Geri

Themes: Right to free elections Litvanya

Paksus v. Litvanya | 2011

Eski cumhurbaşkanının parlamento seçimlerine katılması ömür boyu yasaklandıktan sonra Anayasa değiştirildi

…yaptığı görev için uygun bulunmayan üst düzey bir devlet görevlisinin gelecekte bir daha parlamento üyesi olmasını yasaklama kararı her şeyden önce seçmenleri için bir sorundur…

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Ocak 2011 - Fotoğraf: Wikimedia Commons

Davaya ilişkin genel bilgiler

Eski cumhurbaşkanı Rolandas Paksas 2004’te, devlet başkanlarının ülkenin anayasasını ihlal etmeleri halinde azledilmelerine izin veren bir parlamento prosedürü olan meclis soruşturmasıyla görevden alındı.

Litvanya anayasa mahkemesi, diğer şeylerin yanı sıra Paksas’ın seçim kampanyasını destekleyen yabancı bir iş adamını ödüllendirmek üzere kendisine yasadışı bir şekilde vatandaşlık verdiğini bulguladı. Aynı kişiyi yetkili makamlar tarafından hakkında soruşturma yürütüldüğüne dair uyararak ona bir devlet sırrını da ifşa etmişti.

Paksas görevden alınmasına rağmen yeni cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmaya karar verdi.

Ancak bu seçimler yapılmadan önce, parlamento görevden alınan bir devlet görevlisinin beş yıl geçmeden tekrar cumhurbaşkanı seçilmesini engellemek üzere yasayı değiştirdi. Paskas’ın seçimlere katılması yasaklandı.

Litvanya anayasa mahkemesi bu mahrumiyetin ülkenin anayasasına uygun olduğuna ancak beş yıllık zaman sınırının anayasaya uygun olmadığına -yasağın sürekli olması gerektiğine karar verdi.

Parlamento seçimleri yasasını da değiştirerek, meclis soruşturması yoluyla görevden alınan bir devlet görevlisinin parlamento üyesi olmasını da yasakladı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı

Avrupa Mahkemesi, Rolandas Paksas’ın parlamento seçimlerine katılma yasağının “sürekli ve geri döndürülemez” olması nedeniyle Litvanya’nın onun haklarını ihlal ettiğine karar verdi.

Takip

Nisan 2022’de, Litvanya parlamentosu görevden alınan hiç kimsenin hem parlamento hem de cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılma konusunda “sürekli ve geri dönülemez” bir yasakla karşı karşıya kalmamasını ancak “en az on yıllık” bir süreden sonra bu seçimlere katılabilmesini sağlayan bir anayasa değişikliğini geçirdi.

Rolandas Paksas’ın görevden alınmasının üzerinden geçen süre göz önüne alındığında bu değişiklikler kendisinin gelecekteki parlamento seçimlerine katılma hakkının olduğu anlamına gelmektedir.

Ek bilgi

Themes:

İlgili örnekler

An election candidate’s unfair disqualification leads to new rules on property declarations

Election authorities prevented Gagik Sarukhanyan from standing for parliament because he had failed to declare property he owned. The European court found that this had violated Gagik’s electoral rights, because he had had good reason to believe his declaration was correct. Armenia responded by removing the requirement for election candidates to declare such information before registration.

Themes: Right to free elections Ermenistan

Read more