Gwarancje proceduralne dotyczące wydalania cudzoziemców
(artykuł 1)
Przepis ten gwarantuje, że cudzoziemiec legalnie przebywający na terytorium danego państwa nie będzie wydalony, chyba że w wyniku decyzji podjętej zgodnie z ustawą, i powinien mieć możliwość:
- przedstawienia racji przeciwko wydaleniu;
- wniesienia środków odwoławczych;
- bycia reprezentowanym dla tych celów przed właściwym organem.
Termin „wydalenie” oznacza to samo co w omówionym wyżej artykule 3 i n. Protokołu nr 4 i nie obejmuje ekstradycji. Przepis ten nie zakazuje wydalania jednostek, jedynie przewiduje pewne gwarancje proceduralne. Cudzoziemcom, którym grozi deportacja mogą również przysługiwać prawa chronione Konwencją, np. z artykułów 2, 3, 5, 6 i 8 Konwencji czy artykułu 4 Protokołu nr 4.
Jednakże w wyjątkowych przypadkach, w których wydalenie jest konieczne z uwagi na porządek publiczny lub uzasadnione względami bezpieczeństwa państwowego, cudzoziemiec może zostać wydalony przed uprzednim skorzystaniem ze swoich praw proceduralnych zagwarantowanych artykułem 1 niniejszego Protokołu.
Prawo do odwołania w sprawach karnych (artykuł 2)
Przepis ten zapewnia każdemu kto został uznany przez sąd za winnego popełnienia przestępstwa, prawo do rozpatrzenia przez sąd wyższej instancji jego sprawy, tak w przedmiocie orzeczenia o winie, jak i co do kary.
Państwom przysługuje znaczna swoboda w zakresie, w jakim powyższy przepis jest implementowany tak długo, jak nie godzi to w istotę tego prawa. Tak więc, nie muszą umożliwiać wniesienia środka odwoławczego od uzasadnienia wyroku, mogą ograniczyć to prawo jedynie do kwestii prawnych, a także mogą wymagać, aby w pierwszej kolejności wnieść zapowiedź apelacji.
Odszkodowanie za niesłuszne skazanie (artykuł 3)
Przepis ten daje prawo do uzyskania odszkodowania za skazanie w sytuacji, gdy następnie miało miejsce uniewinnienie lub ułaskawienie na tej podstawie, że nowy lub nowo ujawniony fakt wskazuje, iż nastąpiła pomyłka sądowa.
Zakaz ponownego sądzenia lub karania (artykuł 4)
Przepis ten zakazuje ponownego sądzenia lub karania tej samej osoby za to samo przestępstwo, za które była ona uprzednio uniewinniona lub skazana. Istnieją wyjątki, wskazane w ustępie 2, takie jak zaistnienie nowych lub nowo ujawnionych faktów lub dopuszczenie się rażącego uchybienia w poprzednim postępowaniu. Skomplikowane sytuacje mogą mieć miejsce, gdy z jednego stanu faktycznego można wywieźć więcej niż jedno przestępstwo lub gdy może on dawać podstawę do uruchomienia więcej niż jednej procedury, np. gdy kogoś skazano za prowadzenie pojazdu mechanicznego pod wpływem alkoholu, a w kolejnym postępowaniu odebrano mu prawo jazdy; ta druga procedura została uznana jako część sankcji za przestępstwo (Nilsson v. Sweden). Naruszenie będzie miało miejsce jedynie wówczas, gdy z tej samej podstawy faktycznej, lub z podstawy faktycznej w istocie tożsamej, będą wywodzone dwa różne przestępstwa.
Równość małżonków (artykuł 5)
Przepis ten przyznaje małżonkom równe prawa i obowiązki o charakterze cywilnoprawnym w stosunkach wynikających z małżeństwa, tak pomiędzy nimi, jak w stosunkach z ich dziećmi, w trakcie trwania małżeństwa i w związku z jego rozwiązaniem. Nie przeszkadza on w tym aby państwo podejmowało środki mające na celu ochronę dzieci (co może stanowić kwestię na gruncie artykułu 8 Konwencji).
