Pandemija COVID-19 globalni je izazov koji je pogoršao nejednakosti koje prevladavaju u svim regijama svijeta. Lezbejke, homoseksualne, biseksualne i trans* osobe (LGBT), koje su već žrtve nasilja i diskriminacije na osnovu svoje seksualne orijentacije ili rodnog identiteta, pored toga su višestruko pogođene pandemijom virusa COVID-19.

Ombudsmani u svom izvještaju o stanju ljudskih prava u Bosni i Hercegovini za 2020. godinu navode: „U 2020. godini pandemije COVID-a 19, od strane nadležnih tijela vlasti poduzimane su mjere za suzbijanje širenja virusa koje su dovele i do ograničavanja ljudskih prava. Posljedice su se osjetile u svim sferama života".

Tokom maja, kada se i obilježava Međunarodni dan borbe protiv homofobije, bifobije i transfobije (IDAHOT), Centar za psihološku podršku „Sensus“ iz Mostara je pokrenuo psihološko savjetovalište za pripadnike LGBT zajednice, u okviru kojeg svi naši sugrađani koji imaju potrebu za istraživanjem seksualnog identiteta mogu dobiti besplatnu psihološku podršku.

Psihoterapeutkinje iz Centra za psihološku podršku „Sensus“ su primijetile kroz psihoterapijski rad i direktan susret sa nekim od članova LGBT zajednice, da se gore navedeno posebno odnosi na ovu populaciju u Mostaru. Kao najčešći problem, uzrokovan pandemijom virusa COVID-19 navodio se povratak u porodične domove, izolacije sa drugim članovima porodice, nemogućnost finansiranja samostalnog života zbog gubitka posla, a sve to praćeno strahom, anksioznošću i drugim psihičkim smetnjama. Sve navedeno je dodatno povećalo konflikte, neprihvatanje, diskriminaciju, i to često od bližih članova porodice.

Saša, jedan od korisnika usluga Centra za psihološku podršku „Sensus“ je naveo kako mu je period izolacije i povrtaka životu sa roditeljima posebno teško pao. „Moji roditelji načelno prihvataju moju seksualnu orjentaciju, ali je meni bilo baš mentalno teško da se vratim u to okruženje, gdje osjećam da nisam u potpunosti prihvaćen, i to od mojih roditelja. Imao sam nesanice, nervoza i neprijatnost su cijelo vrijeme bili prisutni, jer se tu nisam osjećao ugodno.“

Zbog uočenog su u Centru za psihološku podršku „Sensus“ odlučili da potraže pomoć, kako bi osigurali adekvatnu podršku za lezbejke, gejevi, biseksualne i trans osobe iz Mostara, koje su posebno pogođene pandemijom.  Evropska unija i Vijeće Evrope su prepoznali i finansijski podržali aktivnost „LGBT mentalno zdravlje: psihološka podrška LGBT zajednici u Hercegovini“, koju je Centar kreirao sa ciljem pružanja podrške kroz poboljšanje vještina stručnjaka za mentalno zdravlje (psihoterapeuta), koji će pružati besplatne psihoterapijske seanse za LGBT populaciju.

Akcijom će se uspostaviti sistem psihosocijalne podrške za LGBT zajednicu u Mostaru i Hercegovini, osiguravajući jednaka prava na usluge mentalnog zdravlja. Kroz edukaciju stručnjaka za mentalno zdravlje o LGBT pravima i problemima, pružanjem adekvatnog individualnog i grupnog savjetovanja i psihoterapije za LGBT osobe, izgradit će se siguran prostor za zajednicu.

„Kroz savjetovalište težimo stvaranju sigurnog prostora u kojem naši sugrađani/ke mogu dobiti podršku po pitanju svog rodnog/spolnog identiteta, seksualne orijentacije i drugih specifičnih pitanja vezanih za život LGBT osoba'', navode iz Sensusa.

„Podrška koju sam dobila kroz samo dva odlaska u Centar su za mene ogromna. Do sada sam mislila da sam potpuno sama u ovom gradu koja se nosi sa ovim „problemom“. Sada se osjećam mnogo sigurnije u sebe i samopouzdanije, znam da me barem jedna osoba prihvata ovakvu kakva jesam. Pored toga, dobila sam mnogo korisnih informacije o  LGBT osobama, što mi je baš korisno jer se nekako tek pronalazim i prihvatam, a trebalo mi je baš dugo vremena“, navodi Marina, korisnica besplatnih psihoterapijskih usluga u Centru za psihološku podršku „Sensus“.

Važno je naglasiti da u Mostaru i Hercegovini ne postoji organizacija čiji je cilj posebno zagovaranje ljudskih prava i socijalna inkluzija LGBT osoba. Centar za psihološku podršku „Sensus“ će nastaviti da organizuje aktivnosti vezanih za LGBT klijente u identifikovanju i rješavanju ravnopravnog učešća u svim segmentima života.

Sensus je korisnik zajedničkog programa Evropske unije i Vijeća Evrope „Horizontal Facility za Zapadni Balkan i Tursku 2019-2022“. Stavovi izraženi u ovom tekstu odgovornost su autora i ne predstavljaju zvanične stavove Evropske unije i Vijeća Evrope.