Γλωσσάριο
Άτυπη μάθηση
«Η μάθηση που πραγματοποιείται εκτός σχολικού περιβάλλοντος και προκύπτει από τη συμμετοχή του διδασκόμενου σε δραστηριότητες, χωρίς να προϋποθέτει τη συνειδητή πρόθεση επίτευξης ενός συγκεκριμένου μαθησιακού στόχου» (βλ. επίσης «μη τυπική μάθηση» κατωτέρω).
Βλ. επίσης www.coe.int/en/web/lang-migrants/formal-non-formal-and-informal-learning
Αιτών άσυλο
Ο αιτών άσυλο είναι εκείνος ο οποίος, με την υποβολή αίτησης ασύλου, ζητά από μία άλλη χώρα (διαφορετική της χώρας καταγωγής του) να του παράσχει προστασία από δίωξη. Η διαδικασία της αίτησης ασύλου ρυθμίζεται από διεθνείς συμφωνίες, όπως η Συνθήκη της Γενεύης ή ο Κανονισμός Δουβλίνο III, καθώς και από την εθνική νομοθεσία.
Αλφαβητισμός, εγγράμματος
Αφορά στην ικανότητα ενός ατόμου να διαβάζει και να γράφει σε μία ή περισσότερες γλώσσες, και στο βαθμό της ικανότητάς του στην ανάγνωση και στη γραφή.
βλ. επίσης
Ανάγκες, επικοινωνιακές ~
Οι γλωσσικοί πόροι που χρειάζεται να αποκτήσουν όσοι μαθαίνουν μία γλώσσα ώστε να είναι σε θέση να επικοινωνούν σε ένα δεδομένο φάσμα καταστάσεων.
Αντικείμενα (εποπτικό υλικό)
Αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως είδη διατροφής, προσωπικά αντικείμενα κ.λπ., τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται κατά τη διεξαγωγή γλωσσικών δραστηριοτήτων για διευκόλυνση της κατανόησης και συσχέτιση της μάθησης με τον πραγματικό κόσμο.
Αυτοαξιολόγηση
Γλωσσική πολυμορφία
Το Συμβούλιο της Ευρώπης χρησιμοποιεί τον όρο «γλωσσική πολυμορφία» όταν αναφέρεται σε άτομα που έχουν την ικανότητα να επικοινωνούν, με οποιοδήποτε επίπεδο επάρκειας, σε δύο ή περισσότερες γλώσσες (βλ. επίσης «πολυγλωσσία» ανωτέρω).
Γλωσσικό κεφάλαιο
Οι συσσωρευμένες γνώσεις και εμπειρίες χρήσης γλωσσών, και η γλωσσική ικανότητα. (Βλ. επίσης Ρεπερτόριο Γλωσσών, Γλωσσικό Ρεπερτόριο, κατωτέρω)
Γραφή
Το σύστημα γραφής ή «αλφάβητο» μιας γλώσσας όπως το Αραβικό, το Κυριλλικό (για τα Βουλγαρικά, τα Ρωσικά κ.λπ.), το Λατινικό (για τα Ιταλικά, τα Γαλλικά, τα Αγγλικά κ.λπ.)
Διαμεσολαβητής, γλωσσικός ~
Άτομο που διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ δύο προσώπων, όταν ένα από αυτά ή και τα δύο αντιμετωπίζουν σχετική δυσκολία, πιθανώς λόγω του ότι μιλούν διαφορετικές γλώσσες, έχουν χαμηλό επίπεδο αλφαβητισμού στη γλώσσα επικοινωνίας ή δε γνωρίζουν τη χρησιμοποιούμενη ορολογία.
Διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση
Αφορά στη συνειδητοποίηση της ύπαρξης άλλων πολιτισμών εκτός του δικού μας. Το Συμβούλιο της Ευρώπης προωθεί μια αντίληψη διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης που βασίζεται στην ανοχή, στο σεβασμό στη διαφορετικότητα και στην αποφυγή στερεότυπων.
Βλ. επίσης: www.coe.int/en/web/lang-migrants/awareness-raising-intercultural-
Ειδικά προσαρμοσμένο πρόγραμμα μαθημάτων
Πρόγραμμα εκμάθησης (εδώ, γλωσσικής) σχεδιασμένο με τέτοιον τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες μιας συγκεκριμένης ομάδας, βασισμένο στις υπάρχουσες ικανότητες των μελών της και στις μελλοντικές επικοινωνιακές ανάγκες τους.
Βλ. επίσης www.coe.int/en/web/lang-migrants/tailor-made-courses
Επίπεδα αναφοράς
Προοδευτικά βήματα στην εκμάθηση μιας γλώσσας, τα οποία ορίζονται στο ΚΕΠΑ ως επίπεδα (σχ. με ΚΕΠΑ, βλ. ανωτέρω).
Βλ. επίσης: www.coe.int/en/web/lang-migrants/cefr-and-profiles
Επικοινωνιακές καταστάσεις
Ευρωπαϊκό Χαρτοφυλάκιο Γλωσσών (ΕΧΓ)
Αναπτύχθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως συνοδευτικό μέρος του ΚΕΠΑ και χρησιμοποιείται για τη διαχείριση και τεκμηρίωση της εκμάθησης γλωσσών και την υποστήριξη της αυτοαξιολόγησης των διδασκομένων.
Το τμήμα του ΕΧΓ που αναπτύχθηκε για ενήλικες πρόσφυγες διατίθεται στο www.coe.int/en/web/lang-migrants/instruments
Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες (ΚΕΠΑ)
Το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες: Εκμάθηση, Διδασκαλία, Αξιολόγηση (Συμβούλιο της Ευρώπης, 2001) περιγράφει τις δεξιότητες που διαθέτουν στις γλώσσες που γνωρίζουν όσοι τις χρησιμοποιούν/μαθαίνουν και αποτελεί μία βάση για την κατάρτιση προγραμμάτων διδασκαλίας ξένων γλωσσών και κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή τους, το σχεδιασμό του υλικού διδασκαλίας και μάθησης και την αξιολόγηση της επάρκειας στην ξένη γλώσσα.
Κοινότητα υποδοχής, χώρα υποδοχής
Λειτουργίες, επικοινωνιακές ~
Οι σκοποί τους οποίους εξυπηρετεί η χρήση της γλώσσας στην επικοινωνία, π.χ. απευθύνουμε μία πρόσκληση, ζητάμε συγγνώμη, ζητάμε διευκρινίσεις/πληροφορίες, αφηγούμαστε κ.λπ.
Μαθησιακές προτιμήσεις
Μετανάστης
Το Συμβούλιο της Ευρώπης χρησιμοποιεί τον όρο «μετανάστης» όταν αναφέρεται σε όλους εκείνους που έχουν μεταναστεύσει, συμπεριλαμβανομένων και των αιτούντων άσυλο, σε εκείνους στους οποίους έχει χορηγηθεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή άλλη παρόμοιου τύπου προστασία, καθώς και στους λεγόμενους «οικονομικούς μετανάστες».
Μη τυπική μάθηση
«Η μάθηση που πραγματοποιείται εκτός τυπικού μαθησιακού περιβάλλοντος αλλά εμπίπτει σε μια μορφή οργανωμένου πλαισίου. Είναι αποτέλεσμα μιας σκόπιμης προσπάθειας, αλλά δεν ακολουθεί κατ’ ανάγκη κάποιο τυπικό πρόγραμμα διδασκαλίας ούτε υπόκειται σε διαδικασία εξωτερικής πιστοποίησης και αξιολόγησης» (βλ. επίσης «άτυπη μάθηση»).
Βλ. www.coe.int/en/web/lang-migrants/formal-non-formal-and-informal-learning
Νομικό καθεστώς
Παιχνίδι ρόλων
Δραστηριότητα, στο πλαίσιο γλωσσικής υποστήριξης, στην οποία οι διδασκόμενοι υποδύονται ρόλους συμμετεχόντων σε μία αλληλεπίδραση, για παράδειγμα σε ένα διάλογο μεταξύ ενός ταξιδιώτη και ενός ατόμου που του παρέχει πληροφορίες.
Πολυγλωσσία, πολύγλωσσος
Το Συμβούλιο της Ευρώπης χρησιμοποιεί τον όρο «πολυγλωσσία» όταν αναφέρεται σε κοινωνίες, περιοχές ή χώρες όπου μιλιούνται δύο ή περισσότερες γλώσσες (βλ. «γλωσσική πολυμορφία» κατωτέρω)
Προφίλ, γλωσσικό ~
Τα γλωσσικά χαρακτηριστικά ενός ατόμου (ή μιας ομάδας) καθώς και εκείνα που σχετίζονται με το επίπεδο αλφαβητισμού του, τα οποία προσδιορίζουν το επίπεδο των ικανοτήτων του σε διάφορες γλώσσες, την ικανότητα κατανόησης και παραγωγής προφορικού λόγου, καθώς και την ικανότητα ανάγνωσης και γραφής, σε διαφορετικές επικοινωνιακές καταστάσεις, κ.λπ.
Πρόσφυγας
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (ΥΑ), οι πρόσφυγες αποτελούν μια διακριτή ομάδα ανθρώπων, λόγω του ότι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους καθώς είχε τεθεί σε κίνδυνο η ζωή και η ελευθερία τους.
Ρεπερτόριο γλωσσών, γλωσσικό ρεπερτόριο
Η γλώσσα ή οι γλώσσες που είναι σε θέση να χρησιμοποιεί κάποιος για να επικοινωνεί σε διαφορετικά επικοινωνιακά πλαίσια και για διαφορετικούς επικοινωνιακούς σκοπούς. Το επίπεδο γλωσσικής επάρκειας των ατόμων με ρεπερτόριο δύο ή περισσότερων γλωσσών, είναι συνήθως διαφορετικό για καθεμία από αυτές.
Βλ. επίσης: www.coe.int/en/web/lang-migrants/repertoire-language-
Σενάριο
Κοινωνική δραστηριότητα (όπως αναζήτηση κατοικίας, αγορά ρούχων, μετάβαση σε εστιατόριο), η οποία συνίσταται σε μια προβλέψιμη ακολουθία επικοινωνιακών καταστάσεων και περιλαμβάνει γλωσσικές δραστηριότητες διαφόρων μορφών.
Βλ. www.coe.int/en/web/lang-migrants/scenarios-in-language-teaching-and-learning-for-adult-migrants
Στερεότυπο
Κοινώς αποδεκτή εικόνα προσώπου, κοινωνικής ομάδας, εθνικότητας, κλπ., η οποία βασίζεται σε απλουστευμένες, παγιωμένες ιδέες και, μερικές φορές, σε προκαταλήψεις.