Branko Tomašić ve diğerleri v. Hırvatistan |2009

Öldürülen anne ve kızın ailesi için adalet

. . . [M.T. ve V.T.]’yi o tehditlerden korumak için tüm makul önlemler alınmalıydı . . .

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Ocak ayı 2009

Davaya ilişkin genel bilgiler

M.T.’nin zihinsel olarak rahatsız eski partnerinin kendisine ve kız bebeği V.T.’ye şiddete dayalı tehditler yönelttiği için cezaevine konulması çektikleri korkunç çileye bir son vermiş olmalıydı. Hırvat mahkemeleri adamın psikiyatrik tedavi görmesini emretti. 

Ancak adam cezaevinden bırakıldıktan haftalar sonra M.T.yi ve kızını vurdu ve ardından silahı kendine doğrultarak intihar etti. 

Daha sonra adamın cezasını çekerken cezaevi doktorunu sadece beş kere gördüğü ve bunların da başka ilgisiz hastalıklar nedeniyle olduğu ortaya çıktı. Adam herhangi bir psikiyatri ya da psikoterapi tedavisi görmemişti. Cezaevine konulmadan önce psikiyatristler eğer tedavi görmezse adamın aynı ya da benzer ceza gerektiren suçları tekrarlamasının “güçlü bir ihtimal” olduğu uyarısında bulundular.  

M.T. ve V.T.’nin akrabaları Hırvat yetkili makamlarının, sevgili yakınlarının korunması ve ölümlerine yol açan ortamın soruşturulması konusunda yetersiz kalındığını iddia eden şikayetlerini dikkate almamaları üzerine Strasburg’da bir dava açtılar.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı

Avrupa mahkemesi Hırvat yetkili makamlarının failin cezaevinden çıktıktan sonra M.T. ve V.T.’ye tehditlerini tekrar yöneltme ihtimalini azaltmak için yeterli tedbirleri almadığına karar verdi. Yetkili makamlar anne ve kızın ölümünü engelleyemediler ve dolayısıyla onların yaşama haklarının ihlal edilmesinden sorumludurlar. 

Mahkeme aileye 40,000 € tazminat verilmesine karar verdi.

. . . Devlet [fail] ile ilgili olarak failin hapis cezası sırasında alması emredilen zorunlu psikiyatri tedavisini fiilen ve düzgün bir şekilde verildiğini kanıtlayamamıştır . . .

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı, Ocak ayı 2009

Takip 

Bu karardan beri Hırvatistan aile içi şiddet mağdurlarının daha iyi korunmasını sağlamak üzere anlamlı değişiklikler yaptı: 

  • Aile içi şiddette karşı korumaya yönelik ilk beş yıllık ulusal strateji 2011’de açıklandı. 2017’de açıklanan ikinci bir beş yıllık strateji yasal çerçeveyi ve kamu kurumları arasındaki koordinasyonu güçlendirmeyi hedefler.
  • 2013’te yeni bir Ceza Yasası yürürlüğe girdi. Bu yasa aile içi şiddet failleri için, zorunlu psiko-sosyal tedavi ve cezaevinden çıktıktan sonra koruyucu gözetim de dahil olmak üzere özel önlemler getirdi.
  • 2018’de kabul edilen yeni bir Şartlı Tahliye Yasası, bir failin yeniden saldırma riskinin değerlendirileceği bir usulü uygulamaya koyarak mağdurları korumaya yardımcı oldu.
  • Hırvatistan Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi’ni (“İstanbul Sözleşmesi”) kabul etti. Sözleşme 2018 yılında Hırvatistan’da yürürlüğe girdi. Yetkili makamlar bu sözleşmenin uygulanması için anlamlı miktarda kaynak tahsis ettiler. 
  • 2020’de Ceza Yasası’nda yapılan ilave bir değişiklik aile içi şiddet suçları için en az bir yıl hapis cezası getirdi.
Themes:

İlgili örnekler

Kadınlara yönelik şiddetle mücadele konusunda Avrupa’ya ilham veren sembolik karar

Nahide Opuz yıllarca kocası tarafından taciz edildi. Bu şiddet trajik bir şekilde annesinin ölümüne yol açtı. Avrupa Mahkemesi Türkiye’nin Nahide ve annesini korumak için gerekenleri yapmadığına ve ilk defa toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bir ayrımcılık biçimi olduğuna hükmetti. Bu karar, kadınlara yönelik şiddeti önleme ve bununla mücadeleye dair uluslararası çabalara ilham verdi.

Read more

Roman kadınların zorla kısırlaştırılması, tedaviye rıza gösterilmesine ilişkin daha katı kuralların konmasını sağladı

V.C. bir zorla kısırlaştırma mağduruydu, bu Slovakya’da onlarca yıldır yapılan ve Roman kadınları orantısız bir şekilde etkileyen bir işlemdi. Avrupa mahkemesi V.C. doğururken kendisine yapılan işlemin kötü muamele anlamına geldiğine hükmetti. Birçok başka Roman kadının yasadışı bir şekilde kısırlaştırıldığı ortaya çıktıktan sonra Slovakya hastanın tıbbi tedaviye rızasına ilişkin yeni kurallar...

Read more

Polisin tecavüz iddiasını gereği gibi soruşturmamasının ardından cinsel şiddet mağdurlarının daha iyi korunması

B.V. yıllarca yetkili makamların, uğradığı tecavüz ve cinsel saldırı iddialarını soruşturmalarını sağlamaya çalıştı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Belçika yetkili makamlarının B.V.’nin iddialarını ciddi ve kapsamlı bir şekilde soruşturmadıklarına hükmetti. Bu tarihten itibaren Belçika cinsel şiddet mağdurlarını dahi iyi korumak üzere birçok önlem aldı.

Read more