Back Անձնական օմբուդսմենի ծրագիր Շվեդիա

Շվեդիայի անձնական օմբուդսմենի ծրագիրը («Personligt Ombud Skåne» կամ «ԱՕ») հիմնադրվել է 1995 թվականին հոգեսոցիալական հաշմանդամություն ունեցող անձանց կողմից՝ որպես «Օգտատերերի կողմից վերահսկվող ծառայություն անձնական գործակալների հետ» (Նյութ 27)։ Անձնական աջակցության այս ձևն ուղղված է որոշումների կայացման հեշտացմանը, այդ թվում՝ պահանջներ ներկայացնելով պետական մարմիններին և սոցիալական ծառայություններին աջակցության վերաբերյալ, որին անհատն իրավունք ունի: «Օգնականները» կամ «փաստաբանները» նշանակվում են ըստ օրենքի, որպեսզի օգնեն անձին կամավոր, այլ ոչ թե հարկադրական ձևով իրեն առնչվող իրավաբանական որոշումներ կայացնել: ԱՕ-ն արհեստավարժ, բարձր որակավորում ունեցող անձ է, սովորաբար իրավաբան կամ սոցիալական աշխատող, ով գործում է զուտ իր հաճախորդի օգտին և չի աշխատում հոգեբուժական կամ սոցիալական ծառայությունների կամ որևէ այլ մարմնի, ինչպես նաև հաճախորդի հարազատների կամ որևէ այլ անձի հետ (Նյութ 27)։ Օմբուդսմենը մեծ հոգատարություն է ցուցաբերում և ժամանակ է հատկացնում վստահություն ձևավորելու և օգտվողներին ապահովելու համար այն օգնությունն ու ծառայությունները, որոնք նրանք ակնկալում են և որոնց իրավունակ են: Այդ օգնությունը նախատեսված չէ որևէ մեկ կոնկրետ իրավիճակի համար (օրինակ՝ հոսպիտալացում, անօթևանություն կամ սուր ճգնաժամեր), այլ կրում է մշտական տեսք՝ ուղեկցելով անձին իր հոգեսոցիալական դժվարությունների ընթացքում:

2000 թվականին ԱՕ համակարգը ընդլայնվեց՝ տարածվելով ամբողջ երկրում (Նյութ 27)։ Թեև հարկադրանքի վրա դրա ազդեցության վերաբերյալ ուսումնասիրություններ դեռևս չկան, ծրագրի կառավարության հնգամյա գնահատումը ցույց է տվել, որ այն սոցիալ-տնտեսական առումով շահութաբեր է. ԱՕ-ի աջակցությունը ստացող անհատները ավելի քիչ խնամք են պահանջում, և նրանց հոգեսոցիալական վիճակը բարելավվում է: Շվեդիայի առողջապահության և բարեկեցության ազգային խորհուրդը հետևողականորեն սատարում է ԱՕ համակարգին՝ որպես «նոր սոցիալական մասնագիտության», ընդ որում վերջինիս ջանքերի շնորհիվ 2013թ․-ին օրենքով հաստատվեց ԱՕ-ի մշտական ֆինանսավորումը (Նյութ 27)։ ԱՕ-ն անկախ պաշտոն է զբաղեցնում համայնքի սոցիալական ծառայությունների կառուցվածքում: Համայնքները կարող են գործարկել ԱՕ ծառայությունը կամ ենթակապալային պայմանագրեր կնքել ոչ կառավարական կազմակերպությունների հետ: Համակարգի կայացումը արձանագրվեց այն բանից հետո, երբ ոլորտի ներկայացուցիչները ընկալեցին, որ գործող իրավական կարողությունների համակարգերը, ինչպիսիք են խնամակալությունը կամ քաղաքացիական պարտավորությունը, չեն բավարարում հոգեբանական հաշմանդամություն ունեցող բազմաթիվ մարդկանց կարիքները:

Եվրոպայի խորհրդի մարդու իրավունքների հանձնակատար Նիլս Մույժնիեկսը զեկուցել է, որ 2013 թվականին նոր կանոնակարգով մշտական ֆինանսավորում է սահմանվել կանոնավոր սոցիալական համակարգում ԱՕ համակարգի համար (Շվեդիայի առողջապահության և բարեկեցության ազգային խորհուրդ, 2008թ․). Մույժնիեկսի խոսքերով, 2014 թվականի դրությամբ, 310 ԱՕ-ներ աջակցություն են ցուցաբերել ավելի քան 6000 անհատների և 245 համայնքներ (Շվեդիայի բոլոր համայնքների 84%-ը) ԱՕ-ները ներառել են իրենց սոցիալական ծառայությունների համակարգում: ՄԻԳՀԳ-ն առաջարկում է «PO Skåne» ծրագիրը՝ հոգեսոցիալական հաշմանդամություն ունեցող անձանց կողմից իրականացվող ԱՕ ծրագրի տարբերակը՝ որպես համապատասխան աջակցվող որոշումների կայացման կանոնադրական մեխանիզմ: Մույժնիեկսը գրում է․ «Անձնական օմբուդսմենների համակարգը կարող է հոգեբուժական հաստատություններում հարկադրանքի պրակտիկան սահմանափակելու միջոց հանդիսանալ»՝ որպես համապատասխան աջակցվող որոշումների կայացման կանոնադրական մեխանիզմ (Շվեդիայի առողջապահության և բարօրության ազգային խորհուրդ, 2008թ․)։ Համակարգը միջազգային ուշադրության է արժանացել և նմանատիպ ծառայություններ գոյացել են նաև այլ երկրներում:

  • Diminuer la taille du texte
  • Augmenter la taille du texte
  • Imprimer la page