Artikel 12 luidt “Mannen en vrouwen van huwbare leeftijd hebben het recht te huwen en een gezin te stichten volgens de nationale wetten die de uitoefening van dit recht beheersen.”
Dit artikel betreft uitsluitend het huwelijk en heeft geen betrekking op samenwonen of geregistreerde partnerschappen. Het geldt bovendien uitsluitend voor huwelijken tussen heteroseksuelen. Het verdrag verplicht staten dus niet partners van hetzelfde geslacht toe te staan met elkaar in het huwelijk te treden. Transseksuelen mogen wel overeenkomstig hun nieuwe identiteit huwen. Het huwelijksrecht varieert per staat, bijvoorbeeld ten aanzien van huwelijken met familieleden of huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht.
Geschillen rond dit artikel rijzen dus niet zozeer met de politie, maar eerder met ambtenaren van de burgerlijke stand en bijv. gevangenispersoneel. Hoewel het Hof het recht van gedetineerden om in het huwelijk te treden erkent, leidt het uit artikel 12 niet af dat zij daarmee ook het recht hebben hun partners dusdanig privé te ontvangen dat zij een gezin kunnen stichten (ruim de helft van de lidstaten staan dergelijke bezoeken echter wel toe). Zaken over het scheiden van echtgenoten door regelgeving omtrent uitzetting of immigratie worden meestal behandeld overeenkomstig artikel 8 in plaats van artikel 12.
