Costa ve Pavan v. İtalya |2013

Ciddi genetik hastalıkların taşıyıcısı olan sağlıklı bireyler için tıbbi yardımla üreme yasağı kaldırıldı

Mahkeme, Sözleşme’nin 8. Maddesi uyarınca . . . genetik ebeveyn olma kararına saygı gösterilmesi hakkını tanıdı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Şubat 2013

Davaya ilişkin genel bilgiler

Rosetta Costa ve Walter Pavan 2006’da kızları doğduktan sonra kistik fibrozis adlı bir genetik bozukluğun sağlıklı taşıyıcıları olduklarını öğrendiler. Bebek, ağırlıklı olarak akciğerleri etkileyen bu hastalıkla doğdu.

Çift ailelerini genişletmek istedi. Ancak 2010’da Rosetta tekrar gebe kaldığında yapılan testler fetüste kistik fibrozis hastalığı olduğunu gösterdi. Gebeliğin tıbbi nedenlerle sonlandırılmasına karar verdiler.

Rosetta ve Walter, kendilerine hastalıktan etkilenmemiş bir embriyoyu görüntüleyip seçme imkanı sağlayacak olan genellikle tüp bebek olarak bilinen tıbbi yardımla üreme ve implantasyon öncesi genetik tanı (PGT) denilen teknik de dahil olmak üzere başka seçenekleri araştırmaya başladılar.  

Ancak o sırada yürürlükte olan İtalyan yasası uyarınca tıbbi yardımla üreme imkanı ancak kısır çiftlere ve 2008’den itibaren erkeğin HIV ya da hepatit gibi cinsel yolla bulaşan bir viral hastalık taşıdığı çiftlere tanınıyordu. PGT tamamen yasaktı. 

Dolayısıyla Rosetta ve Walter ihtiyaç duydukları tedaviyi göremediler. 

İnsan Hakları Mahkemesi Kararı

Avrupa mahkemesi bu alandaki İtalyan yasasının tutarsız olduğunu tespit etti. 

Bir yandan implantasyon için sadece kistik fibrozisden etkilenmemiş embriyoları seçme olanağı sağlayan bir teknik olan embriyo görüntülemeyi yasaklıyordu öte yandan aynı hastalıktan etkilenmiş fötüsün kürtaj ile alınmasına izin veriyordu. 

Bu, Rosetta ve Walter için tek olasılığın doğal yollarla gebeliği başlatmak ve ardından testler fötüsün sağlıksız olduğunu gösterirse  gebeliği sonlandırmak olduğu anlamına geliyordu. 

Bu durumda Rosetta ve Walter’ın insan hakları ihlal edilmişti.

Takip

Avrupa mahkemesi kararının sonucunda Rosetta ve Walter İtalya’da tıbbi yardımla üreme yapmalarına izin veren bir mahkeme kararı alabildiler. 

2015, İtalya Anayasa Mahkemesi tıbbi yardımla üreme yasasının, Rosetta ve  Walter’ın davasıyla ilgili olan bazı bölümlerinin anayasaya aykırı olduğunu tespit etti. Bu, yasağın kaldırıldığı anlamına geliyordu. Kistik fibrozis de dahil olmak üzere ciddi genetik hastalıkların taşıyıcısı olan sağlıklı bireyler nihayet ihtiyaç duydukları tedaviye ulaşabilecekler. 

Themes:

İlgili örnekler

Sembol karar kürtaj yasasının değişmesini sağladı

Kanserden kurtulan C. Gebeliğinin hayatı için bir risk taşıyıp taşımadığını öğrenemedi. Avrupa mahkemesi İrlanda’nın, C’nin yasal bir kürtaj hakkının olup olmadığını belirleyebileceği erişilebilir ve etkili bir süreç olmaması nedeniyle onun insan haklarını ihlal ettiğine hükmetti. Bu karar İrlanda’nın kürtaj yasasını değiştirmesini sağladı.

Read more

Fransa’nın, taşıyıcı anneden doğma çocukların ebeveynleriyle olan aile ilişkilerini tanıması

Taşıyıcı anne yöntemiyle yurtdışında doğan ikiz kız kardeşler Valentina ve Fiorella yasal bir belirsizlik içinde büyüdüler. Fransa’nın, kız kardeşlerin nüfus belgelerini tanımaması, hem kendileri hem de ebeveynleri Dominique ve Sylvie için sayısız soruna neden oldu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Fransa’nın söz konusu belgeleri tanımayı reddetmesinin, kız kardeşlerin Fransız toplumu...

Read more