Արևելյան Լիլի հոգեկան առողջության ծառայությունների ցանցը (59G21 Ֆրանսիան գործում է հոգեկան առողջության հատվածային համակարգ: Ըստ մեծահասակների համար ծառայությունների երկիրը բաժանված է մոտավորապես 850 հատվածների, որոնցից յուրաքանչյուրը ունի մոտ 70,000 բնակչություն: 59G21 համարով արևելյան Լիլի հատվածը սպասարկում է միայն մեծահասակներին: Այս հատվածում ընդգրկված են Լիլի վեց ծայրամասային քաղաքները՝ Ֆաշ-Թումեսնիլ, Հելեմմ-Լիլ, Լեսկեն, Լեզան, Մոն-ան-Բարուլ և Ռոնչին:) վերջին երեք տասնամյակների ընթացքում վերափոխվել է՝ ավանդական հոսպիտալացումից հրաժարվելու նպատակով (Նյութ 19A)։ Փոփոխությունը համակարգվում է EPSM Lille մետրոպոլիայի Ֆաշ Թումեսնիլ, Ռոնչին, Լեսկեն, Հելեմ, Մոն-ան-Բարուլ և Լեզան քաղաքների հոգեկան առողջության կենտրոնում:

ԱՀԿ-ի Համայնքային հոգեկան առողջության ծառայությունների ուղեցույցում (2021թ․, էջ 161) ցանցը ներկայացվում է հետևյալ կերպ․

«Արևելյան Լիլի հոգեկան առողջության ցանցը առաջ է մղում «քաղաքացիական հոգեկան առողջության պահպանում» հասկացությունը: Ցանցը, որը սպասարկում է Լիլի մետրոպոլիայի հարավ-արևելյան շրջանի 88 000 բնակչությանը, կառուցվել է հոգեկան առողջության համակարգի վերակազմավորման և բարեփոխման 40 տարիների ընթացքում: Արևելյան Լիլի ցանցը վկայում է, որ հիվանդանոցային խնամքից դեպի դիվերսիֆիկացված, համայնքային աջակցությամբ միջամտությունների անցումը հոգեկան առողջության խնդիրներ և հոգեսոցիալական հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար կարող է իրականացվել ավանդական հոգեկան առողջության ծառայությունների հետ համեմատելի ներդրումներով: Այս մոտեցումը նպաստում է հոգեկան առողջության ծառայություններից օգտվող անհատների մարդու իրավունքների պահպանմանը և նրանց իրավունքների և հնարավորությունների ընդլայնմանը՝ նույնիսկ ավելի սահմանափակ ներպետական իրավական համատեքստում»:

Լիլի մետրոպոլիայի Հանրային հոգեկան առողջության ծառայությունը (Etablissement Public de Santé Mentale Lille Métropole (EPSM)) կենտրոնական դեր է խաղում ցանցի կառավարման գործում, ներառյալ տարածաշրջանային վերահսկողության և պլանավորման մեխանիզմները (Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն, 2021թ․, էջ 161)։

Նյութ (19A)-ն ներկայացնում է ցանցի հիմքում ընկած մի քանի առանցքային մոտեցումներ, ներառյալ՝ մարդու իրավունքները և համոզմունքը, որ հոգեկան առողջության պայմանները չեն խոչընդոտում որևէ մեկին այդ իրավունքների իրականացման հարցում, հոգեկան առողջության խնամքը բռնության և ռիսկի ճնշման հետ չհամակցելու պարտավորությունը, հասարակության և, հետևաբար, հոգեկան առողջության ծառայությունների պարտականությունը՝ մարդկանց կարիքներին հարմարվելու, այլ ոչ հակառակը, բնակիչներին իրենց համայնքներից բացառող բժշկական և սոցիալական հաստատությունները փակելու հանձնառությունը, հոգեկան առողջության վիճակից ելնելով հասարակական պարսավանքի և խտրականության դեմ պայքարելու պարտավորությունը, ներառյալ վտանգավորության և կարողությունների պակասի մասին կարծրատիպերի վերացումը:

Ցանցի ծառայությունները գործընկերության հիմքերով համագործակցում են այլ շահագրգիռ կողմերի, այդ թվում՝ ծառայությունից օգտվող մարդկանց և նրանց ընտանիքների, ՀԿ-ների, համայնքների ավագանիների անդամների և հոգեկան առողջության ոլորտում ներգրավված այլոց հետ:

Այս լայն նախաձեռնության շրջանակներում ծրագրի երկու հիմնական բաղադրիչներն են՝ Coordination Territoriale du Parcours de Rétablissement («Վերականգնման ուղու տարածքային համակարգում») և «Հասանելիություն, արձագանքում, տարածում»:

 Վերականգնման ուղու տարածքային համակարգում

Այս բաղադրիչը ներառում է «քաղաքում ամբողջ առողջապահական համակարգի ինտեգրումը ցանցի միջոցով, որը միավորում է բոլոր շահագրգիռ համակիցներին օգտվողներին, խնամողներին, ընտանիքները և ավագանիների անդամներին» (Roelandt et al., 2010)։

Մոտ 70 ամբուլատոր խնամքի համակարգերով հագեցած ծառայությունը բնակչությանը տրամադրում է կանխարգելման, ախտորոշման, խնամքի և մոնիտորինգի ծառայություններ և սարքավորումներ մեծահասակների, դեռահասների և երեխաների համար: Համակարգի առաջնային օգնության կետերն են Բժշկահոգեբանական կենտրոնները և Հոգեկան առողջության կենտրոնները: Այդ կենտրոնները տնային պայմաններում կազմակերպում են կանխարգելիչ, ախտորոշիչ, ամբուլատոր բուժօգնություն և միջամտության գործողություններ։ Հաղորդվում է, որ նախաձեռնության ներքո կազմակերպվել է համայնքային խնամքի համակարգ, որը տուժած մարդկանց հնարավորինս մոտ է պահում իրենց տներին, բնակավայրերին, ընտանիքներին և համայնքներին (Նյութ 19A)։ Քաղաքականության և ծրագրային կառուցակարգերը միավորում են առողջապահական, քաղաքական և սոցիալական կազմակերպությունները և գործակալությունները, ներառյալ թերապեվտ բժիշկներին և առողջապահության ոլորտի պաշտոնյաներին, ավագանու անդամներին, ասոցիացիաները և ծառայություններից օգտվողների ներկայացուցիչներին, սոցիալական և բժշկասոցիալական ոլորտների աշխատողներին և սոցիալական վարձակալներին: Այս բոլոր տարրերը հիմնված են «հոգեկան առողջության տեղական խորհուրդների» վրա, որոնք միավորում են բոլոր համակիցներին (Նյութ 19A)։

Այս բազմաֆունկցիոնալ մեխանիզմի շնորհիվ ապահովվում է շարունակական աջակցություն՝ առաջարկվող օգնության ձևերի միջև բաժանարար գծեր ստեղծելու փոխարեն օգնելով մարդկանց՝ հոգեկան առողջության ճգնաժամի բոլոր փուլերում։ , Օրինակ՝ անձը կարող է տարբեր ժամանակներում հայտնվել հիվանդանոցի բաժանմունքում, օգտվել տնային պայմաններում ինտենսիվ բուժման բաժանմունքի ծառայություններից, ենթարկվել խորացված բուժման և ամբուլատոր խորհրդատվություն ստանալ համայնքային ծրագրերով կամ օգտվել «առօրյա հանգստի աջակցության ծառայությունից»։ Այս բոլոր ծառայությունները մատուցվում են նույն մասնագիտական ​​խմբի կողմից, որը բաղկացած է աջակիցներից, հոգեբաններից և հոգեբույժներից, որոնք միմյանց միջև պարբերաբար տեղեկատվություն են փոխանակում:

Օգնության այդ բոլոր տարբերակները նախատեսված են հարգելու մարդու որոշում կայացնելու իրավունքը և խուսափելու հարկադիր խնամքից, հատկապես շտապ օգնության սենյակ այցելությունների կամ հարկադիր միջոցների միջոցով, որոնք հայտնվում են Արևելյան Լիլի հանրային հոգեբուժության ծառայության ցանցից դուրս գտնվող ծառայություններում: Խնամքի տարբերակների շրջանակի ընդլայնումը թույլ է տալիս ավելի մոտիկից ծանոթանալ մարդկանց ցանկություններին և, ըստ հաղորդումների, բարելավում է ներգրավվածությունը առաջարկվող աջակցությանը (Նյութ 19A):

2014 թվականից ի վեր EPSM-ն որդեգրել է «վերականգնմանն ուղղված» մոտեցումը, ընդ որում յուրաքանչյուր աշխատող անցել է վերապատրաստում՝ վերականգնմանը միտված խնամքի պարտավորությունների կանոնադրությանը հետևելու համար: Արդյունքում, ծառայությունների մշակույթը մատուցվող բոլոր ծառայությունների համար համահունչ է: Ծառայությունից օգտվողներին խրախուսվում է ներկայացնել նախնական առաջարկներ և վերականգնման ծրագրեր՝ օգնելով ծառայություններին կատարել իրենց ցանկությունները ճգնաժամերի ժամանակ: Մետամակարդակում հոգեկան առողջության տեղական խորհրդի միջոցով համակարգումը մոբիլիզացնում է գործընկեր ծառայությունները՝ պաշտպանելու մարդկանց իրավունքները և երաշխավորելու նրանց հնարավորինս լավագույն բժշկական և սոցիալական աջակցությունը: Խորհուրդը նաև առաջարկում է կանխարգելում և տեղեկատվություն հոգեկան առողջության, ճգնաժամային և հետճգնաժամային խնամքի մասին, ինչպես նաև առօրյա կյանքում դժվարությունների մեջ գտնվող մարդկանց աջակցություն: Հաղորդվում է, որ անմիջական համակիցների հետ շփումը և համակարգումը օգնում է վստահության ձևավորմանը և նպաստում է խնամքի հասանելիության բարելավմանը՝ նվազեցնելով հարկադրանքի գործելակերպը (Նյութ 19Ա)։

Ստացիոնար ստորաբաժանումներն ակտիվորեն աշխատում են զսպման անհրաժեշտությունը նվազեցնելու և հոսպիտալացման այլընտրանքների վրա:

Ինտենսիվ խնամքի ճգնաժամային ստորաբաժանումը խնամում է 15 պացիենտների՝ միջինը 14,6 օր և հասանելի է շուրջօրյա, աշխատակիցը ներկա է առավոտյան 8-ից մինչև 10-ը և ունի գիշերային հեռախոսային ծառայություն:

Ամբուլատոր խորհրդատվությունները և ճգնաժամային աջակցությունը իրականացվում է վերականգնման և ճգնաժամերի կանխարգելման ծրագրերի հիման վրա (մասնագիտական հրահանգների մոդելի հիման վրա), որոնք հնարավորություն են տալիս համակարգել օգտվողի խնամքի ուղին ըստ նրա արժեհամակարգի և ցանկությունների, բոլոր այն կառույցներում, որոնց նա հանդիպում է: Այդ ծրագրերը ձևակերպվում են անձի, նրա հարազատների հետ, ինչպես նաև նրանց բուժող բժշկի կամ այլ համակիցների հետ համատեղ, ըստ անձի ցանկության։

Համակիցների աջակցությունը հասանելի է միջնորդ գործակալների միջոցով (տե՛ս ստորև Բաժին E(b) (iii) Médiateur de santé pairs’ էջ 131)։ Կազմակերպչական մակարդակում, ծառայության մշակմանը մասնակցող ծառայություններից օգտվողների ներկայացուցիչները «ապահովում են առողջապահաության ժողովրդավարության որոշակի աստիճանը» (Նյութ 19Ա)։

Ծառայության համար կարևոր դեր ունի օրական երկու անգամ բաժանմունքների միջև հեռախոսային համակարգումը (առավոտյան 9 և 20:45), որի համակարգումն իրականացնում է հատուկ մշտական բժշկական հերթապահ ծառայությունը։ Ամեն առավոտ ծառայության աշխատակիցը զանգահարում է շտապօգնության ծառայություն՝ պարզելու, թե արդյոք տարածքում որևէ անձ չի հայտնվել ճգնաժամի մեջ, որպեսզի ծառայությունը պլանավորի անհրաժեշտ միջամտությունները։ Հասանելիությունը և արագ արձագանքումը նույնպես առաջնային նշանակություն ունեն, հատկապես իրավիճակների սրումից և դրանից բխող հարկադրական միջամտություններից խուսափելու համար: Այդ նպատակով ծառայությունն առաջարկում է.

• 48 ժամվա ընթացքում նոր դիմումների գնահատում,
• արտակարգ իրավիճակների կառավարում ամբուլատոր պայմաններում և տանը
• ինտենսիվ հսկողություն տանը,
• հաղորդակցման զարգացում՝ դժվարության մեջ գտնվող մարդկանց խնամք առաջարկելու միջոցով,
• հոգեսոցիալական հաշմանդամություն ունեցող անձանց երկարաժամկետ հսկողություն,
• հոգեբուժական հոսպիտալացումների կառավարում (Նյութ 19Ա)։

Բուժող թերապևտի հետ համատեղ մշտապես իրականացվում է համակարգում՝ հանդիպումների, անհրաժեշտության դեպքում հեռախոսազանգերի և պացիենտի հետ յուրաքանչյուր հանդիպումից հետո ուղարկվող խորհրդատվական նամակի միջոցով:

Վերջապես, ծառայության գործընկերության միջոցով անձնակազմն ապահովում է պացիենտների իրավունքների պաշտպանությունը, այդ թվում՝ հայցելով միջոցներ, բնակարաններ, առողջապահական ծառայությունների տրամադրում և այլն:

«Հասանելիություն, արձագանքում, տարածում»

EPSM մոտեցման երկրորդ հիմնական բաղադրիչը շարժական շտապ օգնության ստորաբաժանումն է՝ «Քաղաքում ինտեգրված ինտենսիվ ծառայությունը» (Soins Intensifs Intégrés dans la Cité) (SIIC), որը գործում է 15 տարի և իր աջակցած մարդկանց թվով հանդիսանում է Ֆրանսիայի ամենամեծ շարժական թիմը։ SIIC-ն ուի երկու հստակ առաքելություն․

• Խնամքի մշտական հասանելիություն (օրը 24 ժամ, շաբաթը 7 օր). բժշկի հեռախոսային հերթապահություն, հեռախոսային օգնության ծառայություն և տեղական կազմակերպությունների հետ համակարգում․
• ցանկացած պահի ինտենսիվ աջակցության հնարավորություն 15 իրավիճակներում, որոնք կարող են կրել ճգնաժամային բնույթ կամ ինտենսիվ շփման կարիքի դեպքում:

Բժշկական հեռախոսային հերթապահություն իրականացվում է հերթապահ բժշկի և SIIC թիմի կողմից համատեղ: Նպատակը հրատապ իրավիճակներին արագ և հարմարեցված արձագանք ապահովելն է՝ անձի մուտքը խնամքի համակարգ թույլ տալու համար։ Ծառայությունը ներառում է շտապ միջամտություն տանն առաջացած ճգնաժամային իրավիճակներին, ինչը ընդհանուր շտապ օգնության ծառայությունների (օրինակ՝ ոստիկանության կամ շտապօգնության) փոխարեն SIIC ծառայության պատասխանատվության տակ է:

Անձի՝ ծառայություններից օգտվելու մասին որոշումը մասնագիտական բնույթի է, և «ընթացակարգերը սահմանվում են ծառայությունից օգտվողի, նրա հարազատների, թիմի և բժշկի միջև երկխոսությամբ» (Նյութ 19Բ)։ SIIC ծառայությունը նախատեսված է արտակարգ ճգնաժամային իրավիճակներին արձագանքելու համար:

Բացի այդ, գործում է Service Médico-Psychologique de Proximité-ն (SMPP), որն առաջարկում է երկու հատուկ ամբուլատոր EPSM ծառայություններ (Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն, 2021թ․, էջ 161)։ SMPP ծառայությունները բաղկացած են բազմապրոֆեսիոնալ թիմից (բժիշկներ, բուժքույրեր, սոցիալական աշխատողներ, հոգեբաններ, հոգեբույժներ, համակից առողջապահական միջնորդներ, քարտուղարներ), ովքեր, հարմարվելով բնակչության կարիքներին, աշխատում են սերտ համագործակցությամբ՝ երաշխավորելու որակյալ խնամք: Համաձայն ԱՀԿ-ի SMPP-ի գնահատման զեկույցի․

Մարդուն ուղեգրում է SMPP նրա բուժող թերապևտը։ Ուղեգրմանը հաջորդում է ինչպես հոգեկան, այնպես էլ ֆիզիկական առողջության կարիքների գնահատում 48 ժամվա ընթացքում: Յուրաքանչյուր գնահատում այնուհետև քննարկվում է բազմամասնագիտական թիմի կողմից, որը բացահայտում է խնամքի և աջակցության կարիքները: Խորհրդատվությունները տեղի են ունենում մի շարք վայրերում, օրինակ՝ երիտասարդների սոցիալական և աջակցության կենտրոնում, որտեղ մարդիկ կարող են ուղղակիորեն մուտք գործել SMPP առանց բժշկի ուղեգրի։ Սպասման ցուցակ չկա, և ծառայությունը կարող է նաև տնային խորհրդատվություններ կատարել։

«Խնամքի ուղու» հայեցակարգը հիմք է հանդիսանում այլ տեղական ծառայությունների հետ SMPP-ի համագործակցության համար: Ուղին պետք է բավարարի հոգեկան առողջության խնդիրներ և հոգեսոցիալական հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց, նրանց խնամողների և ընտանիքների կարիքները, և դա անի՝ ուշադրություն դարձնելով իրենց տեղական տարածքին: Դրան հասնելու համար էական է SMPP-ի և տեղական քաղաքների միջև համագործակցությունը: Խորհրդատվությունները կարող են տեղի ունենալ տարբեր վայրերում (տեղական ներկայացուցչությունում, լողավազանում, սոցիալական ծառայության կենտրոնում, կախվածության աջակցության կենտրոնում, համայնքային առողջապահական կենտրոնում և այլն): Յուրաքանչյուր շաբաթ տարբեր մասնագիտությունների ներկայացուցիչների հետ անց է կացվում երկու հանդիպում՝ օգտատերերի կարիքներին համապատասխան նոր հարցումներ կազմելու և ճշգրտելու ախտորոշման և խնամքի առաջարկի համապատասխանությունը: SMPP-ի նպատակն է մարդուն ներգրավել համագործակցային հարաբերությունների մեջ՝ վերականգնմանը նպաստելու համար:

Արևելյան Լիլի հոգեկան առողջության ծառայությունների ցանցի երեք այլ առանցքային տարրերն են

• «Վերականգնմանն ուղղված իրավազորման» մոտեցում,
• Ճգնաժամերի կանխարգելման և կառավարման ծրագրերի մշակում,
• «Մեկուսացման և զսպման այլընտրանքներ»։

Յուրաքանչյուրը հակիրճ կքննարկվի ստորև:

«Վերականգնմանն ուղղված իրավազորում»

Վերականգնմանն ուղղված խնամքը (այսուհետ՝ ՎՈՒԽ) 2014 թվականին 59G21 ծառայության մեջ ընդգրկված խնամքի մոդել կամ մոտեցում է, որն ուղղված է հոգեկան առողջության խնդիրներ կամ հաշմանդամություն ունեցող անձի վիճակի բարելավմանը և ընտանիքի, մասնագիտական և սոցիալական կյանքի լայն հնարավորությունների պահպանմանը (Նյութ 19H)։ Այս մոտեցումը հիմնված է գործընկերության մոդելի վրա։ «Այն հարգում է անձի՝ իր կյանքի ղեկը վարելու իրավունքը, բայց նաև ճանաչում է պրոֆեսիոնալ համա(վարորդների) ունենալու և անմիջական աջակցություն ստանալու արժեքը» (Նյութ 19Ը)։ ՎՈՒԽ-ը կոչված է հնարավորություն ընձեռելու օգտվողներին առաջնորդել իրենց վերականգնումը և կենտրոնանալ օտարման և մարգինալացման հաղթահարման վրա, որին բախվում են հոգեկան առողջության խնդիրներ և հոգեսոցիալական հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ։ «Օտարման» երեք մակարդակներն են

• Մակարդակ 1՝ կապված հիվանդության և ախտանիշների հետ.
• Մակարդակ 2՝ կապված անձի կողմից իրեն որպես հիվանդ ներկայացնելու, այսինքն՝ «սեփական անձին պարսավանքի» հետ․
• Մակարդակ 3՝ կապված հասարակության կազմակերպման արդյունքում առաջացած օտարման և հոգեկան առողջության խնդիրներ և հոգեսոցիալական հաշմանդամություն ունեցող անձանց ընդգրկելու նրա ունակության (կամ անունակության) հետ (Նյութ 19Ը)։

Ավելի գործնական առումով, Արևելյան Լիլի ցանցում կիրառվող ՎՈՒԽ-ը բաղկացած է հետևյալ գործողություններից.

փորձառական գիտելիքների ինտեգրում (այսինքն՝ «փորձով փորձագետների» ներգրավում) մասնագետների վերապատրաստման մեջ, որը․

• բարելավում է առողջապահական և սոցիալական միավորումների գիտելիքները,
• հույս է ներշնչում մարդու խնդիրների աստիճանաբար վերացման վերաբերյալ,
• նպաստում է ավելի հորիզոնական խնամող/խնամվող հարաբերությունների (այսինքն՝ ձգտում է մեղմել նրանց միջև խշխանության անհամաչափությունները),
• խնամող թիմերի մեջ ընդգրկում է նույնատիպ առողջական խնդիրներ ունեցող անձանց (համակից միջնորդների) (2020 թվականին ընդգրկվել է 5 նման անձ) ։

առողջապահական ժողովրդավարության զարգացում

• մասնակցային տարածքների և գործիքների ստեղծում,
• եռամսյակային օգտատերերի ֆորում, որը կազմակերպվում է համակից միջնորդների և խոսնակների կողմից,
• կանոնավոր «օգտատերերի հետ շփման» հանդիպումներ, որոնք կազմակերպվում են համակից միջնորդների կողմից,
• առաջարկությունների/բողոքների թերթիկ խորհրդատվական կայքերում,
• ծառայությունից օգտվողներիի համար անցանկալի իրադարձությունների մասին ղեկավարությանը զեկուցելու մեխանիզմ,
• ԱՀԿի կողմից իրականացվող QualityRights գնահատում և առաջարկությունների ինտեգրումը փնջային նախագծում (տե՛ս Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն, 2021թ․, 16163 էջեր)։

կենտրոնների օգտատերերի խոսնակների ընտրություն

• կենտրոնների ծառայություններից օգտվողների 3 խոսնակի ընտրություն,
• փնջի ղեկավար կոմիտեում, կազմակերպչական հանդիպումներում և աշխատանքային խմբերում խոսնակների ակտիվ մասնակցություն,
• օգտատերերի խոսնակի մասնակցություն QualityRights վերապատրաստման դասընթացին։

59G21-ում օգտագործվող վերականգնման լրացուցիչ գործիքները ներառում են. Վերականգնման հարցերով մասնագիտական ուսուցում ղեկավար անձնակազմի համար, «Վերականգնման խարտիայի» ստեղծում, որը անձնակազմի անդամները ստորագրում են որպես հանձնառություն գործընթացին, ծառայության մակարդակով հանձնառություն՝ վարձելու խնդիրներ ունեցող անձանց շրջանից համակից միջնորդների և անհրաժեշտության դեպքում հարմարեցնելու աշխատանքային պայմանները նրանց կարիքներին, և ճգնաժամերի կանխարգելման ծրագրի ստեղծում որպես կծառայի որպես գործիք (մանրամասն՝ հաջորդ ենթաբաժնում):

 «Ճգնաժամերի կանխարգելման և կառավարման ծրագիր»

Ճգնաժամերի կանխարգելման և կառավարման ծրագիրը կամ պարզապես «ճգնաժամային ծրագիրը» ըստ էության նախնական պլանավորման գործիք է (Նյութ 19Է)։ (Նախնական պլանավորման մեթոդներն ավելի մանրամասն դիտարկվում են հաջորդ բաժիններում)։ Ճգնաժամային ծրագիրը կոչված է ծառայելու որպես ճգնաժամերի կանխարգելման մեթոդ, և այն կազմվում է հոսպիտալացման կամ ինտենսիվ աջակցության ընթացքում կամ դրանից հետո: Ժգնաժամի նախազգուշական նշանների դեպքում օգտատերը, ընտանիքը և ընկերները կամ առողջապահության ոլորտի մասնագետները կարող են օգտագործել ճգնաժամային ծրագիրը։ Ճգնաժամային ծրագիրը դինամիկ «վերականգնմանն ուղղված» գործիք է, որն օգնում է մարդկանց ճանաչել իրենց ուժեղ կողմերը և ներքին ռեսուրսները, որոնք կօգնեն նրանց բացահայտել վատառողջության և ճգնաժամի պատճառները և նախազգուշական նշանները և ի վերջո հնարավորություն տալ նրանց նախօրոք ցուցումներ տալ այն գործողությունների և վերաբերմունքի վերաբերյալ, որոնք թույլ կտան խուսափել կամ կառավարել ճգնաժամը:

Այս ցուցումները նաև հնարավորություն են տալիս նվազեցնել խնամքի հետ կապված խնդիրները: Տեղյակ լինելով օգտատիրոջ ճգնաժամային ծրագրին` մասնագետները, ընտանիքը և աջակցող անձինք գիտեն, թե ինչ պետք է անեն օգտատիրոջ իրավունքները, կարիքները և ցանկությունները լավագույնս հարգելու համար, եթե նա ճգնաժամային շրջան է ապրում։ Առաջին շահագրգռված անձն ինքը օգտատերն է, ով կազմում է իր ճգնաժամային ծրագիրը, բայց կան նաև բոլոր այն մարդիկ, ում նա համարում է ներգրավված իր վերականգնման գործընթացում, ովքեր կարող են օգնություն տրամադրել ծրագրին, եթե անձը կամենա: Սա շատ տարածված պրակտիկա է 59G21 ծառայության և EPSM Lille-Métropole-ի այլ ծառայություններում: Ֆրանսիայի այլ ծառայությունները, որոնք կիրառում են վերականգնմանը միտված մոտեցումը, մշակել են նմանատիպ գործիքներ: Որպես օրինակ կարելի է նշել Իլ-դե-Ֆրանսում կիրառվող «GPS» ծրագիրը, որն օգտագործվում է, որը նկարագրված է այս զեկույցի 88-րդ էջում:

«Մեկուսացման և զսպման այլընտրանքներ»

Ինչպես վերը նկարագրված է, EPSM-ում առողջապահական ողջ ուղին նախագծված է խթանելու խնամքի հասանելիությունը այնպիսի եղանակներով, որոնք պահպանում են անձի ինքնավարությունը և, հետևաբար, խուսափում են ազատության սահմանափակումներից: Բացառիկ դեպքերում միայն օգտատիրոջ ազատ շարժը սահմանափակվում է կենտրոնական կլինիկայում, որը կազմում է 59G21 սպասարկման ցանցի մասը (Ժերոմ Բոշի [ԺԲ] կլինիկա)։

ԺԲ կլինիկայում կա 10 հիվանդանոցային մահճակալ, նաև 2 հիվանդասենյակ մահճակալ այն պացիենտների ուղեկցողների համար, ովքեր ցանկանում են, կլինիկայում գտնվել վստահելի անձի հետ միասին: Անձի հետ բանակցություններին օգնելու, նրա անվտանգության ապահովման և հնարավոր կոնֆլիկտներից խուսափելու համար ծառայության կողմից կարող է ներգրավվել նաև անձի աջակցության ցանցը։

Հոսպիտալացման միջին տևողությունը 2019 թվականին կազմել է 6,5 օր։ Ընդունվելուց հետո, ըստ ԱՀԿ-ի զեկույցի (2021թ․, էջ 162) «տրամադրվում է ինչպես գրավոր, այնպես էլ բանավոր տեղեկատվություն անհատի իրավունքների և պարտականությունների մասին։

Զսպումը դիտվում է որպես նորմերից շեղում, որի մասին զեկուցվում է և, ընդհանուր առմամբ, այն ընկալվում է որպես անձի նկատմամբ անթույլատրելի վերաբերմունք (Փաստաթուղթ 19I)։ Հաղորդվում է 2019 թվականին զսպման միայն մեկ դեպքի մասին (որը տևել է 3 ժամ), իսկ 2020 թվականին նման դեպքեր չեն գրանցվել: ԺԲ կլինիկայում մեկուսացման սենյակներ չկան։

Ազատության թեման հատկապես կարևոր է 59G21 ծառայության համար: Ծրագրի նպատակն է «զրոյական մեկուսացում, զրոյական զսպում» (Նյութ 19I)։ Գործողությունները նպատակ ունեն բացառել բռնության իրավիճակները ճգնաժամից առաջ, ընթացքում և հետո։ Հաղորդվում է, որ «բռնության իրավիճակներն ավելի հազվադեպ են լինում, քանի դեռ իրավունքները հարգված են, և զսպման դեպքերը նվազագույն են, քննարկման նյութ են հանդիսանում և հիմնավորված են» (Նյութ 19I)։ Դռները բաց թողնելու ընտրությունը օգնում է ազատվել փակված լինելու տպավորությունից:

Վերը նշված EPSM և 59G21 ծառայության առանձնահատկությունները համարվում են հոսպիտալացումից խուսափելու և սահմանափակելու նախապայմաններ: Մեկուսացման և զսպման մոտեցման այլընտրանքների այլ առանձնահատկությունները հետևյալն են.

• մասնագետները անցնում են հատուկ «ՕՄԵԳԱ» կոչվող վերապատրաստում, որը նրանց հնարավորություն է տալիս բացահայտել ճգնաժամի վտանգը «սկզբնական փուլում» և անհրաժեշտության դեպքում վերացնել այն (2020 թվականին վերապատրաստում է անցել աշխատակիցների 98%-ը),
• բռնության կանխարգելման և կառավարման պլանը մշակվում է օգտատիրոջ հետ հոսպիտալացման պահից սկսած և հիվանդանոցում նրա գտնվելու ողջ ընթացքում,
• անհրաժեշտության դեպքում խնամակալը մշտապես և անհատապես ներկա է լինում,
• անձնակազմի բոլոր անդամները օգուտ են քաղում համակից միջնորդների ներդրումից, որոնք անձնական փորձի շնորհիվ ավելի փորձառական պատկերացում են տալիս բարդ իրավիճակների վերաբերյալ: Նրանց աջակցությունը կարևոր է վերականգնմանն ուղղված խնամքի, օգտատերերի և խնամողների մեջ հույս սերմանելու և մասնագետների մշակույթը փոխելու համար (Նյութ 19I),
• անձնակազմի համալրումը կատարվում է ռիսկի հնարավոր մակարդակին համապատասխան, մասնավորապես հաշվի առնելով անհրաժեշտության դեպքում անձի մշտական ներկայության և հսկողության անհրաժեշտությունը․
• որոշակի իրավիճակներում օգնություն ցուցաբերելու համար երբեմն առաջանում է «կանխարգելման գործակալների» օգնության կարիք: Վերջիններիս ներկայությունը շահավետ է և հուսադրող թե՛ մյուս օգտատերերի, թե՛ մասնագետների համար: Կանխարգելման գործակալները անվտանգության մասնագետներ են, ովքեր միջամտում են ժամանակավոր հիմունքներով՝ անձին մշտապես ուղեկցելու համար՝ օրը 24 ժամ, այնքան ժամանակ, որքան պահանջում է իրավիճակը: 2019 թվականին կանխարգելիչ աշխատանք պահանջող օգտատերերի թիվը կազմել է 20, և տեղի է ունեցել 138 օրվա ընթացքում։

Եթե ​​անձի նկատմամբ կիրառվում են զսպման միջոցներ (որը տեղի է ունենում շատ հազվադեպ, ինչպես նշվեց վերևում), կազմվում է զսպման արձանագրություն և և իրադարձությունից հետո օգտատիրոջ և թիմի հետ կատարվում է վերլուծություն: Ավելի լավ հասկանալու համար, թե ինչն է սխալ ընթացել, կազմվում է Անցանկալի իրադարձությունների թերթիկ: Տարբեր ոլորտների մասնագետներից բաղկացած խմբի հանդիպման ժամանակ այդ հարցերը քննարկվում և լուծումներ են ստանում։

Ննջասենյակները անհատական ​​են և այնտեղ պահպանվում է անձի հանգստության իրավունքը և նրան չմիջամտելու սկզբունքը։ Սենյակներում կան հեռուստացույցներ։ Տարածքը և սարքավորումները նպաստում են հարմարավետ կեցությանը («հոգեշարժական (պսիխոմոտորիկայի) սենյակ, հիդրոթերապիա, գործունեության տարածք, հանդարտ սենյակ, համակարգչային սենյակ): Կլինիկայի դիզայնը նպաստում է պացիենտների ազատ շարժին, այն ներառում է բաց տարածքներ՝ դեպի արտաքին այգի ազատ մուտքով: Այս տարածքների վերահսկումը կարևոր է բոլորի անվտանգության կարիքները բավարարելու համար: Կլինիկան ունի զբոսանքի և անձնական ուղեկցության վայրեր՝ խաղաղության աղբյուր առանց ազատությունից զրկելու։ Կլինիկան ունի արոմաթերապիայի համակարգ ամբողջ կառույցում, որը ցերեկվա և գիշերվա ժամերին տարածում է հանգստացնող էսենցիաներ:

Խնամքը պացիենտի կարիքներին հարմարեցնելու համար հոգեբույժների շարունակական առկայությունը էական է, քանի որ դա երաշխավորում է, որ թիմերը չգործեն փակ համակարգում: Ինչ վերաբերում է համակից միջնորդների աջակցությանը, աջակցող անձանց համար կան միջոցներ՝ պաշտպանելու օգտատերերի իրավունքները, ներառյալ հոսպիտալացման հետ կապված ցանկացած սահմանափակման հարցում:

Արևելյան Լիլի հոգեկան առողջության ցանցի աշխատանքի և արդյունքների ամփոփում

Համաձայն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (2021թ., էջ 163), այս ցանցի կարևոր ձեռքբերումը «հոսպիտալացումների անշեղորեն նվազող ցուցանիշն է՝ 2002թ.-ի 497 դեպքից մինչև 341 2018թ․-ին, չնայած նույն ժամանակահատվածում ցանցում խնամք ստացող մարդկանց թվի զգալի աճին՝ 2002թ․-ին 1677 մարդուց մինչև 2018թ․-ին տարեկան 3518 մարդ»։ Նաև․

Նույն ժամանակահատվածում ստացիոնար բաժանմունքում գտնվելու միջին տևողությունը 26 օրից նվազել է մինչև յոթ օր: Անկախ գնահատող թիմը 2018 թվականի սեպտեմբերին իրականացրեց QualityRights-ի գնահատում Արևելյան Լիլի հոգեկան առողջության բոլոր ծառայություններում։ Հնարավոր հինգ ուղղություններից հետևյալ երեքը լիովին իրականացվել են.

• ֆիզիկական և մտավոր առողջության ամենաբարձր հասանելի չափանիշներից օգտվելը,
• ազատություն հարկադրանքից, բռնությունից և դաժան վերաբերմունքից, և
• համայնքում անկախ ապրելու իրավունք։

Մնացած երկու ուղղությունները՝ (iv) համապատասխան կյանքի մակարդակի իրավունք և v) իրավունակության և անձնական ազատության և անվտանգության իրավունք, մասամբ են կատարվել: Գոյություն ունեցող ֆրանսիական իրավական դաշտը կարևոր խոչընդոտ է այս վերջին երկու ուղղությունների լիարժեք իրականացման համար։

Հաջողության այլ նշանները, ըստ ԱՀԿ-ի զեկույցի (2021թ․, էջ 164) ներառում են հոգեկան առողջության այլ ծառայությունների համեմատ հոսպիտալացման ծախսերի ցածր մակարդակը (28,5%)՝ համեմատած ամբողջ Ֆրանսիայի 61% ցուցանիշի հետ, ինչպես նաև շրջակա մետրոպոլիայի տարածքների հետ համեմատ Արևելյան Լիլում հոգեկան առողջության ծառայությունների գծով ավելի ցածր ծախսերը՝, որոնք 2013-2017 թվականներին շարունակաբար նվազում են ՝ տարեկան 3131 եվրոյից մինչև 2915 եվրո (2021 թվականի հունիսի դրությամբ):