler

Eşcinsel çiftler medeni birliktelik kurma hakkı kazandılar

Grigoris Vallianatos ve Nikolaos Mylonas’ın, eşcinsel bir çift olarak, Yunan yasası uyarınca, evlilikten farklı bir resmi beraberlik biçimi olan medeni birliktelik kurmaları engellenmişti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bunun ayrımcı bir uygulama olduğuna karar verdi. Yunanistan bu karara karşılık olarak eşcinsel çiftlere medeni birliktelik kurma hakkı tanıyan yeni bir yasa geçirdi.

Themes: Eşitlik

Yunanistan

Mimarın Strazburg’da davayı kazanması üzerine eşcinselliğin suç olmaktan çıkması

Kıbrıs yasaları onyıllar boyunca erkekler arasındaki eşcinsel ilişkiyi suç olarak kabul etti. Alecos Modinos başka bir erkekle olan ilişkisi nedeniyle baskı, endişe ve hakkında suç kovuşturması yapılma korkusu içinde yaşıyordu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Aleco’nun cinselliğinin suç sayılması nedeniyle Aleco’nun özel yaşamla ilgili temel haklarının ihlal edildiğine hükmetti. Kıbrıs 1988...