-
Tylko tekst wygłoszony jest wiarygodny

Przemówienie prof. Adama D. Rotfelda, Ministra Spraw Zagranicznych Polski

Sesja Zgromadzenia Parlamentarnego, Strasburg, dnia 28 kwietnia 2005 r.

Panie Przewodniczący,
Szanowni Członkowie Zgromadzenia Parlamentarnego,
Panie Sekretarzu Generalny, Panie Sekretarzu Generalny Zgromadzenia Parlamentarnego,
Szanowni Goście,
Panie i Panowie,

Mam wielki zaszczyt i przywilej przemawiać dziś do Zgromadzenia Parlamentarnego, jako Przewodniczący Komitetu Ministrów Rady Europy, aby zaprezentować Państwu Komunikat na temat działalności Komitetu Ministrów prowadzonej od ostatniej sesji zwykłej, która miała miejsce w styczniu.

Otrzymali już Państwo obszerne sprawozdanie na ten temat. Pozwolę sobie zatem skupić się teraz na kilku zagadnieniach stanowiących priorytety Polskiego Przewodnictwa. Mam na myśli zwłaszcza przygotowania do Trzeciego Szczytu, wzmocnienie współpracy z innymi organizacjami międzynarodowymi, niektóre działania podjęte w ramach Polskiego Przewodnictwa, w tym moją niedawną wizytę w Mołdawii, gdzie występowałem jako Przewodniczący Komitetu Ministrów.

Jak Państwo wiedzą za trzy tygodnie Polska będzie gościć Trzeci Szczyt Rady Europy. W tym kontekście uwaga Polskiego Przewodnictwa jest skoncentrowana na przygotowaniach do tego ważnego wydarzenia. To nie tylko przywilej dla nas, ale także wielka odpowiedzialność, aby sprostać wszystkim oczekiwaniom. Mogę jednak powiedzieć bez wahania, iż jest to wspólne zobowiązanie wszystkich uczestników, aby Szczyt odniósł sukces polityczny.

Im bliżej tego wydarzenia, tym bardziej jestem przekonany, iż konieczne jest abym podzielił się z Państwem moją opinią na temat politycznego wymiaru Szczytu oraz informacjami o przygotowaniach, jakie dotychczas poczyniliśmy.

Celem zwołania Szczytu jest przygotowanie Organizacji na zmianę swojej roli w XXI wieku. Z takim zamierzeniem zbieramy się w Warszawie, aby potwierdzić misję Rady Europy, najstarszej europejskiej organizacji, zdolnej zmierzyć się z wyzwaniami i zagrożeniami dzisiejszego świata w skuteczny sposób. Szczyt odbędzie się w Warszawie, w sercu Europy, w mieście, które zostało całkowicie zniszczone - właściwie unicestwione - podczas II wojny światowej, ale zmartwychwstało i symbolizuje teraz proces ponownego zjednoczenia Europy, który w ciągu ostatnich 15 lat położył kres arbitralnemu i sztucznemu podziałowi naszego kontynentu, powstałemu w wyniku decyzji konferencji jałtańskiej. Mając powyższe na względzie, oczywiste jest, że słowa "pokój" i "jedność" mają szczególne znaczenie w tej części Europy.

Podczas tych dwóch warszawskich dni będziemy świętować sukces, jaki został osiągnięty w dwanaście lat po Pierwszym Szczycie w Wiedniu poprzez wypełnienie politycznego mandatu danego Radzie Europy, aby zebrać razem wszystkie narody europejskie na podstawie podzielanego przez nie przywiązania do demokracji, poszanowania praw człowieka i rządów prawa. Przyszły Warszawski Szczyt ma za zadanie przypomnienie znaczącego postępu, jaki został poczyniony dla osiągnięcia strategicznego celu, jakim jest "budowanie Europy bez linii podziału", wyznaczonego przez Drugi Szczyt, który odbył się w Strasburgu oraz przez Deklarację Budapesztańską przyjętą z okazji 50-tej rocznicy powstania Rady Europy.

Jednakże, jak już wspomniałem, Szczyt powinien być raczej ukierunkowany na przyszłość, a nie patrzeć w przeszłość. Naszym głównym zadaniem jest zwrócenie się w kierunku wyzwań, przed jakimi staje dziś Europa i cały świat. W kontekście głębokich zmian na kontynencie i interakcji, jakie zachodzą pomiędzy jego głównymi aktorami na scenie europejskiej i światowej, Szczyt wskaże wytyczne dla dalszej działalności Rady Europy. Mając na względzie te założenia oraz propozycje przedstawione przez delegacje państw członkowskich, Zgromadzenie i Kongres, Komitet Ministrów opracowuje właśnie Deklarację Polityczną i Plan Działania, które zostaną przyjęte przez głowy państw podczas Szczytu.

Państwa członkowskie powinny odnowić swe zobowiązania dotyczące fundamentalnych konwencji organizacji. Ponadto powinny zadeklarować silniejsze wsparcie dla Trybunału Praw Człowieka i podjąć konkretne środki w związku z obciążeniem skargami, jak również wyznaczyć dalekosiężną strategię w tej kwestii obejmującą ratyfikację Protokołu Nr 14 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Zgodnie z połączonymi propozycjami Zgromadzenia i kilku państw członkowskich, Szczyt powinien powołać Forum dla Przyszłości Demokracji. W ten sposób stawimy czoła szczególnemu nowemu wyzwaniu wzmocnienia demokracji. Deklaracja Polityczna będzie także mocno podkreślać wagę dialogu międzykulturowego w społeczeństwie europejskim i sąsiednich regionach.

Deklaracja będzie kładła nacisk także na wagę spójności społecznej w zgodzie ze statutem organizacji i wyzwaniami, przed jakimi staje społeczeństwo europejskie. Deklaracja Polityczna podejmie ważne zadanie zapewnienia większej komplementarności i ściślejszej współpracy pomiędzy trzema instytucjami europejskimi, a mianowicie Radą Europy, Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i Unią Europejską.

Jeżeli chodzi o Plan Działania, to odzwierciedla on główne idee, które są przedstawione w Deklaracji i będą dyskutowane podczas trzech sesji Szczytu, wskazujące konkretne wytyczne Radzie Europy i cele do osiągnięcia w przyszłości. Państwa członkowskie zaproponowały konkretne środki do przyjęcia w celu wzmocnienia Trybunału Praw Człowieka i podjęcie, głównie w ramach istniejących struktur Rady Europy, nowych działań dla ochrony praw człowieka, rządów prawa i demokracji w Europie, jak również zapewnienia spójności społecznej i sprostania nowym wyzwaniom na tym polu.

Pragnę skorzystać z tej okazji, aby gorąco podziękować Zgromadzeniu Parlamentarnemu za znaczący i pełny wkład w toczące się rozmowy poprzez przyjęcie Rekomendacji 1693 w sprawie Trzeciego Szczytu w styczniu br. Komitet Ministrów uznał te pomysły za dalekosiężne i inspirujące i próbowaliśmy je włączyć do dokumentów przygotowywanych na Szczyt. W odpowiedzi na pytania parlamentarne, chciałbym przedstawić bardziej szczegółowy wgląd w sugestie Zgromadzenia Parlamentarnego, które zostały podjęte w Deklaracji i Planie Działania. Jestem głęboko wdzięczny za wkład państw członkowskich. Ich propozycje były naprawdę pomocne w procesie wypracowywania obu dokumentów.

Panie Przewodniczący,

Za Pańskim pozwoleniem chciałbym przypomnieć, że Trzeci Szczyt bez wątpienia poprze trzy konwencje dotyczące: zapobiegania terroryzmowi, działań przeciwko handlowi ludźmi, jak również prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu. Zgromadzenie debatowało o nich podczas styczniowej sesji. Teraz, po długich negocjacjach dotyczących kilku pozostałych kwestii jesteśmy bardzo blisko ukończenia ich tekstów. Byłby to prawdziwy sukces Rady Europy - nasz wspólny sukces - jeżeli moglibyśmy otworzyć je do podpisu podczas Szczytu.

Komitet Ministrów oraz jego Przewodniczący również aktywnie działali dla zapewnienia, aby zostały podjęte wszelkie niezbędne kroki w aspekcie organizacyjnym Szczytu. Zaproszenia zostały przesłane do wszystkich uczestników - w tym do Przewodniczącego Zgromadzenia Parlamentarnego - został też ustalony wstępny program. Chciałbym przekazać wyrazy podziękowania dla wszystkich delegacji, które potwierdziły swoją obecność w Warszawie na najwyższym możliwym szczeblu politycznym.

Wiele wysiłku zostało włożone, aby zagwarantować, że Szczyt będzie zarówno przejrzysty jak i otwarty dla publiczności europejskiej. Spodziewamy się jej efektywnego udziału. W celu jego zapewnienia planujemy rozpowszechnić Szczyt za pomocą nowoczesnych środków komunikacji technologii informatycznej. Po raz pierwszy szeroka publiczność będzie miała okazję śledzić całkowicie i bezpośrednio spotkanie dyplomatyczne na tak wysokim szczeblu.

Zaplanowaliśmy szeroki wachlarz imprez, jakie odbędą się w Warszawie w ramach Trzeciego Szczytu. Pozwolę sobie wymienić niektóre z nich.

Niektóre z debat intelektualnych i imprez prezentujących kluczowe dla celów Rady Europy tematy już się odbyły, inne zostaną dopiero zorganizowane. Aby Warszawa stała się otwartym i atrakcyjnym miastem o przyjaznej atmosferze, na weekend poprzedzający Szczyt, zaplanowano kilka interesujących wydarzeń kulturalnych, między innymi pokazy filmowe, spektakle teatralne, wystawy, koncerty. W ramach tych imprez zawiera się też "Warszawska Noc dla Europy", ponieważ tym razem będziemy świętować "Dzień Europy".

W ramach Szczytu spodziewana jest także organizacja Szczytu Młodzieży i Konferencji Międzynarodowych Organizacji Pozarządowych Rady Europy.

Panie i Panowie,

Wzmacnianie jedności naszego kontynentu poprzez eliminowanie nowych linii podziału jest zarówno mottem Szczytu, jak i jednym z priorytetów Polskiego Przewodnictwa. W celu jego zapewnienia Rada Europy musi skupić się na lepszej koordynacji działań z głównymi instytucjami europejskimi, w szczególności z Unią Europejską i OBWE.

Z tym założeniem, w czasie swego Przewodnictwa Polska kontynuowała wysiłki w celu zapewnienia rozwoju nowych form współdziałania w ramach współpracy europejskiej. W celu wzmocnienia współpracy z Unią Europejską i OBWE, zorganizowano spotkania na wysokim szczeblu zarówno z OBWE (spotkanie 2+2 w Strasburgu w dniu 23 lutego 2005 r.) jak i Unią Europejską (spotkanie "quadripartite" w Brukseli w dniu 16 marca 2005 r.).

Na spotkaniu quadripartite z Unią Europejską wyraziliśmy życzenie, aby Trzeci Szczyt potwierdził rolę i misję Rady Europy w przekazywaniu silnego przesłania dotyczącego wspólnoty wartości podzielanych przez wszystkie demokracje europejskie. Podkreślono kluczową rolę dyplomacji wielostronnej jako środka rozwiązywania głównych problemów naszych czasów i szczególnego wkładu, jaki Rada Europy mogłaby wnieść - przez swoją rolę w sferze ustanawiania standardów, monitorowania, uświadamiania i udzielania pomocy państwom członkowskim - jako część zgodnego wysiłku w celu wzmocnienia jedności kontynentu europejskiego i uniknięcia ponownych podziałów.

W związku z powyższym z zadowoleniem przyjęliśmy konkretną propozycję przedłożoną przez Unię Europejską w odniesieniu do przygotowań dla przyszłej współpracy pomiędzy obiema instytucjami, charakteryzującej się partnerstwem i komplementarnością. Chcielibyśmy podjąć konkretne kroki dla wzmocnienia spójności pomiędzy konwencjami Rady Europy i dorobkiem prawnym Unii Europejskiej i umożliwić UE pełne korzystanie z doświadczeń Rady Europy w tych sferach, w których prezentują one wartość dodaną.

Wsparliśmy też propozycję Unii Europejskiej dotyczącą przeglądu mechanizmów konsultacyjnych i współpracy na wszystkich szczeblach w celu ich wzmocnienia oraz wskazania przyszłych wzmocnionych relacji pomiędzy Unią Europejską i Radą Europy oraz pokierowania nimi w bardziej efektywny sposób. Byłoby wskazane, aby na tej podstawie zostało oparte porozumienie, które określałoby, za pomocą konkretnych pojęć, założenia wzmocnionej współpracy i dialogu politycznego pomiędzy tymi dwoma instytucjami.

W celu uczynienia współpracy bardziej efektywną zostały podjęte pewne praktyczne kroki. Przy Radzie Europy w Strasburgu został powołany przedstawiciel Komisji Europejskiej. Spodziewamy się pewnego postępu w pracach nad przygotowaniami technicznymi do przystąpienia Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności tak, aby Unia mogła przystąpić do Konwencji tak szybko, jak tylko Traktat Konstytucyjny wejdzie w życie.

W tym samym duchu podczas spotkania podkreślono wagę komplementarności oraz współpracy związanej z przyszłą Agencją Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Z radością powitano też fakt, iż jest to bardzo realna wizja. Podobne postanowienia powinny zostać przyjęte dla zapewnienia komplementarności i współpracy w związku z planami dotyczącymi Agencji Różnorodności Językowej oraz Instytutu Równości Płci.

Na spotkaniu 2+2 z OBWE podkreśliliśmy, jak ważne są role Rady Europy i OBWE w promowaniu bezpieczeństwa, współpracy, pokoju i stabilizacji na kontynencie oraz w tworzeniu Europy bez linii podziału, opartej na podstawowych wartościach praw człowieka, demokracji i rządów prawa. Zobowiązaliśmy się do wzmocnienia współpracy pomiędzy OBWE i Radą Europy w celu zapewnienia komplementarności i uniknięcia niepotrzebnego powielania działalności. Korzystając z okazji pragnę z radością powitać decyzję obu organizacji o utworzeniu Grupy Koordynacyjnej, która będzie kontynuowała te prace.

Wypracowanie deklaracji politycznej w sprawie współpracy OBWE i Rady Europy znajduje się w fazie końcowej. Jestem zadowolony, iż projekt deklaracji został przyjęty na wspólnym posiedzeniu Komitetu Ministrów Rady Europy i Stałej Rady OBWE, które odbyło się w Strasburgu w dniu 18 kwietnia 2005 r. Zasygnalizowało ono długoterminowe zobowiązanie państw członkowskich obu organizacji do współpracy i wzajemnego wspierania się.

Wzmocnienie współpracy powinno mieć jasne cele: unikanie niepotrzebnego powielania zadań, wymiana doświadczeń i redukcja kosztów działalności. Najważniejszym działaniem tych organizacji jest nakreślenie ram współpracy. Może ona być rozwijana w wielu kwestiach zarówno o charakterze regionalnym jak i tematycznym, takich jak zwalczanie terroryzmu, handlu ludźmi, walka przeciwko nietolerancji i dyskryminacji, ochrona mniejszości narodowych. Dlatego też na szczególną uwagę zasługuje dalsze działanie w tych sferach w oparciu o dobre praktyki współpracy, tworzenie synergii i harmonizację pracy pomiędzy OBWE i Radą Europy. Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych poprzez dialog polityczny jest warunkiem demokratycznej stabilizacji i zrównoważonego rozwoju w regionach działania obu organizacji.

Spotkania UE i OBWE podczas naszego Przewodnictwa mogą być uważane za znaczące kroki w obecnym procesie ukierunkowanym na wzmocnienie współpracy pomiędzy organizacjami europejskimi. Przyjęcie podczas Szczytu dokumentów ramowych dotyczących tej współpracy może być uznane za wspólne osiągnięcie. Dokumenty te będą zawierać rekomendacje o charakterze politycznym dla regulacji organizacyjnych i prawnych.

Z tym zamierzeniem zaprosiliśmy do Warszawy grupę znaczących intelektualistów, analityków bezpieczeństwa i kilku byłych polityków, którzy przygotowali niezależny Raport o Komplementarności w Europie. Raport Warszawskiej Grupy Refleksyjnej będzie dostępny dla wszystkich uczestników Trzeciego Szczytu.

Panie i Panowie,

Pozwolę sobie przejść do kolejnej kwestii. Jednym z naszych priorytetów jest wzmocnienie podstawowych wartości i standardów Rady Europy. Dlatego też, po wyborach parlamentarnych w Mołdawii na początku marca, zdecydowałem się na złożenie oficjalnej wizyty w Kiszyniowie w dniu 31 marca, jako Przewodniczący Komitetu Ministrów, aby dokonać przeglądu sytuacji w kraju i stanu współpracy z Radą Europy. Przeprowadziłem rozmowy z najwyższymi przywódcami politycznymi Mołdawii. Dyskutowaliśmy na temat sfer, w których nadal wymagany jest postęp Mołdawii w świetle standardów Rady Europy, dotyczy to w szczególności niezależności i pluralizmu mediów, niezawisłości sądownictwa, działań antykorupcyjnych i lokalnej demokracji. Podczas rozmów ponoszono również kwestie dotyczące mołdawskiego regionu Naddniestrza. W czasie rozmów podkreślono, iż dla rozwiązania kryzysu konieczne jest spełnienie czterech warunków: poszanowanie suwerenności, niezależność i terytorialna integralność Republiki Mołdawii, a zarazem specjalny status regionu Naddniestrza, jako integralnej części Mołdawii.

Temat ten był omawiany przez kilka miesięcy w Komitecie Ministrów. Dyskusje dotyczyły w szczególności sytuacji w mołdawskich szkołach w tym regionie oraz pełnego wykonania wyroku wydanego w 2004 r. przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Ilascu i inni przeciwko Mołdawii i Federacji Rosyjskiej.

Podnosiłem kwestię przyszłego statusu Naddniestrza w rozmowach z mołdawskimi władzami w świetle nowego środowiska bezpieczeństwa ukształtowanego przez zmiany polityczne, jakie miały miejsce na Ukrainie w ostatnich miesiącach. Spotkałem się również z władzami Tiraspola mającymi centralną rolę w tych kwestiach. Tzw. „przywódcy Naddniestrza” potwierdzili swoją gotowość do prowadzenia dalszych rozmów na temat przedstawionych przeze mnie nowych propozycji dotyczących rozwiązania konfliktu z Kiszyniowem. Zadeklarowali wolę współpracy z każdą organizacją międzynarodową w tym z Komisją Wenecką Rady Europy. Wykazali pewną elastyczność, deklarując możliwość przeprowadzenia kontroli w fabrykach i monitorowania granic przez obserwatorów międzynarodowych. Przyznali także, że całkowita niezależność nie jest ani realistyczną, ani rozsądną politycznie propozycją. Myślę, że w tej kwestii wizyta okazała się obiecująca. Wydaje mi się, że nowe władze Ukrainy mogą odegrać – i właściwie już odgrywają – znaczącą rolę w poszukiwaniu politycznego rozwiązania tego konfliktu.

Panie Przewodniczący,

Od samego początku Polskie Przewodnictwo było głęboko zaangażowane w proces przemian demokratycznych – dokładniej w proces zapobiegania konfliktowi na Ukrainie. Jak Państwo wiedzą, Prezydent Aleksander Kwaśniewski zainicjował rozmowy okrągłego stołu, które zakończyły się politycznym kompromisem. Komitet Ministrów uważnie śledzi ten proces od jego początku do ogłoszenia przez nowe władze Ukrainy wprowadzenia środków promujących funkcjonowanie instytucji demokratycznych i rządów prawa w tym kraju. Od czasu wygłoszenia przez nowego Prezydenta Ukrainy przemówienia do Zgromadzenia Parlamentarnego w dniu 25 stycznia 2005 r., w którym zostały wymienione pewne sfery, w których przydatna byłaby pomoc Rady Europy, Grupa Sprawozdawcy ds. Stabilizacji Demokratycznej Komitetu Ministrów (GR EDS) z uwagą śledzi tę kwestię. Przyjęła też do wiadomości wynik trójstronnego spotkania pomiędzy nowymi władzami Ukrainy, Sekretariatem Rady Europy oraz Komisją Europejską, które odbyło się w Kijowie w dniach 17 i 18 marca 2005 r. w celu przeglądu implementacji aktualnego Wspólnego Programu Rady Europy i Komisji Europejskiej na lata 2004 – 2005 i stworzyła fundamenty dla nowych ram wzmocnionej współpracy z Ukrainą.

Panie i Panowie,

Pozwolę sobie skorzystać z okazji i podsumować okres naszego Przewodnictwa w Komitecie Ministrów Rady Europy, które dobiegnie końca podczas Szczytu w maju.

Jak już wspomniałem, wzmocnienie jedności Europy w tej historycznej, nowej sytuacji na kontynencie w kontekście zachodzącego procesu rozszerzenia i transformacji Unii Europejskiej było głównym priorytetem, jaki zamierzaliśmy implementować w czasie naszej prezydencji.

Nie był to jednak jedyny cel, jaki wybraliśmy sobie na te sześć miesięcy. Postawiliśmy sobie także cztery inne priorytety, a mianowicie:

wzmocnienie praw człowieka
promowanie dialogu między kulturami, jako koniecznego warunku tolerancji i rozwiązywania konfliktów,
rozwój lokalnej demokracji i współpracy transgranicznej,
zniesienie linii podziału jako spuścizny po przeszłości Europy.

Wszystkie one są bowiem potrzebne dla zapewnienia rozwoju zjednoczonej Europy podzielającej fundamentalne wartości.

Panie Przewodniczący,

Wzmocnienie praw człowieka jest kwestią niezmiernej wagi dla państw członkowskich. W tym kontekście przedstawiliśmy kilka inicjatyw mających na celu wzmocnienie skuteczności systemu Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, uświadamianie prawa i w ogólności rozwój i utrwalenie norm właściwych prawom człowieka. Znaczącym wydarzeniem na tym polu jest odbywające się dzisiaj w Strasburgu spotkanie. Mam na myśli seminarium na temat skutecznych środków na przewlekłość postępowania sądowego.

Deklarujemy też nasze silne przywiązanie do przeciwstawiania się zagrożeniu terroryzmem. Kwestia ta była jednym z głównych tematów Trzeciego Wielostronnego Spotkania na Wysokim Szczeblu Ministrów Spraw Wewnętrznych zorganizowanego w Warszawie w dniach 17 – 18 marca. Podczas tego spotkania przyjęto Rezolucję, w której wyrażono poparcie dla wzmocnienia roli Rady Europy w zapobieganiu terroryzmowi i kontrolowaniu terroryzmu oraz zapobieganiu zorganizowanym i innym formom ciężkich przestępstw poprzez ustanawianie standardów monitorowanie i współpracę techniczną. Rezolucja ta stała się bodźcem do szybkiego podpisania i ratyfikacji nowych konwencji Rady Europy, tj.: Konwencji o zapobieganiu terroryzmowi i Konwencji o praniu, poszukiwaniu, konfiskowaniu dochodów z przestępstw i finansowaniu terroryzmu.

Inna kwestia podniesiona w ramach Rady Europy, którą Polska jest szczególnie zainteresowana wiąże się ze sprawami społecznymi. W celu przyłożenia większej uwagi do problemów związanych z tą kwestią zorganizowaliśmy między innymi seminarium na temat, organizacji pozarządowych w społeczeństwie obywatelskim i bezpieczeństwa zdrowotnego w Europie.

Współpraca w sferze kultury i edukacji odgrywa szczególną rolę we wzmacnianiu tożsamości europejskiej, która stoi u podstaw naszego trzeciego priorytetu, jakim jest wzmocnienie dialogu międzykulturowego. Jest to bezwzględny warunek zwalczania nietolerancji, przejawów ksenofobii i rasizmu. Konferencja, która odbyła się we Wrocławiu w dniu 10 grudnia 2004 r. z okazji pięćdziesiątej rocznicy Europejskiej Konwencji kulturalnej stała się wspaniałą okazją do dokonania przeglądu osiągnięć poczynionych w tej dziedzinie. Jestem przekonany, że Deklaracja przyjęta na tej Konferencji odzwierciedla nasze poglądy i oczekiwania związane z Konwencją.

Czwarty priorytet, jakim jest rozwój lokalnej demokracji i współpracy transgranicznej, ma szczególne znaczenie dla Polski. Powinniśmy mieć świadomość, że efektywna współpraca transgraniczna i rozwinięta lokalna demokracja to główne czynniki wzmacniające jedność europejską opartą na demokracji, prawach człowieka i rządach prawa na najniższym, lokalnym szczeblu. Polska ma na tym polu bogate doświadczenie, którym może podzielić się z partnerami, w szczególności z tymi, którzy przechodzą właśnie proces transformacji politycznej.

W tym kontekście zorganizowaliśmy Konferencję Ministerialną z okazji 25-tej rocznicy Europejskiej konwencji ramowej o współpracy transgranicznej między wspólnotami i władzami terytorialnymi, zwanej Konwencją Madrycką. Stała się ona okazją do wymiany doświadczeń z innymi partnerami i zaproponowania pewnych ciekawych rozwiązań, w tym między innymi: poszukiwania nowych prawnych form współpracy, rozwijanie dobrych praktyk w krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz wzmocnienie współpracy UE - Rada Europy w tym zakresie.

Pozostawienie za sobą trudnej spuścizny przeszłości jest znaczącym wyzwaniem dla narodów Europy. Jeżeli budujemy zjednoczoną Europę – Europę bez linii podziału zdolną do prowadzenia dialogu międzykulturowego – musimy wyciszyć spory zakorzenione w przeszłości. Jestem głęboko przekonany, że rzetelna i szczera dyskusja w ramach Rady Europy jest właściwym podejściem. Jest to jedyna droga, aby osiągnąć kompromis i pojednanie.

Polska będzie wspierać programy edukacyjne Rady przygotowane dla ułatwienia wspólnego i obiektywnego postrzegania historii. W ramach Polskiego Przewodnictwa odbędzie się w maju w Krakowie seminarium Europejskich Ministrów Edukacji na temat „Nauczania pamięci poprzez dziedzictwo kulturowe”.

„Historia jest nauczycielką życia” – musimy pamiętać, że historia powinna opierać się na prawdziwym i szczerym odzwierciedleniu faktów. Jest tylko jedna historia Europy. Jest jednak wiele różnych interpretacji przeszłości. Musimy się zjednoczyć, ponieważ tylko dzięki wspólnemu wysiłkowi stworzymy przyszłość opartą na wspólnym dziedzictwie.

Panie Przewodniczący,

Dziękuję za uwagę. Jestem gotowy do udzielania odpowiedzi na wszystkie pytania.