Dünya İnsan Ticaretiyle Mücadele Günü vesilesiyle Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Uzmanlar Grubu (GRETA), İnsan Ticaretine Karşı Kurumlar Arası Koordinasyon Grubu (ICAT)’nun insan ticaretiyle mücadelede yer alan paydaşların, söz konusu mücadele kapsamında atılan bütün adımlarda insan ticareti mağdurlarının bakış açısını göz önünde bulundurmalarına yönelik çağrısına katılmaktadır.(Açıklama için bağlantı)

Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesi’nde, mağdur haklarının korunması hususu, insan ticaretiyle mücadele eylemlerinin merkezinde yer almaktadır. İnsan ticaretiyle mücadelede insan ticareti mağdurlarının insan haklarının ön planda tutulmasını sağlamak, GRETA tarafından yürütülen çalışmalar için her açıdan kritik öneme sahiptir. GRETA Başkanı Sn Helga Gayer yapmış olduğu konuşmada, “GRETA, insan ticareti mağdurlarını insan tacirlerinden uzaklaşma konusunda yüreklendirmek ve iyileşmelerini ve topluma katılımlarını sağlamak için mağdurlara zamanında ve etkili yardım sağlamanın gerekli olduğunu vurgulamaktadır” ifadesine yer vermiş ve sözlerine şöyle devam etmiştir: “İnsan tacirlerine karşı açılan davalara katılma ve talep etmeleri halinde tazminat alma konusunda mağdurlara imkân tanınmalıdır. Mağdurların ihtiyaçlarının eksiksiz şekilde karşılanabilmesi için, mağdurlara sağlanan desteği iyileştirmeye yönelik tedbirler arasında mağdurlarla istişare yapılması hususu da yer almalıdır.”

GRETA'nın Sözleşme’nin uygulanmasına yönelik hazırlamış olduğu izleme raporlarında, mağdurların tespiti ve tanımlanması, kapsamlı ve bireye özgü hizmetler, özel konut ve mesleki eğitim bileşenlerini içeren, mağdurların önderlik etmiş olduğu projelerden örnekler yer almaktadır. Sivil toplum kuruluşları bu noktada önemli bir rol oynamakta, insan ticaretine maruz kalmış kişilerin seslerini duyurarak diğer mağdurların tespit edilip koruma altına alınmasına imkân tanımaktadır. GRETA tarafından yürütülen izleme faaliyetleriyle, ülke ziyaretleri sırasında sivil toplumla fikir alışverişinde bulunarak ve insan ticareti mağdurlarıyla istişare yaparak mağdur bakış açısının insan ticaretiyle mücadele eylemlerine yansıtılması amaçlanmaktadır.

GRETA, Sözleşme uyarınca, taraf devletlerin, güvenlik ve korunma ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, insan ticareti mağdurlarını tespit etmek ve fiziksel, psikolojik ve sosyal iyileşmelerine yardımcı olacak tedbirler almakla yükümlü olduklarını hatırlatmaktadır. Mağdurların politika geliştirme ve uygulama süreçlerine dahil edilmesiyle sözleşme hükümlerinin etkinliği arttırılabilir. Sözleşme’de yer alan birçok hükümde, bilhassa ceza soruşturması sürecinde mağdurlara kendi rızaları dahilinde yardım ve destek sunulmasına ilişkin hükümler kapsamında sivil toplumla iş birliğinin önemine vurgu yapılmaktadır.

Bunun yanı sıra GRETA, insan ticaretine maruz kalmanın ardından tamamıyla iyileşme ve toplumsal hayata yeniden katılma sürecinin uzun ve zorlayıcı olabileceğini belirtmektedir. Ekonomik yetersizlikler nedeniyle mağdurlar yeniden insan tacirlerinin eline düşmektedir. Bu nedenle insan ticareti mağdurlarına uygun ve sürdürülebilir barınma imkânı ile kesintisiz uzman desteği ve bakım sağlanmalıdır. Devletler, insan ticareti mağdurlarının ekonomik ve sosyal yönden toplumsal yaşama katılımlarını teşvik edecek adımlar atmalı, makul ve sürdürülebilir bir yaşam standardı sağlamalı, böylece kişilerin yeniden insan ticareti mağduru olmalarının önüne geçmelidir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları, insan ticareti mağdurlarının haklarını savunma konusundaki cesaretini ve kararlılığını ortaya koymaktadır (Bilgi Formları: İnsan Ticareti / Kölelik, hizmetkarlık ve zorla çalıştırma).