Červenka /Çek Cumhuriyeti  |2017

Adam yasa dışı bir şekilde sosyal bakım evinde tutulduktan sonra kanun değişti

Korkunçtu, ilk fark ettiğim şey 50 erkek için sadece 2 tuvalet olduğuydu. Yerler kullanılmış havlu ve tuvalet kağıtlarıyla kaplıydı. Haftada sadece bir kere temizlik yapılıyordu.

Jaroslav Červenka, bir MDAC/LIGA basın açıklamasından alıntılanmıştır - © Fotoğraf LIGA

Davaya ilişkin genel bilgiler

Jaroslav Červenka uzun yıllar boyunca psikiyatri hastanesine girip çıktı. Bunamaya benzer semptomlar gösteren bir alkol sorunu vardı.

2005’te bir mahkeme Jaroslav’ın hukuki ehliyetini elinden aldı. Mahkeme onun kendi adına yasal kararlar veremeyeceğine hükmetti.

Jaroslav hukuki ehliyetini geri almaya çalıştı ancak başvuruları hep reddedildi.

Şubat 2011’de, durumunun kötüleşmesi üzerine kaygılar artınca mahkemenin tayin ettiği bir kamu vesayet görevlisi Jaroslav’ın artık kendine bakamayacak durumda olduğuna ve bir sosyal bakımevine yatırılması gerektiğine karar verdi.

Jaroslav çıkma özgürlüğünün olmadığı bakımevine yerleştirilmeyi protesto etti. İradesi dışında burada tutulduğunu söyledi -ama yetkililer onu dinlemediler.

Sonunda bir insan hakları avukatı Jaroslav adına devreye girdi ve onun bırakılmasını istedi. Avukat, Jaroslav’ın burada tutulmasının yasalara aykırı olduğunu düşünüyordu.

Çek mahkemeleri avukatın şikâyeti doğrultusunda hareket etmeyi reddetti çünkü Jaroslav’ın bir avukat tutmak için hukuki ehliyet yoktu.  

Eylül 2011’de, Jaroslav’’ın vasisi birden sosyal bakımeviyle yapılan anlaşmaya son verdi. Jaroslav artık bakımevinden ayrılabilirdi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı

Avrupa mahkemesi Çek Cumhuriyeti’ Jaroslav’ı sosyal bakımevine yerleştirirken onun özgürlük hakkını ihlal ettiğine karar verdi.

Çek Cumhuriyeti’nde ne bakımevine yerleştirme prosedürünün olası istismarına karşı bir güvence ne Jaroslav’ın burada tutulmasının yasalara aykırı olduğuna itiraz edebileceği ne de tazminat alabileceği bir yol yoktu.

Avrupa mahkemesi Jaroslav’a 15,000 € tazminat verilmesine hükmetti.

. . . Mahkeme [Jaroslav’ın] sosyal bakımevine girmesi için sadece vasinin rızasını gerektiren prosedürün keyfiliklere karşı yeterince güvence sağlamadığı görüşündedir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Ocak 2017

Takip 

Avrupa mahkemesinin kararını önceden tahmin eden Çek Cumhuriyeti kanunu değiştirdi.

2016’da yürürlüğe giren değişiklikler hukuki ehliyetleri kısıtlanmış kişilerin vasilerinin hangi koşullar altında onları bir bakımevine yerleştirme yoluna başvurabileceklerini belirledi. Yasa bu tür yerleştirmelerin yasal olarak mahkemeler tarafından denetlenmesine de imkân tanıdı.

Themes:

İlgili örnekler

Otistik adamın yasadışı bir şekilde hastanede tutulmasından sonra savunmasız kişiler için getirilen güvenceler

Otizm hastası olan H.L., bir akıl sağlığı krizi geçirdikten sonra “gayri resmi hasta” olarak hastanede tutuldu. Avrupa mahkemesi bunun tutukluluk anlamına geldiğine ve BK kanunlarının onu yeterince korumadığına karar verdi. Bu karara karşılık olarak BK kendi adlarına yasal kararlar alamayan kişilerin psikiyatri kurumlarına yatırılması ve burada tutulmasına ilişkin güvenceler getirdi.

Read more

Psikiyatri hastanesinde keyfi bir biçimde gözaltı sonucunda özgürlük hakkının korunmasına yönelik reformlar yapılması

Frits Winterwerp bir psikiyatri hastanesinde gözaltında tutuluyordu. Bay Winterwerp zihinsel hastalığı olmadığını ve serbest bırakılması gerektiğini söyledi. Ancak Hollanda mahkemelerinde ifade verme isteği tekrar tekrar reddedildi ve mahkemeler kendisini mahkemede dinlemeden gözaltı süresini sürekli uzattılar. AİHM bunun Bay Winterwerp’in özgürlük hakkını ihlal ettiğine hükmetti. Bay...

Read more