Grinberg/Rusya Davası | 2005

Yazdığı makale nedeniyle para cezasına çarptırılan şahsın adalete kavuşması

Mesele para değil, benim için önemli olan yasanın uygulanmasıdır

Isaak Ginsberg, 24 Temmuz 2014 "Arguments and Facts " - © fotoğraf AIF

Ön bilgiler

Isaak Grinberg Guberniya dergisinde bir makale yazdı. Yazıda Ulyanovsk Bölgesi Valisini hür basına karşı “savaş açmak”la suçladı ve valinin 18 yaşındaki bir kızı öldürmüş olan bir albayı desteklemesine atıfta bulundu. Makale “ne utanmak var ne dürüstlük!” sözleriyle sona eriyordu.

Vali sadece makalenin sonundaki “ne utanmak var ne dürüstlük!” sözleri nedeniyle Bay Grinberg’e hakaret davası açtı. Vali bu sözlerin hakaret içerdiğini ve kanıtlanamadığını iddia etti.

Vali davayı kazandı. Bay Grinberg’den para cezası ödenmesi istendi.

AİHM kararı

Mahkeme değer yargılarını ispat etmenin imkansız olduğuna karar verdi. Bir değer yargısının doğruluğunun yasal olarak ispat edilmesinin istenmesinin ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti.

“Ne utanmak var ne dürüstlük!” tipik bir değer yargısı örneği idi. Dahası, makale kamuyu ilgilendiren bir konuyu ele alıyordu ve burada yer alan maddi iddialar sorgulanmamıştı. O nedenle Bay Ginberg’i söz konusu sözcükler nedeniyle hakaretten sorumlu tutmak ifade özgürlüğü hakkını ihlal etmişti.

Müteakip gelişmeler

Strazburg Mahkemesinin davayı incelemeyi kabulünden sonra Rusya Yüksek Mahkemesi Rus yasalarında Avrupa Konseyi ifade özgürlüğü kurallarının uygulanmasına yönelik bir kararname yayınladı. Bu durum kamu yetkililerinin kamuoyunda sorgulanmayı ve eleştirilmeyi kabul etmeleri ihtiyacını ortaya koydu. Kararname aynı zamanda mahkemeleri, iftira iddialarını değerlendirirken, verilere dayalı ifadelerle değer yargıları arasında fark gözetmeye yönlendirdi.

Bay Grindberg’e 1120 € tazminat ödenmesine hükmedildi.

Bakanlar Komitesi Rusya’da karalama ve ifade özgürlüğü ile ilgili sorunları izlemeye devam etmektedir.

Linkler

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararı (İngilizce olarak) ve Basın Açıklaması (İngilizce olarak)
Bakanlar Komitesi Kararı | DH (2008) 18 (İngilizce olarak)

Themes:

İlgili örnekler

Gazetecilere karşı yapılan aşırı ölçüde polis operasyonları sonucunda medya kaynaklarını korumaya yönelik reformlar yapıldı

Polis tarafından devlete ait bilgilerin kimin tarafından sızdırıldığını belirlemeyi amaçlayan çok büyük bir arama ve el koyma operasyonunda dört gazeteci hedef alındı. Strazburg Mahkemesi operasyonun yeterli gerekçeye sahip olmadığına ve orantısız olduğuna hükmetti. Dava gazetecilerin ve haber kaynaklarının korunmasına yönelik yeni yasaların çıkarılmasını tetikledi.

Themes: Özel hayatın ve aile hayatının korunması İfade özgürlüğü

Belçika

Yanlış uygulamaları ve eksiklikleri haber vererek ortaya çıkaran hemşirenin işten atıldıktan sonra tazmin edilmesi

Brigitte Heinisch bir geriyatri hemşiresiydi. Çalıştığı yaşlılar evindeki uygulamaların hastaların yaşamını tehlikeye attığını iddia etti. İddialarını kamuya açıkladıktan sonra işten atıldı. Buna rağmen Alman mahkemeleri işten atılmasının yasal olduğuna hükmetti—bunun üzerine Bayan Heinisch Strazburg Mahkemesine başvurdu. Davası yeniden görüldü ve kendisine tazminat ödendi.

Themes: İfade özgürlüğü

Almanya

Bir kamu yetkilisiyle ilgili eleştiri yayınladığı için çok büyük para cezasına çarptırılan şahsın adalete kavuşması

Zoran Lepojić bir belediye başkanının kamu parasını heba ettiğini iddia eden bir yazı yayınladı. Belediye Başkanı Zoran Lepojić’e karşı hakaret davası açtı ve Zoran Lepojić ortalama maaşın sekiz katından fazla bir miktarı tazminat olarak ödemeye mahkum edildi. Strazburg Mahkemesi bu cezanın makul sınırları aştığına ve Bay Lepojić’in ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti. Sırbistan Yüksek...