Woordenlijst
Asielzoeker
Communicatieve situaties
Cursus op maat
Een cursus (hier: een taalcursus) afgestemd op de specifieke behoeften van een bepaalde groep, gebaseerd op hun bestaande competenties en hun toekomstige communicatieve noden.
Zie ook www.coe.int/en/web/lang-migrants/tailor-made-courses
Europees Taalportfolio
Ontwikkeld door de Raad van Europa als een aanvulling op het Europees Referentiekader. Het wordt gebruikt om het leren van taal te beheren en te documenteren en om zelfevaluatie te ondersteunen.
De betreffende pagina’s zijn bedoeld voor volwassen migranten en te vinden onder www.coe.int/en/web/lang-migrants/instruments#For learners and teachers
Functies, communicatieve ~
De doelstellingen waarvoor taal wordt gebruikt in communicatiesituaties, bv. uitnodigen, zich verontschuldigen, informeren, vertellen enz.
Gastgemeenschap, gastland
Geletterd, geletterdheid
Heeft betrekking op de bekwaamheid van individuen om een of meerdere talen te lezen en te schrijven, en het competentieniveau dat ze hierin behalen.
Zie ook:
Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen
Het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen (Raad van Europa, 2001) beschrijft wat taalgebruikers/-verwervers kunnen in de talen die ze kennen. Het voorziet ook in een basis voor de uitwerking van taalsyllabi en curriculumrichtlijnen, het ontwerp van onderwijs- en leermateriaal en de evaluatie van competenties in een vreemde taal.
Informeel leren
‘Leren dat plaatsvindt buiten de school- en collegemuren en leidt tot betrokkenheid van de cursist in activiteiten die niet zijn opgezet met een specifiek leerdoel’ (zie ook ‘niet-formeel leren’ hieronder).
Zie ook www.coe.int/en/web/lang-migrants/formal-non-formal-and-informal-learning
Intercultureel bewustzijn
Heeft betrekking op het bewustzijn van andere culturen in verhouding tot de eigen cultuur. De Raad van Europa promoot een visie inzake intercultureel bewustzijn die gebaseerd is op tolerantie, respect voor diversiteit en het voorkomen van stereotypering.
Zie ook: www.coe.int/en/web/lang-migrants/awareness-raising-intercultural-
Leervoorkeuren
De methodes die individuen verkiezen om een taal te verwerven, bv. het gebruik van beeldmateriaal, associaties tussen verschillende concepten, uit het hoofd leren, herhalen enz.
Meertalig
Migrant
De Raad van Europa gebruikt de term ‘migrant’ voor alle personen die gemigreerd zijn, inclusief asielzoekers, mensen die een vluchtelingenstatus of een soortgelijke beschermingsstatus hebben verworven en de zogenoemde ‘economische migranten'.
De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) omschrijft een migrant als elke persoon die een internationale grens oversteekt of heeft overgestoken, of binnen een staat zijn gewone verblijfplaats heeft verlaten, ongeacht de wettelijke status van deze persoon.
Niet-formeel leren
‘Leerproces dat plaatsvindt buiten de formele leeromgevingen, maar binnen een bepaald georganiseerd kader. Het [….] is het resultaat van doelbewuste inspanningen, maar hoeft geen formele syllabus te volgen en valt niet onder externe erkenning en beoordeling.’ (Zie ook ‘informeel leerproces’)
Zie www.coe.int/en/web/lang-migrants/formal-non-formal-and-informal-learning
Noden, communicatieve ~
De taalkennis die cursisten moeten verwerven om te kunnen communiceren in bepaalde situaties.
Profiel, taalprofiel
De kenmerken op het vlak van taal en geletterdheid van een individu (of groep), met vermelding van het niveau van competentie in verschillende talen, de luister- en spreekvaardigheid, de lees- en schrijfvaardigheid in uiteenlopende communicatieve situaties enz.
Realia
Tastbare voorwerpen, zoals voedingswaren, persoonlijke bezittingen enz. die ondersteunend worden gebruikt in taalactiviteiten en het leerproces linken aan het echte leven.
Referentieniveaus
Progressieve stappen in taalverwerving, omschreven in het Europees Referentiekader als niveaus (zie Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen).
Rollenspel
Scenario
Een sociale activiteit (bv. huisvesting zoeken, kleren kopen, op restaurant gaan) die bestaat uit een voorspelbare opeenvolging van communicatiesituaties en diverse soorten taalactiviteiten behelst.
Zie www.coe.int/en/web/lang-migrants/scenarios-in-language-teaching-and-learning-for-adult-migrants
Schrift
Het schrijfsysteem van een taal, zoals Arabisch, Cyrillisch (voor Bulgaars, Russisch enz.), Romeins (voor Nederlands, Frans, Engels enz.).
Stereotype
Een gemeenschappelijk gedeeld beeld van een persoon, sociale groep, nationaliteit enz. dat gebaseerd is op vereenvoudigde, vastgeroeste en vaak vooringenomen ideeën.
Taalkapitaal
Het individuele pakket van kennis, ervaring en vaardigheden in het gebruik van talen.
Zie ook Taalrepertoire.
Taalrepertoire, taalkundig repertoire
De taal of talen waarmee iemand kan communiceren in verschillende contexten en voor uiteenlopende doeleinden. Wanneer iemands taalrepertoire uit twee of meer talen bestaat, is het vrij normaal dat die persoon niet hetzelfde competentieniveau behaalt in elke taal.
Zie ook: www.coe.int/en/web/lang-migrants/repertoire-language-
Tussenpersoon, taalkundig ~
Een persoon die communicatie vergemakkelijkt tussen individuen wanneer een of beide partijen problemen ondervindt/ondervinden bij de voertaal, misschien omdat ze verschillende talen spreken, een laag taalvaardigheidsniveau bezitten in de voertaal of niet vertrouwd zijn met de gebruikte terminologie.
Veeltalig
De Raad van Europa gebruikt de term ‘veeltalig’ voor personen die kunnen communiceren in twee of meer talen op alle competentieniveaus (zie ook ‘meertalig’).
Vluchteling
Voor het Hoog Commissariaat voor Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR) vormen vluchtelingen een afzonderlijke groep mensen omdat zij hun woonplaats hebben verlaten omwille van ernstige bedreigingen van hun leven en vrijheid.
Wettelijke status
Zelfevaluatie
Het proces van eigen competenties evalueren, bv. in een taal. Daarvoor kan het European Language Portfolio worden gebruikt.