Terimce
Aracı, dil aracısı
Bir ya da her iki tarafın zorluk çektiği durumlarda kişiler arasındaki iletişime aracılık eden kişidir; zorluk yaşanmasının nedenleri farklı diller konuşuyor olmaları, iletişim kurulan dilde yeterliklerinin düşük seviyede olması veya kullanılan terminolojilere aşina olmamaları olabilir.
Avrupa Dil Portfolyosu (European Language Portfolio (ELP))
CEFR’yi destekleyici bir materyal olması için Avrupa Konseyi tarafından geliştirilmiştir; dil öğrenmeyi yönetmek ve belgelemek ve öğrenenin öz-değerlendirme yapabilmesini desteklemek için kullanılmaktadır.
Yetişkin göçmenler için ELP sayfaları geliştirilmiştir; bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/instruments#For learners and teachers
Avrupa Ortak Dil Çerçeve Programı (Common European Framework of Reference for Languages (CEFR))
Avrupa Ortak Dil Çerçeve Programı: Öğrenme, Eğitim, Değerlendirme (Avrupa Konseyi, 2001), bildikleri dillerde kişilerin dil ile ne yapabildiklerini tanımlar, dil müfredat ve program rehberlerinin ve eğitim-öğretim materyallerinin geliştirilmesinin detaylandırılması ve yabancı dil yeterliliğinin ölçülmesi için bir temel oluşturur.
Bakınız: www.coe.int/lang-CEFR
Canlandırma
Katılanların bir etkileşim içinde olduğu bir dil destek etkinliğidir; ör. bir yolcu ve ona bilgi veren bir kişi arasında geçen diyalog.
Çok-Dillilik
Avrupa Konseyi, iki veya daha fazla dil konuşulan toplumlar, bölgeler veya ülkeleri “çok-dilli” olarak tanımlar. (Ayrıca bakınız: “çoklu-dillilik”)
Çoklu-Dillilik
Avrupa Konseyi, yeterlilik seviyesine bakmaksızın, iki veya daha fazla dilde iletişim kurabilen kişileri “çoklu-dilli” olarak tanımlar. (Ayrıca bakınız: “çok-dillilik”).
Dil birikimi
Bireyin dil kullanmaya yönelik bilgi birikimleri ve deneyimleri ve bu dillerde sahip olduğu yeterlikleridir.
Ayrıca bkz. Dil repertuarı
Dil repertuarı, dilbilimsel repertuar
Farklı bağlamlarda ve çeşitli amaçlar için kişinin iletişim kurmak için kullandığı dil/dillerdir. Kişinin dil repertuarında iki veya daha fazla dil olduğunda, her bir dilde aynı yeterlilikte olmaması normaldir.
Ayrıca bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/repertoire-language-
Ev sahip ülke, ev sahibi toplum
Mültecilerin katıldığı toplum veya gittikleri ülke; kimi zaman transit bir durumken, genelde belli bir süre veya kalıcı olarak orada kalma maksadı barındırır.
Göçmen
Avrupa Konseyi, sığınmacılar dâhil, göç etmiş, mülteci statüsü veya benzer bir koruma kazanmış ve ‘ekonomik göçmenleri’ “göçmen” olarak tanımlar.
Uluslararası Göç Örgütü (IOM), kişinin hukuki statüsü ne olursa olsun, yaşadığı yerden ayrılarak uluslararası bir sınırdan geçmekte olan veya geçmiş veya ülke içinde yer değiştirmiş olan bir kişiyi göçmen olarak tanımlar.
Hukuki statü
İhtiyaca özel kurs
Belli bir grubun belirli ihtiyaçlarını karşılamak üzere, mevcut yeterlikleri ve gelecekte gereksinim duyacakları iletişimsel konulara göre tasarlanmış bir kurstur (bu durumda, dil kursu).
Ayrıca bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/tailor-made-courses
İhtiyaçlar, iletişimsel ~
Çeşitli durumlarda iletişim kurabilmek için kişilerin edinmesi gereken dilsel kaynaklardır.
Bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/tailor-made-courses
İletişimsel durumlar
İşlevler, iletişimsel ~
İletişim kurulurken, dilin kullanılma amaçlarıdır; örneğin, davet etmek, özür dilemek, sorgulamak, anlatmak, vs.
Kalıp-yargı
Kültürlerarası farkındalık
Kişinin kendi kültürü dışında, başka kültürler hakkında farkındalığının olmasıdır. Avrupa Komisyonu, hoşgörü, çeşitliliğe saygı ve kalıp-yargıdan kaçınma temelinde bir kültürlerarası farkındalık bakış açısını teşvik etmektedir.
Ayrıca bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/awareness-raising-intercultural-
Mülteci
BM Mülteciler Yüksek Komiserliğine (UNHCR) göre; mülteciler, hayatlarına ve özgürlüklerine ciddi bir tehdit olması neticesinde ülkelerinden ayrılmış olan belirli bir insan grubudur.
Nesne
Anlamaya yardımcı olabilecek ve gerçek hayatla ilişki kurulabilecek, dil etkinliklerinde kullanılabilecek gerçek nesnelerdir (ör. yiyecekler, kişisel objeler, vs.).
Öğrenme tercihleri
Okur-yazar, okur-yazarlılık
Bir ya da birden fazla dilde kişinin okuma ve yazma yetkinliği ve okuma ve yazma konusunda yetkinlik seviyeleridir.
Ayrıca bakınız:
Örgün olmayan öğrenme
“Okul veya üniversitelerin dışında gerçekleşen, kişinin öğrenim amacı barındırmayan faaliyetlere katılımı halinde meydana gelen öğrenme.” (Ayrıca bakınız: ‘yaygın eğitim’).
Ayrıca bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/formal-non-formal-and-informal-learning
Öz-Değerlendirme
Kişinin kendine değerlendirme sürecidir; mesela bir dil ile ilgili bir değerlendirme. Avrupa Dil Portfolyosu, bu amaç için kullanılabilir.
Profil, dil ~
Bir bireyin (veya grubun) farklı dillerde yeterlik seviyeleri, dinleme, yazma ve konuşma yetkinlikleri ve farklı iletişimsel durumlardaki yetkinlikleri, vb. tanımlayan dil ve okur-yazarlığına dair özelliklerdir.
Referans seviyeleri
Bir dili öğrenmenin ilerleme adımlarıdır; CEFR bu adımları seviye olarak tanımlar (bkz. Avrupa Ortak Dil Çerçeve Programı (CEFR)).
Ayrıca bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/cefr-and-profiles
Senaryo
Tahmin edilebilir bir sıralamada gelişen, iletişimsel durumlar ve farklı dil etkinliklerini içeren sosyal bir faaliyetdir (ev arama, kıyafet satın alma, lokantaya gitme, vs.).
Bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/scenarios-in-language-teaching-and-learning-for-adult-migrants
Sığınmacı
Sığınmacı, kendi ülkeleri olmayan bir ülkeden zulme karşı koruma sağlanması amacıyla sığınma talebinde bulunan kişidir. Sığınma talepleri, Cenevre Sözleşmesi veya Dublin III Yönetmeliği gibi uluslararası anlaşmalar ve ulusal yasalar ile düzenlenmektedir.
Yaygın eğitim
“Örgün eğitim ortamları dışında ancak bir kurumsal çerçeve kapsamında gerçekleşen öğrenmedir. Kasıtlı bir çabanın sonucudur ancak örgün bir müfredat takip etmesine ve dışsal bir akreditasyon veya bir ölçme ile yönetilmesine gerek duyulmaz.” (Ayrıca bakınız: ‘örgün olmayan öğrenme’)
Bakınız: www.coe.int/en/web/lang-migrants/formal-non-formal-and-informal-learning