Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Rıfat Sagut, Avrupa İnsan Ticareti ile Mücadele Günü münasebetiyle verdiği röportajda Türkiye'deki insan ticareti mağdurlarının haklarına dikkat çekti.
“Bildiğiniz üzere Türkiye’de yürürlükte olan Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu var. Söz konusu kanun, Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesinde yer alan standartlar temel alınarak hazırlanmış bir kanundur. Kanunda yer alan maddelerden birinde, insan ticareti mağdurlarının veya mağdur olduğuna dair kuvvetli şüphe bulunan kişilerin mağdur olarak tanımlanacağı ve bu kişilerin hiçbir surette sınır dışı edilmeyeceği açıkça belirtilmektedir. Başka bir maddede ise insan ticareti mağdurlarına ikamet izni verilmesiyle ilgili bir hüküm yer almaktadır. İlaveten, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’nda çeşitli düzenlemeler yapılmış, insan ticareti mağdurlarına ilişkin yeni hükümler getirilmiştir. Buna göre, hiçbir harç ve koşul aranmaksızın insan ticaretine mağdurlarına çalışma izni verilebilmektedir.”
Sn. Sagut aynı zamanda insan ticareti konusunda kamu farkındalığını arttırmanın önemine vurgu yaparak şunları söyledi: “Türkiye’de insan ticareti konusunda kamu farkındalığının yeterli seviyede olduğunu düşünmüyorum. Söz konusu eksikliğin giderilmesine yönelik atılacak adımlar bağlamında şunu söyleyebilirim ki kamunun farkındalığının artırılması için eğitim faaliyetlerinin düzenlenmesi şart. Örneğin, geçen yıl Antalya’da konuyla ilgili farkındalığın artırılması anlamında otel çalışanları, havaalanı çalışanları ve taksi şoförlerine yönelik bir eğitim düzenlemiştik. Katılımcılar, insan ticaretinin suç içeren bir eylem olduğunu öğrendiklerinde çok şaşırmışlardı, mevzuatta böyle bir düzenleme olduğunu bilmiyorlardı. Ayrıca Türk Ceza Kanunu’nun 278’inci ve 279’uncu maddeleri uyarınca, kamu personeli ya da vatandaş olsun, suçun işlendiğini öğrenen herkes bu durumu gerekli mercilere bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenler hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. Katılımcılara bunları aktardığımızda çok şaşırdılar. Konuyla ilgili bilgileri yoktu. Türkiye genelinde kamusal farkındalığı artırmak amacıyla daha fazla eğitim faaliyetinin düzenlenmesi gerektiğini düşünüyorum.” Sn. Sagut sözlerine şöyle devam etti: “İnsanların, insan ticaretinin bir suç olduğunun bilincine varmaları için bu tarz çalışmalar yapılabilir. Farkındalık artırma faaliyetlerinin ve eğitimlerin çok önemli olduğunu ve sürdürülebilirliğin sağlanması için düzenli aralıklarla tekrarlanması gerektiğini düşünüyorum.”
Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesi, Bakanlar Kurulu tarafından 3 Mayıs 2005 tarihinde onaylanmış ve 1 Şubat 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşmenin en önemli özelliği, insan haklarını temel alan bir yaklaşımla mağdurların korunması hususuna odaklanmasıdır. Avrupa Konseyi Sözleşmesinin sağladığı önemli katma değerlerden biri, Sözleşme kapsamında yer alan yükümlülüklerin uygulanmasını denetlemek üzere kurulan izleme sistemi olup söz konusu sistem iki temel unsurdan oluşmaktadır: İnsan Ticaretiyle Mücadele Uzmanlar Grubu (GRETA) ve Sözleşmeye Taraf Olan Ülke Temsilcileri Komitesi.
Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesi Türkiye’de 2016 yılında Meclis’ten geçerek yürürlüğe konmuştur. Halihazırda devam etmekte olan “Türkiye’deki Göçmenler ve İnsan Ticareti Mağdurlarının İnsan Hakları Yönünden Korunmasının Güçlendirilmesi” başlıklı HF30 Eylemi, Avrupa Birliği tarafından finanse edilmekte, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği arasındaki ortak iş birliği girişimi olan Batı Balkanlar ve Türkiye’ye Yönelik Yatay Destek II kapsamında Avrupa Konseyi tarafından yürütülmektedir. HF 30 Eylemi, İnsan Ticaretiyle Mücadele Uzmanlar Grubu’nun (GRETA) Türkiye’ye yönelik hazırladığı ilk değerlendirme raporunda yer alan tavsiyeler ışığında ilerlemektedir.
