Geri Avrupa Konseyi İşkencenin Önlenmesi Komitesi (CPT) Türkiye Hakkındaki Bir Raporunu Açıkladı

Avrupa Konseyi İşkencenin ve İnsanlıkdışı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi (CPT), 4-17 Haziran 2009 tarihlerinde Türkiye’ye yaptığı beşinci olağan ziyaretinin raporunu, Türk hükümetinin buna cevabı ile birlikte yayımladı. Bu iki belge, Türk makamlarının talebi üzerine yayımlanmıştır.

CPT heyeti Türkiye ziyareti sırasında polis ve jandarma karakolları ile tutukevlerinde bulunan çok sayıda şahısla görüşmüştür; bu görüşmeler sonucunda kolluk kuvvetleri tarafindan kötü muamele uygulamasında gerek sıklık, gerek vahamet açısından son yıllarda gözlenen çok belirgin azalma eğiliminin devam ettiği yolunda güçlü bir izlenim edinmiştir. Ancak heyet, fiziksel kötü muamele uygulanmış olduğu ve özellikle tutuklama anında aşırı şiddete başvurulduğu yolunda bazı inandırıcı ifadeler de almıştır. Komite tarafından bu konu için yapılan tavsiye üzerine, Türk makamları merkez ve illerdeki tüm polis birimlerine, özellikle kötü muamele ve aşırı şiddete başvurulmasından kaçınılması gereğini vurgulayan bir genelge göndermiştir.

Ziyaret sırasında önemle üzerinde durulan bir husus da, hareket özgürlükleri kaldırılmış olan yabancıların tutulma koşulları olmuştur. Bu bağlamda heyet tarafından ziyaret edilen merkezlerde, özellikle Ağrı ve Edirne’de, çok büyük eksiklikler saptanmıştır (örneğin aşırı kalabalıklık, yapıların yıkık-döküklüğü, yetersiz doğal ışık, kötü hijyen koşulları, açık havada idman olanağı bulumaması vs gibi). Bu yabancıların yasal durumlarına bakıldığında, bunların temel hukuki güvencelerden mahrum oldukları görülmüştür. Ziyaretten kısa bir süre sonra Türk makamları, Edirne’deki yetişkin erkekler ünitesinin kapatıldığını bildirmişlerdir. Ziyaret raporuna verdikleri cevapta Türk makamları, göçmenlerin tutulma koşullarının iyileştirilmesi için alınan önlemler konusunda ek bilgiler sağlamışlardır. Burada özellikle, yabancılar için halen kullanılmakta olan birçok bölgesel merkez yerine yeni merkezler yapımı projesinden söz edilmektedir.

CPT heyeti ziyaret ettiği cezaevlerinden hemen hemen hiçbirinde, tutukluların cezaevi personeli tarafından kötü muameleye tabi tutulduğuna dair iddialarla karşılaşmamıştır. Konya E-tipi cezaevi bu olumlu duruma istisna teşkil etmektedir: CPT heyeti bu cezaevinde personel tarafından fiziksel kötü muamele yapıldığı yolunda birçok iddia derlemiş, mahkumlar veya tutuklular arasında şiddet olaylarına da sıkça rastlandığı izlenimini edinmiştir. Tutuk koşullarına bakıldığında ziyaret edilen cezaevlerinin kapasite üstünde dolu oldukları ve cezaevi nüfusunun sürekli artışı ile çok zor başedildiği görülmüştür. Bunun yanısıra, düzenlenmiş toplu faaliyetlere (çalışma, eğitim, mesleki eğitim veya spor) katılma olanakları, reşit olmayanlar dahil tutukluların büyük çoğunluğu için sınırlıdır. CPT, raporunda tutuklulara yeterli sağlık hizmeti sunulmamasından ve cezaevindeki vahim doktor eksikliğinden ciddi endişe duyduğunu ifade etmektedir. Türk makamları verikleri cevapta, CPT tarafından yukarıda belirtilen konularda yapılan tavsiyeleri uygulamak için alınan çeşitli önlemler konusunda bilgi sunmustur.

CPT raporu ve Türk Hükümetinin cevabı, Komite’nin internet sitesinde bulunmaktadır: http://www.cpt.coe.int

31/03/2011
  • Diminuer la taille du texte
  • Augmenter la taille du texte
  • Imprimer la page