Maria Atanasiu ve diğerleri/Romanya  | 2010

98 yaşındaki kadın, Komünist rejimin el koyduğu mülkünü geri almak için sürdürdüğü on yıllarca süren mücadeleyi kazandı

1990’lı yıllarda mülkümüzü on yıl içinde geri alabileceğimizi düşünmüştüm

Maria Atanasiu’nun kızı Ilenei Poenaru’nun, Evenimentul Zilei’ye verdiği mülakattan - © Photo evz.ro

Ön bilgiler

Maria Atanasiu 1912 yılında doğmuştu. Kızıyla birlikte Atanasiu Bükreş’teki bir mülkün yasal mirasçısıydı. Söz konusu mülke 1950’de komünist rejim el koymuştu.

Ancak Romanya’da komünist rejimin çökmesinden sonra bir dizi yasanın kabul edilmesiyle halka otoriter rejimin kamulaştırdığı mülkleri geri alma veya tazminat alma hakkı verildi.

1990’dan sonra aile söz konusu mülkü geri almaya çalıştı. Ancak 2010 yılına gelindiğinde dava hala sonuçlanmamıştı.

Onbinlerce Romanyalı da benzer durumdaydı. Mülklerinin iadesi için talepte bulunduktan sonra yasal engellerle ve – ve çoğu on yılı aşan -- uzun gecikmelerle karşı karşıya kaldılar. AİHM’ye sorunla ilgili yüzlerce şikayet iletildi.

AİHM kararı

Dava başvurusunda bulunanlar, yetkili makamlara talepleriyle ilgili olarak bir karar vermelerini emreden nihai mahkeme kararını elde etmişlerdi.

Ancak yetkili makamlar herhangi bir gerekçe de göstermeksizin, konuyla ilgili bir karar vermemişlerdi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bu durumun başvuru sahiplerinin mahkemeye erişim hakkını ve mülkiyet hakkını ihlal ettiğine hükmetti.

Mahkeme bu başvuruyu Romanya sistemindeki sorunları ortaya koyması açısından bir pilot çalışma olarak kullanmıştı. Mahkeme yetkililerin, farklı çıkarlar arasında adil bir denge gözeterek,  geçerli mülk talepleri olan insanlar için etkili bir mülk iadesi veya tazminat ödenmesini temin edebilecek tedbirleri alması gerektiğini belirtmiştir.

Bir avukat olarak çıkarlarını temsil etme şerefine ulaştığım Maria Atanasiu benim için bir kahramandır. O adalete inandı, adalet için savaştı ve adaleti kazandı.

Dava başvurusunda bulunanları temsil eden Corina Popescu’nun şirket web sitesinden

Müteakip gelişmeler

Maria Atanasiu’ya ve kızına kamulaştırılmış mülklerinin değerine muadil bir tazminat ödenmiştir.

2013 yılında telafi sürecinde reform yapan yeni bir yasa yürürlüğe girmiştir. Yasa aşağıdakileri içermektedir:

  • Mümkün olduğunda mülkün iadesi için (mümkün olmadığında tazminat ödenmesi için)  genel bir ilke;
  • Mülkün iadesine ilişkin sürecin tamamlanması için gerekli idari tedbirlere ilişkin bir yol haritası;
  • Söz konusu idari adımlarla ilgili kesin süre sınırları ile birlikte, bu sürelere uyulmasını ve alınan kararın yasallığının doğrulanmasını sağlayacak destekleyici bir yargı denetimi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi daha sonraki bir kararında, bazı istisnalar dışında, bunun prensip olarak sorunla baş edilebilmesini sağlayan erişilebilir ve etkili bir çerçeve sağladığına hükmetmiştir.

Avrupa Konseyi Romanya’da mülklerin iadesine yönelik diğer sorunları izlemeye devam etmektedir.

Linkler

© Photo evz.ro

Themes:

İlgili örnekler

Woman wins legal fight to get her apartment back

The Azerbaijani courts backed the eviction of a family of internally displaced persons who were squatting Valentina Akimova’s apartment, but postponed any action being taken. The European Court of Human Rights found this to be unlawful and in breach of Valentina’s right to property. Thanks to the European court’s judgment, Valentina was able to get her apartment back.

Read more

Çernobil kurtarma görevlisine tazminat ödenmemesi üzerine reformlar yapılması

Anatoly Burdov Çernobil felaketi sırasında acil müdahale ekibinde görevliyken radyasyona maruz kalmıştı. Kendisi çeşitli sosyal haklar ve ödeneklere hak kazanmıştı ancak yetkililer – Rus mahkemelerince bu yönde kararlara rağmen -- bunları ödemeyi reddettiler. Strazburg Mahkemesi bu durumun Bay Burdov’un haklarının ihlaline neden olduğuna hükmetti. Sonuç olarak mahkeme kararlarının...

Read more

Bankanın bir emeklinin biriken parasını vermeyi reddetmesinden sonra yapılan reformlar

Ruža Jeličić eski Yugoslavya vatandaşıydı 1970’li, 80’li yıllarda Almanya’da çalışmış ve tasarruflarını Alman Markı olarak eski Yugoslavya bankasına yatırmıştı. Ancak döviz tevdiat hesabı olan diğer binlerce kişi gibi onun da memleketine döndükten sonra hesabından para çekmesi yasaklanmıştı. Bayan Jeličić’in işi bırakmasından ve kocasının ölümünden sonra geçinecek parası kalmamıştı.

Read more